Perception Management in the Context of Ifk Incident in the Qur’an

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 44 - 67, 15.04.2021

Ceren Özkök

https://doi.org/10.46595/jad.857333

Cited By: 2

Öz

Exposing to many stimulants in whole life causes to datas in people mind which may be processed by sensetions. At the end of this process individual makes an reaction by ownself over the influences of enviremental and cultural elements. The distinctions which happens at individuals reactions throughout their lifes shows that stimulants can be directable. Perception management which has many types in history, especially in present time, there are many studies on perceptions to be directed and stumulated on target. Therefore, the subject of this article is to evaluate the perception process scientifically in Quran with the help of IFK incident. The main aim of this article is to analyse the perception process in Quran, significantly IFK incident, using scientific resources and it is given at four entries: a) hiding the target b) finding an effective carrier c) precessing information d) addressing the sensetions not the mind. For this article, historical documentations are examined to figuring out. As a result, Quran points that perceptions can be diverted and reminds some principles and also gives some mechanism to Muslims not to give in. Considering that there will always be people think their own benefits first in future, understanding the fiction of managing perception process at IFK incident clearly is very important for Muslims. It's comprehended that with a sociological review, the know-how that comes from divertible perceptions give a singificant contribute to consisting a social reality.

Anahtar Kelimeler

Perception, Perception process, Ifk incident, Surah En-Noor, Sociology of Religion

İfk Hadisesi Bağlamında Kur’an’da Algı Yönetimi

Öz

İnsanların yaşamları boyunca pek çok uyarana maruz kalması, zihinde duyular aracılığıyla işlenebilen veriler meydana getirmesine sebep olmaktadır. Bu süreç neticesinde çevresel ve kültürel faktörlerin etkisiyle birey kendine ait bir tepki oluşturmaktadır. Yaşam içerisinde bireylerin tepkilerinde meydana gelen farklılaşma, beraberinde algıların yönlendirilebilir olduğunu göstermektedir. Tarihte pek çok örneği bulunan algı yönetimi, özellikle çağımızda artan algıların yönetilmesi, yönlendirilmesi, istenilen hedefe dönük uyarılması için pek çok çalışmaların yapıldığı görülmektedir. Bu çalışmanın konusu algı yönetimini Kur’an’da ifk hadisesi bağlamında bilimsel açıdan ele almaktır. Çalışmanın temel amacı algı yönetimini bilimsel kaynaklar çerçevesinde ele alarak ifk hadisesi bağlamında Kur’ânî boyutlarını a) amacın gizlenmesi, b) etkili bir taşıyıcı bulmak, c) bilgiyi işlemden geçirmek ve d) akla değil duygulara hitap etmek başlıkları altında incelemektir. Çalışmada anlayıcı yaklaşım yöntemiyle tarihsel dökümantasyon incelemeleri yapılmıştır. Sonuç olarak, Kur’ân, algıların yönlendirilebildiğini bazı ilkeleri hatırlatarak, Müslümanların toplumsal algılara teslim olmadan işletmesi gereken mekanizmalara da dikkat çekmektedir. Toplumsal olarak kendi menfaatlerini öne alan farklı grupların gelecekte de olacağı dikkate alındığında ifk hadisesinde kurgulanan algı yönetme olgusunun iyi anlaşılmasının Müslümanlar tarafından önemli olduğu görülmektedir. Sosyolojik olarak bakıldığında algıların yönlendirilebilir olması beraberinde meydana gelen bilgi birikiminin toplumsal gerçekliğin oluşmasına önemli bir katkı sağlayabileceği anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Algı, Din sosyolojisi, Algı, Algı yönetimi, İfk hadisesi, Nûr suresi

