8. Sınıf LGS Matematik Çalışma Kitabında Yer Alan Örnek Soruların SOLO Taksonomisi Çerçevesinde İncelenmesi

Yıl 2024, , 57 - 87, 21.03.2024

Kürşat Yenilmez , Ahmet Kağnıcı

https://doi.org/10.18009/jcer.1330271

Öz

Bu çalışmada Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 8. Sınıf öğrencilerine yardımcı kaynak olarak dağıtılan LGS Matematik Çalışma Kitabında yer alan soruların SOLO taksonomisi çerçevesinde değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma paradigması benimsenerek gerçekleştirilen araştırmada söz konusu kitapta yer alan ve 2018 yılından bu yana Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından Liselere Giriş Sınavına (LGS) yönelik aylık olarak yayımlanan 335 adet Matematik örnek sorusuna ulaşılmıştır. Araştırmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır ve 8. Sınıf LGS Matematik Çalışma Kitabında yer alan matematik örnek soruları MEB Matematik öğretim programında yer alan beş farklı öğrenme alanına göre sınıflandırılarak SOLO taksonomisi çerçevesinde incelenmiştir. Araştırma sonucunda örnek soruların tüm öğrenme alanlarında soyutlanmış yapı düzeyinde yoğunlaştığı, yüzdesel büyüklük sırasına göre ilişkisel yapı düzeyinde ve çok yönlü yapı düzeyinde de belli sayıda soruların bulunduğu, tek yönlü yapı düzeyinde ise çok az sayıda soru yer aldığı sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

SOLO taksonomisi, matematik eğitimi, LGS çalışma kitabı, doküman analizi

Etik Beyan

Bu çalışmada insan veya hayvan deneklerinden veri toplanmamıştır. Bu nedenle çalışma, etik kurul onayı gerektiren çalışmalar kapsamında yer almadığından etik kurul onayı alınmamıştır.

Examination of Example Questions in the 8th Grade LGS Mathematics Workbook within the Framework of SOLO Taxonomy

Öz

In this study, it is aimed to evaluate the questions in the LGS Mathematics Workbook distributed by the Ministry of National Education to 8th grade students within the framework of SOLO taxonomy. In the study, in which the qualitative research paradigm was adopted, 335 Mathematics sample questions included in the aforementioned book and published monthly for the High School Entrance Examination by the Ministry of National Education since 2018 were reached. Document analysis method was used in the research and the mathematics sample questions in the 8th Grade LGS Mathematics Workbook were classified according to five different learning areas in the MEB Mathematics curriculum and examined within the framework of SOLO taxonomy. As a result of the research, it has been concluded that the sample questions are concentrated at the level of abstracted structure in all learning areas, there are a certain number of questions at the level of relational structure and at the level of multi-dimensional structure according to the order of percentile, and there are very few questions at the level of one-way structure

Anahtar Kelimeler

SOLO taxonomy, mathematics education, LGS mathematics workbook, document analysis

