Remote Sensing Based Analyses of Fault Control Inducement on River Bed Locations: An Example from Aras Valley (Between Karakurt and Kağızman, Eastern TURKEY)

Yıl 2021, Sayı: 6, 81 - 97, 15.04.2021

Yahya Öztürk , Muhammed Çetin , Orkun Turgay

https://doi.org/10.46453/jader.873441

Cited By: 1

Öz

This study tries to explain the relationship between faulting and valley development in the Aras River region between the Kağızman county center and Karakurt village of Sarıkamış. In order to achieve this goal, remote sensing methods and techniques were used in the study. Firstly, lineament analysis was performed using Geomatica software on the 15m resolution panchromatic 8th band obtained from Landsat-8 satellite imagery. Secondly, lineament density maps were made using Arcmap 10.5 software. Thirdly, overlap analysis was carried out with data collected from different sources (lineaments, faults, and streams). As a result of the analysis, it has been understood that the lineaments' faults and streams largely overlapped. This harmony has also clearly seen from the rose diagrams. The findings show that the lineaments largely coincide with the Kağızman Fault Zone, which is an important tectonic factor in the study area, and therefore faulting is the main determinant in the development of lineaments. In addition, the fact that the main bed of the Aras River was established in the fault-lineament convergence areas proves that weak dislocation lines due to faulting are effective in the valley development. Consequently, a morphogenetic there is harmony between the valley development and faults in the study area.

Anahtar Kelimeler

Remote Sensing, Lineament Analysis, Aras River Valley, Kars, Eastern Turkey

Akarsuların Yatak Yeri Seçiminde Fay Belirleyiciliğinin Uzaktan Algılama Tabanlı Analizi: Aras Vadisi Örneği (Karakurt - Kağızman Arası)

Öz

Bu çalışma, Türkiye’nin doğusundaki Aras Nehri’nin Karakurt Köyü (Sarıkamış) ile Kağızman ilçe merkezi arasında kalan kesiminde vadi gelişimi ile faylanma arasındaki ilişkileri açıklamaya çalışmaktadır. Bu amaca ulaşılabilmesi için çalışmada uzaktan algılama yöntem ve teknikleri kullanılmıştır. Öncelikle Landsat 8 uydu görüntüsünden elde edilen 15 m çözünürlüklü pankromatik bantlar sayısallaştırılmış ve ilgili data üzerinden Geomatica programı kullanılarak çizgisellik analizi uygulanmıştır. Ayrıca ArcMap 10.5 paket programı kullanılarak çizgiselliklerin yoğunluğu belirlenmiştir. Çalışma süresince farklı kaynaklardan derlenen verilerin (çizgisellikler, fay ve akarsular) üst üste bindirilmesiyle çakıştırma analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda çizgisellik, fay ve akarsuların büyük oranda örtüştüğü anlaşılmıştır. Bu uyum çizilen gül diyagramlarında da net olarak görülmüştür. Bulgular, çalışma alanında önemli bir tektonik etmen olan Kağızman Fay Zonu ile çizgiselliklerin büyük oranda örtüştüğünü, dolayısıyla çizgiselliklerin gelişiminde temel belirleyicinin faylanma olduğunu göstermektedir. Ayrıca Aras Nehri ana yatağının da fay-çizgisellik çakışma alanlarında kurulmuş olması, vadi gelişiminde faylanmaya bağlı zayıf dislokasyonel hatların etkili olduğunu kanıtlamaktadır. Sonuç olarak çalışma alanında vadi kuruluşu ve gelişimiyle faylanmalar arasında morfojenetik bir uyum söz konusudur.

