Rize Yöresinde Yetiştirilen Gökkuşağı Alabalıklarında (Oncorhynchus mykiss Walbaum, 1792) Parazitlerin Araştırılması

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 4, 528 - 535

Meltem Özer , Gökmen Zafer Pekmezci

https://doi.org/10.35229/jaes.1559322

Öz

Türkiye gökkuşağı alabalığı yetiştiriciliğinde önemli bir üretim potansiyeline sahiptir. Enfeksiyöz hastalıklar kültür balıkçılığında önemli sağlık sorunlarına ve ölümlere neden olarak üretimi sınırlayan en önemli faktörlerden biridir. Kültür balıkçılığında koruyucu hekimlik ve balık sağlığı yönetimi açısından paraziter enfeksiyonların belirlenebilmesi için epidemiyolojik araştırmaların yapılması gerekmektedir. Bu çalışmada Türkiye’nin Doğu Karadeniz Bölgesi Rize İl’inde özel bir ticari işletmede havuzlarda yetiştiriciliği yapılan gökkuşağı alabalıklarını enfekte eden paraziter etkenlerin tespiti ve enfeksiyon parametrelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada Şubat‒Ekim 2023 tarihleri arasında 15‒200 g ağırlığındaki toplam 270 adet gökkuşağı alabalığının (Oncorhynchus mykiss, Walbaum 1792) parazitolojik inlemesi yapılmıştır. Araştırmada 270 adet gökkuşağı alabalığının 43’ünün bir veya daha fazla sayıda parazit türü ile enfekte olduğu ve genel enfeksiyon oranının %15,9 olduğu tespit edilmiştir. Gökkuşağı alabalıklarının sadece protozoon parazitler ile enfekte olduğu saptanmıştır. Metazoon parazitler ile karşılaşılmamıştır. Gökkuşağı alabalıklarının bağırsağında Spironucleus salmonis türü tespit edilirken, deri ve yüzgeçlerinde Ichthyobodo spp., Chilodonella spp. ve Ichthyophthirius multifiliis türleri saptanmıştır. Gökkuşağı alabalıklarında S. salmonis, Ichthyobodo spp., Chilodonella spp. ve Ichthyophthirius multifiliis türlerinin enfeksiyon oranları ve seviyelerinin sırası ile %10,7, %4, %1,8, %1,1 ve 1‒3, 1‒4, 1‒4, 1‒2 olduğu tespit edilmiştir. Şubat, mart, nisan ve ekim aylarında incelenen gökkuşağı alabalıklarında parazitler ile karşılaşılmıştır. Bu çiftlikte yoğun antiparaziter banyo uygulamaların (tuz banyosu) yaptırıldığı aylarda (mayıs‒ekim) incelenen gökkuşağı alabalıklarında parazitler ile karşılaşılmamıştır. Gökkuşağı alabalığı işletmelerinde paraziter enfeksiyonlardan korunmak için iyi sağlık yönetimi uygulamalarına dikkat edilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Gökkuşağı Alabalığı, Parazit, Rize, Türkiye

Destekleyen Kurum

Ondokuz Mayıs Üniversitesi

Proje Numarası

PYO.VET.1904.23.00

Teşekkür

Bu çalışma Ondokuz Mayıs Üniversitesi tarafından PYO.VET.1904.23.001 no’lu proje numarası ile desteklenmiştir. Laboratuvar çalışmaları sırasında yardımcı olan Ondokuz Mayıs Üniversitesi Veteriner Fakültesi Su Ürünleri Hastalıkları Anabilim Dalı’ndan Araştırma Görevlisi Esra Demirbaş’a, doktora öğrencileri Veteriner Hekim Melike Çaltı, Veteriner Hekim Cansu Aktaş ve Veteriner Hekim Volkan Kadu’ya teşekkür ederiz.

