Research Attention Deficit and Hyperactivity Disorder on Graduate Thesis and Dissertation in Turkey

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 2, 90 - 112, 01.06.2013

Tüba KÜÇÜK Doğaroğlu

Öz

There are a lot of studies that Attention Deficit and Hyperactivity Disorderinvestigated in the literature. Some of these studies consist of graduate thesis, but there isn’t a study that a detailed examination of the thesis. Therefore graduated thesis and dissertations that researched in 2000 - 2011 were analyzed in this study. A total of 12 thesis were reached in the study. These thesis were examined for aim, method, participation, tools of data collections and findings. The study's findings as master's and doctoral thesis is divided into two parts.Doctoral thesis has been divided into three main headings. The first of these; studies conducted with children with ADHD, secondly, teachers and families of children with ADHD studies conducted; finally, the comparative examination of children with and without ADHD are studies.All of studies can be done adaptations of in inclusive environments has been discussed.

Anahtar Kelimeler

Attention deficit, hyperactivity disorder, graduate theses.

Türkiye’de Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu ile İlgili Çalışmaların Yürütüldüğü Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi

Öz

Alan yazında Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite bozukluğunun araştırıldığı birçok çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmaların bir kısmını lisansüstü tezler oluşturmaktadır, ancak bu tezlerin ayrıntılı incelendiği bir çalışma bulunmamaktadır. Bu nedenle bu çalışmada Türkiye’de 2000–2012 yılları arasında yürütülen lisansüstü tezler incelenmiştir. Yapılan çalışmada toplam 12 teze ulaşılmıştır. Tezler amaç, yöntem, katılımcılar, veri toplama araçları ve bulgular açısından incelenmiştir. Çalışmanın bulguları yüksek lisans ve doktora tezlerini olarak iki kısma ayrılmıştır. Doktora tezleri üç temel başlığa ayrılarak incelenmiştir. Bunlardan ilki; DEHB olan çocuklarla yapılmış çalışmalar, ikincisi; DEHB olan çocukların öğretmenleri ve aileleriyle yapılmış çalışmalar, son olarak ise; DEHB olan ve olmayan çocukların karşılaştırmalı olarak incelendiği çalışmalardır. Tüm çalışmalar kaynaştırma ortamında yapılabilecek uyarlamalar bağlamında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu, lisansüstü tezler