Anahtar Kelimeler

Aras Vadisi, Uzaktan Algılama, Çizgisellik Analizi, Kars

Kaynakça

• Abdullah, A., Nassr, S. & Ghaleeb, A. (2013). Remote Sensing and Geographic Information System for Fault Segments Mapping a Study from Taiz Area, Yemen, Journal of Geological Research, 1-16.
• Abdullah, S. J., Kubaisi, M. S. & Othman, A. A. (2020). Remote Sensing Based Analysis of Interactions Between Tectonics and Landscapes in Rawanduz River, Northeastern Iraq. Journal of University of Babylon for Pure and Applied Sciences, 28 (1), 70-100.
• Aldharab, H. S., Ali, S. A., Ikbal, J. & Ghareb, S. A. (2018). Spatial Analysis of Lineaments and Their Tectonic Significance Using Landsat Imagery in Alarasah Area-Southeastern Central Yemen, Journal of Geography, Environment and Earth Science International, 18 (2), 1-13.
• Alparslan, E. (2007). Yalova İl Merkezi ve Yakın Çevresindeki Jeolojik Özelliklerin Landsat TM, ASTER ve ERS-1 Uydu Görüntüleri ile Analizi. Türkiye Kuvaterner Sempozyumu (16-18 Mayıs) Bildiriler Kitabı, 97-105.
• Alshayef, M. S., Mohammed, A. M., Javed, A. & Albaroot, M. A. (2017). Manual and Automatic Extraction of Lineaments From Multispectral Image in Part of Al-Rawdah, Shabwah, Yemen by Using Remote Sensing and GIS Technology, International Journal of New Technology and Research (IJNTR), 3 (2), 67-73.
• Arslan, O. & Akyürek, Ö. (2015). Landsat 7 Etm+ Görüntüleri Üzerinden Çizgiselliklerin Otomatik Çıkarımı ve Analizi: Van Depremi Örneği, 5. Uluslararası Deprem Sempozyumu (10-12 Haziran), Kocaeli.
• Atalay, İ. (1982). Oltu Çayı Havzası’nın Fiziki Coğrafyası ve Amenajmanı, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Yayınları, No:11.
• Avcı, V. & Günek, H. (2015). Karlıova Havzası ve Çevresinde (Bingöl) Kuzey Anadolu Fayı (KAF) ve Doğu Anadolu Fayı’na (DAF) Bağlı Olarak Gelişmiş Yerşekilleri, Bingöl Araştırmaları Dergisi, 2 (1), 75-93.
• Bayram, S. (2017). Yukarı Peri Suyu Havzası’nın Jeolojisi, EKEV Akademi Dergisi, 21 (72), 309-336.
• Bozkuş, C. (1999). Karakurt (Kars) Yöresinin Jeomorfolojik Evriminde Volkanizma ve Tektoniğin Etkisi, Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 5 (1), 993-1000.
• Cambazoğlu, S., Koçkar, M. K. & Akgün, H. (2017). Aster Uydu Görüntülerinden Çizgisellik Analizi Yapılarak ve Literatür Kullanılarak Doğu Marmara Bölgesi İçin Sismik Kaynak Modeli Oluşturulması, 4. Uluslararası Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı (11-13 Ekim 2017), Eskişehir.
• Canpolat, E. & Turoğlu, H. (2019). Isparta Güneyi ve Güneybatısındaki Volkanik Sahanın jeomorfolojik Gelişiminin Çizgisellik ve Dairesellik Analizlari ile Yorumlanması, Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi, 2, 23-36.
• Cürebal, İ., Efe, R., Soykan, A. & Sönmez, S. (2008). Balıkesir Kent Merkezi Yerleşim Alanı ile Jeomorfolojik Birimler Arasındaki ilişkinin CBS ve UA Yöntemleriyle Belirlenmesi. Ulusal Jeomorfoloji Sempozyumu (22-24 Ekim) Bildiriler Kitabı, 328-339.
• Charloton, R. (2008). Fundamentals of Fluvial Geomorphology, Routledge Taylor & Francis Groups Published.
• Çemen, İ. & Yılmaz, Y. (2017). Active Global Seismology Neotectonics and Earthquake Potential of the Eastern Mediterranean Region Preface. Active Global Seismology: Neotectonics and Earthquake Potential of the Eastern Mediterranean Region, vol. 225.