Investigation of Parasites in Rainbow Trout (Oncorhynchus mykiss Walbaum, 1792) Reared in Rize Region

Öz

Turkey has a significant production potential in rainbow trout aquaculture. Infectious diseases are one of the most important factors limiting production by causing significant health problems and mortality in aquaculture. Epidemiological studies should be conducted to determine parasitic infections in terms of preventive medicine and fish health management in aquaculture. Within the present study, it was aimed to determine the parasitic species infecting rainbow trout cultured in ponds in a private commercial farm in Rize Province of the Eastern Black Sea Region of Türkiye and to determine the infection parameters. In the present study, parasitological examinations of a total of 270 rainbow trout (Oncorhynchus mykiss, Walbaum 1792) weighing 15‒200 g were performed between February‒October 2023. It was determined that 43 of 270 rainbow trout were infected with one or more parasite species and the overall prevalence was 15.9%. It was determined that rainbow trout were only infected with protozoan parasites. Metazoon parasites were not detected. While Spironucleus salmonis species were detected in the intestine of rainbow trout, Ichthyobodo spp., Chilodonella spp. and Ichthyophthirius multifiliis species were detected in the skin and fins. It was determined that the prevalence and infection levels of S. salmonis, Ichthyobodo spp., Chilodonella spp. and I. multifiliis species in rainbow trout were 10.7%, 4%, 1.8%, 1.1%, 1.1% and 1-3, 1-4, 1-4, 1-2, respectively. Parasites were detected in rainbow trout examined in February, March, April and October. Parasites were not seen in rainbow trout examined in the months (May‒October) when intensive antiparasitic bath applications (salt bath) were applied in this farm. Good health management practices should be followed to protect against parasitic infections in rainbow trout farms.