Kaynakça

• Abikoff, H., Gittelman, R. & Klein, D. F. (1980). A Classroom Observation Code For Hyperactive Children: A Replication of Validity. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 48, 555 – 565.
• Abramowitz, A. J. & O’Leary, S. G. (1991). Behavioral Interventions fort he Classroom: Implications for Students with ADHD. School Psychology Review, 20 (2) 220 – 234. Almacıoğlu, D. (2007). Yönetsel Bir Sorun Olarak Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Öğrencilerin Sınıf ve Psikolojik Danışma ve Rehberlik Öğretmenleri Tarafından Tanınma Yeterliliklerinin İncelenmesi. Yayınlamamış Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep. Alpanda, S. (2010). DEHB ile Görsel - Mekansal İşlevler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi, İstanbul. Aktaş, G. (2006). 8 - 10 Yaş Çocuklarında Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olgusunun Zeka, Kognitif ve Kişilik Dinamikleri Açılarından İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• American Psychiatric Association (2000). Diagnostic And Statistical Manual Of Mental Disorders. Second Ed. (DSM IV) Washington, APA Pres.
• Atkins, M. S., & Pelham, W. E. (1991). School - Based Assessment of Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Journal of Learning Disabilities, 24, 197–204.
• Arslanoğlu, A. (2008). The Relationship Between The Social Skills and Perceived Quality of Life of Boys with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder-Predominantly HyperactiveImpulsive Subtype (ADHD-H). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul.
• Arı, E. (2006). Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olan çocuğa sahip ailelerin yaşadıkları kaygı düzeyi, algıladıkları sosyal destek ve ana – babalık tutumlarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Bahçıvan Saydam, R. (2007). Executıve Functions in Chıldren with Attention Deficit / Hyperactivity Disorder. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Orta Doğu Teknik Ünversitesi, Ankara.
• Barkley, R. A. (1994). Foreword. In DuPaul, G. J. Ve Stoner, G. (Eds). ADHD in the Schools: Assesment and Intervention Strategies. New York: Guilford Press. Barkley, R. A., (1998). Attention Deficit Hyperactivity Disorder: A Handbook for Diagnosis and Treatment. New York, Guildford Press.
• Baş Yılmaz, G. (2009). Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Bir Öğrencinin Teneffüs Saatlerinde Akranları ile Olan İletişim Davranışları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Bozbey Akalın, (2005). Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocukların Abla Ve Ağabeylerinin Sosyal Beceri Düzeyi Ve Kardeş İlişkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Dolgun, G. (2003). Dikkat Eksikliği/ Hiperaktivite Bozukluğu Olan 8 -12 Yaş Grubu Olan Çocuklarda Yaşam Kalitesi Ölçeğinin (DE/HB/YKÖ) Geliştirilmesi. Yayınlanmamış Tıpta Uzmanlık Tezi, İstanbul.
• Ergül, C. (2010). Öğrenme Güçlüğü. Diken, İ. (Ed.), Erken Çocukluk Eğitimi içinde (248 – 275). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Fettahoğlu, Ç., Özatalay, E. (2006) Çocuklarda Hareketlilik ve/veya Dikkatsizlik Yakınmaları ve Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Tanısı. Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Dergisi. 13 (1): 13 – 18
• Frederick, B. P., & Olmi, D. J. (1994). Children With Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder: A Review Of The Literature On Social Skills Deficits. Psychology in the Schools. 31(4), 288-296.
• Gül, S. O., Diken, İ. H. (2009). Erken Çocuklukta Özel Eğitime İlişkin Türkiye’de Gerçekleştirilmiş Lisansüstü Tez Çalışmalarının Gözden Geçirilmesi. International Journal of Early Childhood Special Education (INT – JECSE), 1 (1), 46 – 78.
• Hallahan, D. P., Lloyd, J. W., Kauffman, J. M., Weiss, M. & Martinez, E. A. (2005). Learning Disabilities: Foundations, Characterics and Effective Teaching. (3rd Ed.) Boston: Allyn Bacon
• Hechtman, L., Klein, R.G., Abikoff, H., Weiss, G., Respitz, C., Kouri, J., Blum, A., Greenfıeld, B., Etcovıtch, J., Fleıss, K. & Pollack, S. (2004) Design And Rationale Of Controlled Study Of Long-Term Methylphenidate And Multimodal Psychosocial Treatment İn Childrenwith ADHD. Journal of American Academy of Child Adolesence Psychiatry 43: 792 - 801.