• Demir, T., Maddy, D., Bridgland, D. R., Veldkamp, A., Stemerdink, C. & van der SCHRIEK, T. (2007). Erken Pleyistosen’de İklim Değişiklikleri, Tektonik ve Volkanizmanın Kontrolü Altında Gediz Nehri Drenaj Sisteminin Evrimi, Ulusal jeomorfoloji Sempzoyumu (20-23 Ekim) Bildiriler Kitabı, 4.
• Demirtaş, R. & Ermen, C. (2000). Deprem ve Jeoloji, Jeoloji Mühendisleri Odası Yayını, Ankara.
• Dewey, J. F., Hempton, M., Şaroğlu, F. & Şengör, A. M. C. (1986). Shortening of Continental lithosphere: The Neotectonics of Eastern Anatolia- a Young Collision Zone, Geological Society, 19, 1-36.
• Duvall, A. R., Harbert, S. A., Upton, P., Tucker, G. E., Flowers, R. M. & Collett, C. (2020). River Patterns Reveal Two Stages of Landscape Evolution at an Oblique Convergent Margin, Marlborough Fault System, New Zealand. Earth Surface Dynamics, 8, 177-194.
• Ekinci, H. & Dinç, U. (2008). Farklı Fizyografik Ünitelerin Landsat Uydu Görüntüleri Yardımıyla Saptanması- Çukurova Örneği. Ulusal Jeomorfoloji Semzpoyumu (22-24 Ekim) Bildiriler Kitabı, 380-385.
• Emre, Ö., Duman, T. Y., Özalp, S. Elmacı, H., Olgun, S. & Şaroğlu, F. (2013). Active Fault Map of Turkey with an Explanatory Text 1: 1.250.000 scale. General Directorate of Mineral Research and Exploration, Special Publication Series, 30.
• Emre, Ö., Duman, T. Y., Özalp, S. Şaroğlu, F., Olgun Ş., Elmacı, H. & Çan, T. (2016). Active Fault Database of Turkey, Bulletin of Earthquake Engineering, 16, 3229-3275.
• Emre, Ö., Duman, T.Y., Özalp, S. Elmacı, H. & Olgun, S. (2012). 1:250.000 Ölçekli Türkiye Diri Fay Haritası Serisi Ağrı (NJ 38-1) Paftası, Seri No: 51. MTA Yayınları. Ankara.
• Erener, A., Sarp, G. & Shirzad, M. R. (2016). Uzaktan Algılama ve Cbs Teknolojileri ile Göl/Baraj Alan Değişimlerinin Belirlenmesi. Türkiye Kuvaterner Sempozyumu (12-16 Mayıs) Bildiriler Kitabı, 64.
• Erentöz, C. (1954). Aras Havzası Jeolojisi. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 5 (1-2), 1-53.
• Erinç, S. (1953). Doğu Anadolu Coğrafyası, Sucuoğlu Matbaası. İstanbul.
• Erinç, S. (1973). Türkiye’nin Şekillenmesinde Neotektoniğin Rolü ve Jeomorfoloji-Jeodinamik İlişkileri, Jeomorfoloji Dergisi, 5, 15-25.
• Erkal, T. (2020). Yapısal Jeomorfoloji, Pegem Akademi Yayınevi, Ankara.
• Fınzi, V. C. (2012). River History and Tectonics, Phılosophical Transactions of The Royal Society A, 370, 2173-2192.
• Geçen, R. (2017). Fay Hatlarının Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Teknikleri ile Tespit Edilmesi, Uluslararası Jeomorfoloji Sempozyumu (12-14 Ekim Elâzığ) Tam Metin Kitabı, 173-181.
• Gündoğdu, E., Özden, S. & Karaca, Ö. (2015). Saha Gözlemleri ve Alos-Palsar Görüntüsü Kullanılarak Eskişehir Fayı ve Yakın Çevresinin Yapısal Analizi, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 31 (3), 192-198.
• Gündoğdu, E., Özden, S. & Karaca, Ö. (2016). Simav Fayı ve Yakın Civarının Saha Verileriyle Alos-Palsar ve Landsat Görüntülerinin Karşılaştırılmalı Yapısal Analizi, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 32 (1), 60-71.
• Güney, E. (2004). Türkiye Hidrocoğrafyası, Çantay Yayınları, İstanbul.
• Gürbüz, E., Seyitoğlu, G. & Yıldız, A. (2017). Niğde-Ulukışla Yöresinde Aktif Tektoniğin Uzaktan Algılama Tabanlı Değerlendirilmesi, 70. Türkiye Jeoloji Kurultayı (10-14 Nisan) Bildiri Özleri Kitabı, 796-797.