Anahtar Kelimeler

Rainbow trout, Parasite, Rize, Türkiye

Proje Numarası

PYO.VET.1904.23.00

Kaynakça

• Altunay, S. (2006). Kesikköprü Baraj Gölü'nde bir kafes işletmesinde yetiştirilen gökkuşağı alabalıklarının (Oncorhynchus mykiss Walbaum, 1792) ektoparazitolojik olarak incelenmesi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Ankara, Türkiye, 50s.
• Avsever, M.L., Selver, M.M., Yazıcıoğlu, Ö., Tokşen, E., Tay, S., Erdal, G. & Günen, M.Z. (2016). The first report of diplostomiasis from cultured rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) in Turkey. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 63(4), 377-381. DOI: 10.1501/Vetfak_0000002756
• Balta, F. & Balta, Z.D. (2018a). Gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss) yavrularında görülen hexamitozis’in tanı ve tedavisi. Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences, 3(1), 4-8. DOI: 10.35229/jaes.357640
• Balta, F. & Balta, Z.D. (2018b). Kültürü yapılan gökkuşağı alabalıklar (Oncorhynchus mykiss)’ında Gyrodactylus sp. enfeksiyonu. Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences, 3(3), 141-144. DOİ: 10.35229/jaes.477438
• Balta, F., Balta, Z.D. & Akhan, S. (2019). Seasonal distribution of protozoan parasite infections in rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) farms in the Eastern Black Sea of Turkey. Bulletin of The European Association of Fish Pathologists, 39, 31-39.
• Bingöl, A. (2018). Kürtün baraj gölünde bakteriyel ve paraziter balık patojenlerinin araştırılması. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Rize, Türkiye, 38s.
• Buchmann, K. (2007). An introduction to fish parasitological methods-classical and molecular techniques, Denmark: Biofolia Press, 130p.
• Buchmann, K. & Bresciani, J. (1997). Parasitic infections in pond-reared rainbow trout Oncorhynchus mykiss in Denmark. Diseases of Aquatic Organisms, 28(2), 125- 138. DOI: 10.3354/dao024169
• Buchmann, K. & Bresciani, J. (2001). An introduction to parasitic diseases of freshwater trout, Denmark: DSR Publishers, 76p.
• Buchmann, K. & Uldal, A. (1996). Temperature, pH and bile dependent in vitro cultivation of Hexamita salmonis from rainbow trout Oncorhynchus mykiss intestine. Diseases of Aquatic Organisms, 24(3), 169-172.
• Burgu, A., Oğuz, T., Körting, W. & Güralp, N. (1988). İç Anadolu’nun bazı yörelerinde tatlı su balıklarının parazitleri. Etlik Veteriner Mikrobiyoloji Dergisi, 6(3), 143-166.
• Dal, A. (2006). Atatürk Baraj Gölü (Adıyaman)’nde yetiştiriciliği yapılan gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss)’nda parazitolojik araştırmalar. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Adana, Türkiye, 60s.
• Dörücü M. (2000). Occurrence and first record of Crepidostomum farionis, Müller 1784 (Trematoda: Digenea) in rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) in a fish farm, Elâzığ, Turkey. Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 12(1), 323-327.
• İnce, H. (2013). Adana İli Seyhan Baraj Gölü’nde yetiştiriciliği ve avcılığı yapılan iç su balıklarındaki parazitlerin tespiti. Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Konya, Türkiye, 64s.
• Karasu, N. (2017). Hatay ilinde sofralık balık ticareti yapan işletmelerden alınan gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss (Walbaum, 1792))'nda bakteriyel kontaminasyonun ve paraziter patojenlerin araştırılması. İskenderun Teknik Üniversitesi Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü, Hatay, Türkiye, 42s.
• Kayış, Ş., Er, A. & Kaçar, Z.Z. (2016). Rize il’inden örneklenen bazı balık türlerinde dış protozoan parazitlerin araştırılması. Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences, 1(2), 44-47. DOI: 10.35229/jaes.273806
• Kurumuş, M. & Cengizler, İ. (2020). Kalecik baraj gölü (Osmaniye)’nde yetiştiriciliği yapılan gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss)’nda Lernaea enfestasyonu üzerine bir araştırma. Journal of Advances in VetBio Science and Techniques, 5(3), 114- 120. DOI: 10.31797/vetbio
• Lom, J. & Dyková, I. (1992). Protozoan parasites of fish. Volume 26: Developments in Aquaculture and Fisheries Science, Amsterdam: Elsevier Science Publishers, 315p.
• Meyer, F.P. (1991). Aquaculture disease and health management. Journal of Animal Science, 69(10), 4201– 4208. DOI: 10.2527/1991.69104201x
• Ogut, H., Akyol, A. & Alkan, M.Z. (2005). Seasonality of Ichthyophthirius multifiliis in the trout (Oncorhynchus mykiss) farms of the Eastern Black Sea Region of Turkey. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 5, 23-27.
• Ogut, H. & Akyol, A. (2007). Prevalence and intensity of ectoparasites in rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) from larvae stage to market size in Turkey. The Israeli Journal of Aquaculture-Bamidgeh, 59(1), 23-31. DOI: 10.46989/001c.20508
• Öktener, A. & Ünal, A. (2020). Infestation of fish louse, Argulus foliaceus (Linnaeus, 1758) (Crustacea: Branchiura) on rainbow trout farm in Manyas Dam Lake, Turkey. Journal of Wetlands Biodiversity, 10, 95-111.
• Pekmezci, Z. & Umur, S. (2010). First record of Schulmanela petruschewskii Shulman, 1948 (Nematoda: Capillariidae) from cultured rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) in Turkey. Helminthologia, 47, 273-275. DOI: 10.2478/s11687-010-0043-6
• Pekmezci, G.Z. & Umur, S. (2015). Presence of Hysterothylacium gadi aduncum (Rudolphi, 1802) (Anisakidae) in cultured rainbow trout (Oncorhynchus mykiss Walbaum, 1792) in fresh water farms from Turkey and its mortality. Iranian Journal of Fisheries Sciences, 14(1), 150-157. DOI: 10.22092/ijfs.2018.114430
• Saglam, N. (2013). Infection of Hysterothylacium aduncum (Nematoda: Anisakidae) in farmed rainbow trout (Oncorhynchus mykiss Walbaum, 1792). African Journal of Agricultural Research, 8(47), 5953-5957. DOI: 10.5897/AJAR06.085
• Saghari Fard, M.R. (2001). Ecology, host-parasite interaction, and ultrastructure of diplomonad flagellates in commercially important fish species. Humboldt University of Berlin, Germany.
• Scholz, T. (1999). Parasites in cultured and feral fish. Veterinary Parasitology, 84, 317-335. DOI: 10.1016/S0304- 4017(99)00039-4
• Sözeren, D. (2015). Işıklı kaynağında (Çivril-Denizli) ağ kafeslerde yetiştiriciliği yapılan gökkuşağı alabalığı Oncorhynchus mykiss (Walbaum, 1792)'nın parazit faunası. Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Türkiye, 105s.
• Şimşek, E. (2015). Aydın/Bozdoğan yöresinde yetiştirilen gökkuşağı alabalıklarında (Oncorhynchus mykiss) paraziter yaygınlığın araştırılması. Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aydın, Türkiye, 124s.
• TÜİK (2023). Su ürünleri istatistikleri. Erişim tarihi: 19.05.2024, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?locale=tr
• Uldal, A. & Buchmann, K. (1996). Parasite host relations: Hexamita salmonis in rainbow trout Oncorhynchus mykiss. Diseases of Aquatic Organisms, 25, 229-231. DOI: 10.3354/dao025229