Kaynakça

• Aksu, Ali. “İfk Olayı Üzerine Bir Değerlendirme”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/1 (Haziran 2004), 1-21.
• Algül, Hüseyin. İslam Tarihi. 4 Cilt. İstanbul: Gonca Yayınevi, 1997.
• Algül, Hüseyin. “Mescid-i Dırâr”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 29/272-273. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2004.
• Kur’ân-ı Kerîm Meâli. çev. Halil Altuntaş - Muzaffer Şahin. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 18. Basım, 2015.
• Arkonaç, Sibel Ayşen. Psikoloji Zihin Süreçleri Bilimi. İstanbul: Alfa Yayınları, 2005.
• Aslantürk, Ayşe Hümeyra. “Kur’an’ın İfk Hadisesini Beyanı Bağlamında İnsanlığa Sunduğu Evrensel Mesajlar”. 215-235. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 2004.
• Bakan, İsmail - Kefe, İlker. “Kurumsal Açıdan Algı ve Algı Yönetimi”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2/1 (2012), 19-34.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. el-Câmi'u's-sahîh. nşr. Muhammed Züheyr b. Nasr. 8 Cilt. b.y.: Dâru Tavki’n-Necât, 1422/2001.
• Can, Halil vd. Örgütsel Davranış. Ankara: Siyasal Kitabevi, 2015.
• Dereköy, Sefa. “Magna Carta (Büyük Ferman) Bir Magna Sancta (Büyük Kutsal) Mı?” Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 11/56 (2018), 158-166.
• Eren, Erol. Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. İstanbul: Beta Basım, 2017.
• Erkocaaslan, Recep. “Beni Mustalik Gazvesi Esnasında Ortaya Çıkan Nifak Hareketleri ve İfk Olayı”. Diyanet İlmi Dergi 51/1 (Mart 2015), 129-160.
• Fayda, Mustafa. “İfk Hadisesi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 21/507-509. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2000.
• Gültekin, Mücahit. Algı Yönetimi ve Manipülasyon. İstanbul: Pınar Yayınları, 2020.
• Güney, Salih. Sosyal Psikoloji. Ankara: Nobel Akademik Yayınları, 2012.
• Güngör, Özcan. “Kur’ân’da Sosyal Bütünleşme”. Diyanet İlmi Dergi 43/2 (Haziran 2007), 173-190.
• Güngör, Özcan - Şahin, Harun. “Sosyolojik Kur’ân Okumalarının İmkanı”. Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi 1/1 (2017), 26-37.
• Hamidullah, Muhammed. İslam Peygamberi. çev. Mehmet Yazgan. İstanbul: Beyan Yayınları, 2016.
• İb’n Sa’d, Ebû Abdillah Muhammed b. Sa’d. et-Tabakâtü’l-Kübrâ. ed. Muhammed ’Abdulkadir ’Ata. 9 Cilt. Beyrut: y.y., 1406/1985.
• İnceoğlu, Metin. Tutum Algı İletişim. İstanbul Beykent Üniversitesi Yayınları, 2010.
• İsfahânî, Râgıb. el-Müfredât. ed. Muhammed Seyyid Kilani. Kahire: y.y., ts.
• Kara, Seyfullah. “İfk Olayının Etkileri ve Olay İle İlgili Ortaya Konan Tavırlar”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 15 (2001), 343-382.
• Karabulut, Bilal. Algı Yönetimi. İstanbul: Alfa Yayınları, 2014.
• Karacoşkun, Mustafa Doğan. “Din ve Peygamber Algılarımızın Yönetimine İlişkin Psikolojik Çözümlemeler”. Hz. Peygamber'in Nübüvvetinin Süresi ve Kapsamı Çalıştay Bildiri ve Müzakere Metinleri. 183-189. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi Havra Kültür Merkezi, 2015.
• Koçyiğit, Talat. “Abdullah b. Übey b. Selûl”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 1/139-140. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1988.
• Köksal, Mustafa Asım. İslam Tarihi. 18 Cilt. İstanbul: Şamil Yayınları, 1987.
• Küçükcan, Berrin. “Dünden Bugüne Matbaanın Serüveni”. Koç Üniversitesi Kütüphanesi, c.y./s.y (2006), 158-172.
• Mevdûdî, Ebû’l A’lâ. Tefhimu’l Kur’ân. çev. Muhammed Han Kayanî vd. 7 Cilt. İstanbul: İnsan Yayınları, 2020.
• Morgan, Clifford Thomas. Psikolojiye Giriş. ed. Sirel Karakaş - Rükzan Eski. Ankara: Meteksan, 2005.
• Öksüz, Harun. “Algı Yönetimi ve Sosyal Medya”. İdarecinin Sesi Dergisi (2013), 12-15.
• Özarslan, Melike Zeynep. Kitleleri Harekete Geçirme Aracı Olarak Sosyal Algı Yönetimi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014.
• Özcan, İsa. Hollywood Sinemasında Kahraman Yaratma Ve Algı Yönetimi: Bir Örnek Vietnam Savaşı Ve Rambo Filmleri. İstanbul: Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• Özdağ, Ümit. İstihbarat Teorisi. Ankara: Kripto Yayınları, 2013.
• Özer, Mehmet Akif. “Bir Modern Yönetim Tekniği Olarak Algılama Yönetimi Ve İç Güvenlik Hizmetleri”. Karadeniz Araştırmaları 33 (2012), 147-180.
• Payam, Mehmet Murat. “Güvenlik Bağlamında Güç Kullanımı ve Algılama Yöntemi”. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi 3/5 (Temmuz 2018), 15-25.
• Sarıçam, İbrahim. Hz. Muhammed ve Evrensel Mesajı. Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2011.
• Taberî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Cerîr. Târîhu’l-Ümem ve’l-Mülûk. ed. Ebû’l-Fazl İbrahim. 11 Cilt. Kahire, y.y. 1387/1967.
• Tarhan, Nevzat. Psikolojik Savaş. İstanbul: Timaş Yayınları, 2002.
• Taşkıran, Hatun Boztepe. Algı Yönetimi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Uzak ve Açıktan Eğitim Fakültesi Halkla İlişkiler. y.y. 2010.
• Terzioğlu, Elifnur - Geçikli, Fatma. “Algı Yönetiminde Medyanın Rolü: Avrupa Birliği-Türkiye Müzakere Süreci Örneği”. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 33/3 (2019), 977-994.
• Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre es-Sülemi. es-Sünen. thk. Abdüvehhâb Abdüllatîf. 5 Cilt. Beyrut: Dâru'l-Fikr, 1357/1938.
• Tutar, Hasan. Davranış Bilimleri Kavramlar ve Kuramlar. Ankara: Seçkin Yayınları, 2013.
• Türk Dil Kurumu. Erişim 29 Eylül 2020. https://sozluk.gov.tr/
• Türk, Mehmet Sezai. “İletişimde Algı Yönetiminin Önemi”. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Konferans Bildirisi, 1-9. Ankara: y.y., 2008,
• Vâkıdî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ömer b. Vâkıd el-Vâkıdî el-Eslemî. Kitâbu’l-Meğâzî. ed. Marsden Jones. 7 Cilt. Beyrut: y.y., 1405/1984.
• Yazır, Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’ân Dili. 5 Cilt. İstanbul: Fazilet Neşriyat, 2015.
• Yıldız, Hakkı Dursun. Doğuştan Günümüze Büyük İslam Tarihi. 15 Cilt. Konya: Kombasan Yayınları, 1994.
• Yılmaz, Ömer. Geçmişten Günümüze Tasavvuf ve Tarikatlar. Ankara: Akçağ Yayınları, 2019.