• İzbırak, R. (2001). Türkiye 1. Öğretmen Kitapları Dizisi, MEB yayınları, Ankara.
• Kara, S. & Akar, İ. (2007). Sel ve Taşkınların; Nedenlerinin, Sonuçlarının ve Çözüm Önerilerinin Belirlenmesinde Coğrafi Bilgi Sistemlerinin (CBS) ve Uzaktan Algılamanın (UA) Kullanımı “Beşikdüzü-Solaklı Arasındaki Karadeniz Aklanı Örneği”. Türkiye Kuvaterner Sempozyumu (12-16 Mayıs) Bildiriler Kitabı, 162-173.
• Karabulut M. & Kızılelma, Y. (2017). Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Teknikleriyle Göksu Havzası’nda Taşkın Duyarlılık Analizi, Uluslararası jeomorfoloji Sempozyumu (12-14 Ekim) Bildiriler Kitabı. 183-184.
• Karaca, Ö., Karagüzel, R. & Ertunç, A. (2003). Uzaktan Algılama Yöntemi Kullanılarak Fethiye ve Çevresinin Jeolojik Özelliklerinin Belirlenmesi, Cumhuriyet Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, Seri A-Yerbilimleri, 20 (1), 52-61.
• Karadoğan, S., Kavak, M. T. & Yıldırım, A. (2010). Marmara Denizi’nde Su Yüzeyi Sıcaklığı ile Tektonik Aktivite İlişkisinin Uzaktan Algılama Metoduyla Karşılaştırılması, Ulusal jeomorfoloji Sempozyumu (11-12 Ekim), Bildiriler Kitabı, 134-142.
• Karakoç, A. & Karabulut, M. (2010). Göksu Deltası Kıyı Çzigisinde Meydana Gelen Değişimlerin CBS ve Uzaktan Algılama Teknikleriyle İncelenmesi. Ulusal Jeomorfoloji Sempozyumu (11-12 Ekim) Bildiriler Kitabı, 195-205.
• Kavak, K. Ş. (2005). Menderes Masifi ve Gediz Grabeni Civarında Paleotektonik ve Neotektonik Yapıların Landsat TM Görüntülenmesi İncelenmesi. Türkiye Kuvaterner Sempozyumu (2-5 Haziran) Bildiriler Kitabı, 157-163.
• Kavak, K. Ş., Özden, S., Dündar, S. & Ömer, S. (2005). Yeniçağa (Bolu) yöresinde Kuzey Anadolu Fay Zonu’nun (KAFZ) ERS-2 SAR ve Landsat TM Görüntüleriyle İncelenmesi. Türkiye Kuvaterner Sempozyumu (2-5 Haziran) Bildiriler Kitabı, 164-170.
• Keller, E. A. & Pinter, N. (2002), Active Tectonics; Earthquakes, Uplift and Landscape. Prentice Hall, New Jersey.
• Kıranşan, K. (2020). Landsat 8 Oli Uydu Görüntüleri ve Gölgeli Rölyef Verileri ile Doğu Anadolu Fay Zonu (Bingöl-Karlıova Arası)’nun Çizgiselliklerinin Belirlenmesi, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 35, 493-518.
• Köküm, M. (2019). Landsat TM Görüntüleri Üzerinden Doğu Anadolu Fay Sistemi’nin Palu (Elâzığ)-Pütürge (Malatya) Arasındaki Bölümünün Çizgisellik Analizi, GÜFBED, 9 (1), 119-127.
• Kopar, İ., Sevindi, C. & Kaya, G. (2005), Deniz Gölü (Kağızman-Kars), Ulusal Coğrafya Kongresi (İsmail Yalçınlar Anısına) Bildiriler Kitabı (Ed. Avcı, S & Turoğlu, H.) 29-30 Eylül, 581-589.
• Lawrance, C. R. & Timothy, L. B. (1995). Analysis of Linear Features Mapped Landsat Thematic Mapper and Side-Looking Airborne Radar Images of the Reno 1 by 2 Quadrangle, Nevada and California: Implications for Mineral Resource studies, Photogrametric Engineering & Remote Sensing, 61, (6), 74-75.
• McKenzie, D. (1972). Active Tectonics of the Mediterranean Region, Geophysical Journal of the Royal Astronomical Society. 30 (2), 109-185.
• Neawsuparp, K. & Charusiri, P. (2004). Lineaments Analysis Determined from Landsat Data Implication for Tectonic Features and Mineral Occurrences in Northern Loei Area, NE Thailand, Science Asia, 30, 269-278.