Kaynakça

• Acet, A. , Acet, İ. & Kurnaz, M. A. (2021). 8. sınıf fen bilimleri öğretim programının ve 2019, 2020 yıllarına ait LGS sorularının solo taksonomisine göre incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 279-297.
• Ağçam, R. & Babanoğlu, M. P. (2020). Türkiye’de İngilizce öğretim programının değerlendirilmesi: Beceri ve ödev önerileri üzerine bir çalışma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(1), 431-441.
• Ağçam, R. & Babanoğlu, M. P. (2018). The SOLO analysis of EFL teaching programmes: Evidence from Turkey. Electronic Turkish Studies, 13(27), 1-18.
• Akbaş, E. E. & Kılıç, E. (2023). 8. sınıf öğrencilerinin kavram karikatürleri etkinlikleri kullanılarak gözlenen öğrenme çıktılarının yapısının incelenmesi: Yansıma örneği. Journal of Computer and Education Research, 11(21), 67-94.
• Akbaş, E. E. & Baki, A. (2020). Evaluation of students’ learning the subject of “limit-continuity” in a computer-aided environment according to the SOLO taxonomy: Action research. Journal of Computer and Education Research, 8(16), 631-671.
• Arı, A. (2013). Bilişsel alan sınıflamasında yenilenmiş Bloom, Solo, Fink, Dettmer taksonomileri ve uluslararası alanda tanınma durumları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 259-290.
• Bağdat, O. (2013). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin cebirsel düşünme becerilerinin solo taksonomisi ile incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Biggs, J. & Collis, K. (1991). Multimodal learning and the quality of intelligent behaviour, In H. Rowe (Ed.), Intelligence, Reconceptualization and Measurement, Laurence Erlbaum
• Biggs, J. B. & Collis, K. F. (1979). Classroom examples of cognitive development phenomena: The SOLO taxonomy. Tasmania: Education Department & University of Tasmania.
• Birgin, O. (2016). Bloom taksonomisi. E. Bingölbali, S. Arslan, & İ. Ö. Zembat (Edt.), Matematik eğitiminde teoriler (ss.839-860). Pegem Akademi.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
• Brabrand, C. & Dahl, B. (2009). Using the SOLO taxonomy to analyze competence progression of university science curricula. High Education, 58(4), 531–549.
• Burton, L. (1984). Mathematical thinking: The struggle for meaning. Journal for Research in Mathematics Education, 15(l), 35-49.
• Çelik, D. (2007) . Öğretmen adaylarının cebirsel düşünme becerilerinin analitik incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Çepni, S., Bayrakçeken, S., Yılmaz, A., Yücel, C., Semerci, Ç., Köse, E., Sezgin, F., Demircioğlu, G. & Gündoğdu, G. (2007). Ölçme ve değerlendirme (1. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çetin, B. & İlhan, M. (2016). SOLO Taksonomisi. Editörler: Bingölbali, E., Arslan, S. ve Zembat, İ. Ö. Matematik eğitiminde teoriler İçinde s. 861-879. Pegem Yayıncılık.
• Çetin, B. & İlhan, M. (2017). Standart ve SOLO taksonomisine dayalı rubrikler ile puanlanan açık uçlu matematik sorularında puanlayıcı katılığı ve cömertliğinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 42(189), 217-247.
• Dilekçi, S. (2020). Ortaokul matematik dersi kazanımlarının ve ünite değerlendirme sorularının solo taksonomisi ile incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Doğan, A. (2020). İlkokul matematik öğretim programındaki kazanımların SOLO sınıflandırmasına göre incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(3), 2305-2325.
• Dönmez, H. (2019). 6., 7. ve 8. sınıf Fen bilimleri öğretim programı kazanımlarının ve değerlendirme sorularının incelenmesi: SOLO taksonomisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
• Erbaş, İ. (2021). Ortaokul matematik dersi öğretim programı kazanımlarının ve matematik ders kitabı değerlendirme sorularının SOLO taksonomisi çerçevesinde incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Ferri, R. B. (2003). Mathematical thinking styles. An empirical study. https://citeseerx.ist.psu.edu/document?repid=rep1&type=pdf&doi=3d02be9b3491e2b8ed3ad6f8b4635e65f1d27fa8 (Erişim tarihi: 3/4/2023)
• Gezer, M. & İlhan, M. (2014). 8. sınıf vatandaşlık ve demokrasi eğitimi dersi kazanımları ile değerlendirme sorularının SOLO taksonomisine göre incelenmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 19(32), 193–207.
• Gezer, M. & İlhan, M. (2015). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı kazanımları ile ders kitabı değerlendirme sorularının SOLO taksonomisine göre incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 1-25.
• Günhan, C. B. (2006). İlköğretim II. kademede matematik dersinde probleme dayalı öğrenmenin uygulanabilirliği üzerine bir araştırma, (Yayınlanmamış doktora tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Henderson, P. (2002). Materials development in support of mathematical thinking. https://dl.acm.org/doi/abs/10.1145/782941.783001 (Erişim tarihi: 2/4/2023)
• Hattie, J. A. & Purdie, N. (1998). The SOLO model: Addressing fundamental measurement issues. In B. Dart & G. Boulton-Lewis (Eds.), Teaching and learning in higher education (pp. 145-176). ACER.
• İlhan, M. & Gezer, M. (2017). A comparison of the reliability of the SOLO- and revised Bloom's taxonomybased classifications in the analysis of the cognitive levels of assessment questions. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 7(4), 637-662.
• Kalaç, S. & Çalışkan, P. (2022). Ortaokul öğrencilerinin problem çözme becerilerinin SOLO taksonomisine göre incelenmesi. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, 8(16), 235-254.
• Konyalıhatipoğlu, M. E. (2016). Ortaokul 7.sınıf öğrencilerinin analitik ve bütüncül düşünme stillerinin SOLO taksonomisi ile incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Rize.
• Krathwohl, D.R. & Anderson, L.W. (2010). Merlin C. Wittrock ve Revision of Bloom's taxonomy. Eğitim Psikoloğu, 45(1), 64-65.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). Matematik dersi (1,2,3,4,5,6,7,8. sınıflar) öğretim programı. MEB Yayıncılık.
• Musan, M. S. (2012) . Dinamik matematik yazılımı destekli ortamda 8. sınıf öğrencilerinin denklem ve eşitsizlikleri anlama seviyelerinin SOLO taksonomisine göre incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• O’leary, Z. (2004). The essential guide to doing research. Sage Publications Ltd.
• Orbeyi, S. (2007) . İlköğretim matematik dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Öğdem, H. (2022) . 9. sınıf matematik ders kitaplarındaki değerlendirme soruları ile TYT matematik testi sorularının SOLO Taksonomisi açısından incelenmesi.(Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Schoenfeld, A. H. (1992). Learning to think mathematically: Problem solving, metacognition, and sense-making in mathematics. (Ed. D.A. Grouws). In Handbook of research on mathematics teaching and learning: A project of the national council of teachers of mathematics (pp. 334-370). Macmillan.
• Sönmez, V. (2004). Program geliştirmede öğretmen el kitabı. Anı Yayıncılık.
• Tall, D. (1991). Advanced mathematical thinking. Kluwer Academic Publishers.
• Umay, A. (2003). Matematiksel muhakeme yeteneği. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 234- 243.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Zengin, N. & Şengül, S. (2005, Eylül). Tam öğrenme ilkeleri doğrultusunda farklı öğretim yöntemleri ile işlenen matematik dersinin ilköğretim 7. sınıf öğrencilerinin matematik başarı düzeylerine etkisi, M.Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü II. Lisansüstü Eğitim Sempozyumu, İstanbul.