• İyisoy, M. S. (2006). Antisosyal Kişilik Bozukluğu Olan Bireylerde Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Eştanısı Ve Yürütücü İşlevlerle İlişkisi. Yayınlanmamış Tıpta Uzmanlık Tezi. Gülhane Askeri Tıp Akademisi Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Komutanlığı Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Programı, İstanbul.
• Kanay, A. (2006). Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan 9 – 13 Yaş Grubu İlköğretim Öğrencilerinin Uyumsal Davranışları, Benlik Kavramı Ve Akademik Başarıları Arasındaki İlişkiler. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Kış, A. (2007). Eğitimci Grup Çalışma Modelinin Kaynaştırılmış Sınıflarda Çalışan Sınıf Öğretmenlerinin Mesleki Gelişimlerine Etkisinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Küçük Doğaroğlu, T. (2012). Vanderbilt Dikkat Eksikliği ve Hiperakitivite Bozukluğu Aile Değerlendirme Ölçeği Türkçe Uyarlama Çalışması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• McDonnell, J., Thorson N. & McQuivery, C. (1998). The Instructional Characteristics of Inclusive Classes for Elementary Students with Severe Disabilities: An Exploratory. Journal of Behavior Education, 8 (4), 415 – 437.
• McNeil, C. B. (1995). The ADHD Classroom Kit: An Inclusive Approach to Behaviour Management. King of Prussia, PA: Center for Applied Psychology
• Motavallı, M. N. (1994). Kentsel Kesimde Türk İlkokul Çocuklarında Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu’nun Nörolojik Bağlamda Prevelansının Araştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Önal, A. (2007). Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu, Karşıt Olma Karşı Gelme Bozukluğu Ve Bu İkisinin Birlikte Bulunduğu Durumların Davranışsal Sorunlar, Aile İlişkileri Ve Kognitif Fonksiyonlar Açısından Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Tıpta Uzmanlık Tezi. İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Öner, P., Öner, Ö. ve Aysev, A. (2003). Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu, 12 (3) http://www.ttb.org.tr/STED/sted0303/dikkat.pdf adresinden 28 Aralık 2012 tarihinde indirilmiştir.
• Özaydın, L., Tekin – İftar, E. ve Kaner, S. (2008). Arkadaşlık Geliştirme Programının Özel Gereksinimi Olan Okul Öncesi Çocuklarının Sosyal Etkileşimlerine Etkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 9 (1), 15 – 32. Sancak, A. (2006). Altı İle On Bir Yaşları Arasında Anksiyete Bozukluğu Olan Çocuklarla, Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocukların WISC-R Performans Testlerinin Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Shapiro, E. S., DePaul, G. J. & Bradley – Klug, K. L. (1998). Self – Management as A Strategy to Improve the Classroom Behaviour of Students with ADHD. Journal of Learning Disabilities, 31 545 – 555.
• Semrud - Clikeman, M., Biederman, J., Sprich - Buckminster, S. (1992). Comorbidity Between ADDH and Learning Disability: A Review and Report in a Clinically Referred Sample. Journal of American Academy Child Adolescent Psychiatry. 31(3), 439Şenol S. Ve Şener, S. (1998). Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Psikiyatri Temel Kitabı. Ankara Hekimler Yayın Birliği, Cilt:2, 1119 – 1130.
• Sergün Türe, F. (2010). Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocukların (8-12 Yas) Değişik Anne Tutumlarına Göre Benlik Saygı Düzeylerinin İncelenmesi. Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Soykan - Aysev, A. ve Erdoğan - Bakar, E. (2008). Ergenlerde Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu. Karakaş S.(Ed.). Kognitif Nörobilimler içinde (160 – 250). Ankara, Nobel Tıp Yayınları.
• Sucuoğlu, B. ve Akalın, S. (2010). Kayanaştırma Sınıflarına Alternatif Bir Bakış: Çevresel Davranışsal Değerlendirme ile Öğretimsel Özelliklerin İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 11 (1), 19 – 37.
• Şenol, S. ve İşeri, E. (2004). Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu. Güncel Psikoloji ve Psikiyatri Dergisi, 4, 37-38.
• Turanlı, A. S. (1999). Öğretmenlerin Sınıf Yönetimine Yaklaşımlarının Öğretmen ve Öğrenci Davranışları ve Öğrenme Ortamı Üzerindeki Etkileri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Turgut, S. (2008). Özgül Öğrenme Güçlüğü’nde Nöropsikolojik Profil. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Uskan, C. (2011). Dikkat Eksikliği Bozukluğu Olan 8-10 Yaşındaki Çocukların Dikkat Becerilerini Geliştirmeye Dayalı Bir Programın Etkililiğinin Sınanması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Wood, J. W. &Lazzari, A. M. (1997). Exceeding the Boundaries: Understanding Exceptional Lives. Orlando, FL: Harcourt Brace an Company.