• Nefeslioğlu, H. A., San, B. T., Duman, T. Y., Muraoka, H., Miura, H. & Araki, T. (2007). Uzaktan Algılama Verilerinin Heyelan Duyarlılık Haritalarının Üretilmesindeki Kullanım Potansiyeli: Kelemen ve Merer Havzaları. Türkiye Kuvaterner Sempozyumu (16-18 Mayıs) Bildiriler Kitabı, 75.
• Ölgen, M. K. (2004). Determining Lineaments and Geomorphic Features Using Landsat 5-Tm Data On The Lower Bakırçay Plain, Western Turkey, Ege Coğrafya Dergisi, 13, 47-57.
• Özdemir, M. A. (2008). Drenaja Göre Doğu Anadolu Fayı'nın Morfotektoniği. Ulusal jeomorfoloji Sempozyumu (22-24 Ekim) Bildiriler Kitabı, 253.
• Özdemir, M. A. & İnceöz, M. (2003). Doğu Anadolu Fay Zonu’nda (Karlıova-Türkoğlu Arasında) Akarsu Ötelenmelerinin Tektonik Verilerle Karşılaştırılması, Afyonkocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (1), 89-114.
• Özdemir, M. A. & Sunkar, M. (2002), Çelikhan Ovası (Adıyaman) ve Çevresinin Jeomorfolojisi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (1), 25-46.
• Özgüner, K. C., Kocadere, B. & Bayraktaroğlu, Y. (2017), Optik Uydu Görüntüleri Kullanılarak Çizgiselliklerin Belirlenmesi, 70. Türkiye Jeoloji Kurultayı (10-14 Nisan) Bildiri Özleri Kitabı, 812-813.
• Öztürk, B. (2008). Tuz Gölü (Saros Körfezi) Kıyılarındaki Değişimlerin Hava Fotoğrafları ve Uydu Görüntüleri ile İncelenmesi. Ulusal Jeomorfoloji Sempozyumu (22-24 Ekim) Bildiriler Kitabı, 356.
• Öztürk, Y. & Zorer, H. (2020). Sinebel Yarma Vadisi ve Çevresinde (Pervari/Siirt) Tektono-Jeomorfolojik Şekiller, International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 41: 367-395.
• Öztürk, Y. (2020). Aktif Fayların Tanımlanmasında Jeomorfik Belirteçlerin Rolü: Balıkgöl Fay Zonu Örneği (Ağrı), Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi, 5, 101-117.
• Radaideh, O. M. A., Grasemann, B, Melichar, R. & Mosar, J. (2016). Detection and analysis of morphotectonic features utilizing satellite remote sensing and GIS: An example in SW Jordan, Geomorphology, 275, 58–79.
• Resmi, M. R., Achyuthan, H. & Babeesh, C. (2020). Holosen Evolution of the Palar River, Southern India: Tracking History of Migration, Povenance, Weathering and Tectonics. Quaternary İnternational, 1-17.
• Saber, R., Işık, V. & Çağlayan, A. (2020). Structural Styles of The Aras Fault Zone With Implications for a Transpressive Fault System in NW Iran. Journal of Asian Earth Sciences, 207.
• Sarp, G. & Toprak, V. (2007). Otomatik Olmayan Yöntemler Kullanılarak Landsat Etm Uydu Görüntüsünden Çizgisellik Belirlenmesi, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi (30 Ekim-02 Kasım).
• Schumm, S. A. (1977). The Fluvial System, The Blackburn, New Jersey.
• Schumm, S. A. (2005). River Variability and Complexity, Cambridge University Press, New York.
• Sear, D. A., Newson, M. D. & Thorne, C. D. (2010). Guidebook of applied Fluvial Geomorphology, Thomas Telford, London.
• Selçuk, A. S. ve Düzgün, M. (2017). Başkale Fay Zonu’nun Tektonik Jeomorfolojisi, Maden Tetkik ve Arama Dergisi, 155, 33-47.
• Sunkar, M., Siler, M. & Tonbul, S. (2008). Büyük Çay Havzası’nda (Elazığ Batısı) Neotektonik Hareketler ile Kapma Olayları Arasındaki İlişkiler. Ulusal jeomorfoloji Sempozyumu (22-24 Ekim) Bildiriler Kitabı, 233-244.
• Şaroğlu, F. (1985). Doğu Anadolu’nun Neotektonik Dönemde Jeolojik ve Yapısal Evrimi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
• Şaroğlu, F. & Güner, Y. (1981). Doğu Anadolu'nun Jeomorfolojik Gelişimine Etki Eden Ögeler: Jeomorfoloji, Tektonik, Volkanizma İlişkileri, Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 24: 39-50.
• Şaroğlu, F. & Yılmaz, Y. (1984). Doğu Anadolu’nun Neotektoniği ile İlgili Magmatizması, Ketin Sempozyumu Bildirileri, 149-162.
• Şaroğlu, F. & Yılmaz, Y. (1986). Doğu Anadolu'da Neotektonik Dönemdeki Jeolojik Evrim ve Havza Modelleri, Maden Tetkik Arama Dergisi, 107: 73-94.
• Şaroğlu, F., Emre, Ö. & Boray, A. (1987). Türkiyenin Diri Fayları ve Depremselliği, MTA, Rapor No: 8174.
• Şen, Ş., Varol, B., Sözeri, K., Metais, G. & Ayyıldız, T. (2012). Kağızman-Tuzluca Havzasının (KD Türkiye) Senozoik Çökelleri ve Omurgalı Fosilleri, 65.Türkiye Jeoloji Kurultayı (2-6 Nisan) Bildiri Özleri Kitabı, Ankara.
• Şener, E., Davraz, A. & İsmailov, T. (2005). Burdur Gölü Seviye Değişimlerinin Çok Zamanlı Uydu Görüntüleri ile İzlenmesi. Türkiye Kuvaterner Sempozyumu (2-5 Haziran) Bildiriler Kitabı, 148-156.
• Şengör, A. M. C. & Yılmaz, Y. (1981). Tethyan Evolution of Turkey: A Plate Tectonic Approach, Tectonophysics, 75, 181-241.
• Şengör, A. M. C. (1980). Türkiye Neotektoniğinin Esasları. TJK Yayınları. Ankara.
• Tonbul, S. & Özdemir, M. A. (1994). Doğu Anadolu Fayı’nın Palu Civarında (Elâzığ Doğusu) Jeomorfolojik Birimlere Yansıması Üzerine Gözlemler, TÜCAUM Dergisi, 3, 275-290.
• Topuz, M. & Karabulut, M. (2016). Uzaktan Algılama Teknikleri Kullanılarak Sarıkum Gölü’nde (Sinop) Zamansal Değişimlerin İncelenmesi, Türkiye Kuvaterner Sempzoyumu (8-11 Mayıs) Bildiriler Kitabı, 47.
• Türkmenoğlu, Y. (2020). Meriç Nehri’nin Edirne Bölümünde 1947-2019 Periyodundaki Yatak Değişimlerinin CBS ve UA Teknikleri ile Analizi, Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi, 4, 32-41.
• Uzun, S. (1991). Kağızman Çevresinin Fiziki Coğrafyası, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum.
• Uzun, S. (1995). Kağızman’da Doğal Çevre Sorunları. Doğu Coğrafya Dergisi, 1 (1), 434-447.
• Yılmaz, Ö. (1984). Horasan-Sarıkamış Arasındaki Aras Nehri Havzası’nın Fiziki ve Tatbiki Fiziki Coğrafyası. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora tezi.
• Yılmaz, Ö. (1997). Aras Yarma Vadisi ve Yakın Çevresinin Jeomorfolojisi ile Morfotektonik Evrimi (Kuzeydoğu Anadolu), Türk Coğrafya Dergisi, 32, 121-142.
• Yılmaz, Y. (2005). Doğu Anadolu’nun Genç Tektoniği ve Morfotektonik Gelişimi. Uluslararası Deprem Sempozyumu Bildiriler Kitabı. s. 97.
• Yu, X., Guo, Z., Chen, Y., Du, W., Wang, Z. & Bian, Q. (2019). River System Reformed by The Eastern Kunlun Fault: Implications From Geomorphological Features in The Eastern Kunlun Mountains, Northern Tibetan Plateau. Geomorphology, 350, 1-14.
• Zorer, H. & Tonbul, S. (2019). Başkale Havzası’nda Havza Gelişiminin Jeomorfometrik Analizlerle İncelenmesi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29 (2), 19-38.
• Zengin, E. (2005). Adıyaman Fay Zonu’nun Kuzeydoğu Bölümünün Sismitektonik Özellikleri, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Elâzığ.
• Wu, Z., Zhou, C., Huang, X., Zhao, G. & Tan, C. (2020). Main Active Faults and Seismic Activity Along the Yangtze River Economic Belt: Based on Remote Sensing Geological Survey. China Geology (2), 314−338.