ÖĞRETMENLERİN İSTENMEYEN YÖNETİCİ DAVRANIŞLARINA YÖNELİK TEPKİLERİ: BİLGİ UÇURMA MI? SESSİZ KALMA MI?

Yıl 2015, Cilt: 3 Sayı: 6, 99 - 116, 05.12.2015

Asiye Toker Gökçe Hürriyet Alataş

https://doi.org/10.18009/jcer.07641

Cited By: 5

Öz

Bu araştırma, öğretmenlerin okullarda istenmeyen davranışlar karşısındaki tutumlarını belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda öncelikle öğretmenlerin okullarda hangi istenmeyen davranışlara tanık olduğunda bilgi uçurmayı tercih edecekleri sorusuna cevap aranmıştır. İkinci olarak öğretmenlerin olası tanık oldukları durumlar hakkında bilgi uçurmayı tercih durumları ile hangi tür bilgi uçurmayı tercih edecekleri belirlenmeye çalışılmıştır. Son olarak da öğretmenlerin bilgi uçurmayı istemedikleri durumda olası sessiz kalma nedenleri belirlenmeye çalışmıştır. Nitel modelde gerçekleştirilen bu araştırma betimsel bir araştırmadır. Araştırmanın çalışma grubunu 2013-2014 öğretim yılında Kocaeli ilinde Darıca ilçesinde bulunan bir Ortaokulda görev yapmakta olan 20 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda, katılımcıların tamamının çeşitli istenmeyen davranış durumlarında tepki gösterecekleri ortaya konmuştur. Fakat gösterilecek olan tepkilerin çoğunlukla ciddiyeti büyük olan istenmeyen davranışlara karşı olacağı saptanmıştır. Araştırmada katılımcılar çoğunlukla içe, formal yolla, kimliğini açıklayarak bilgi uçurmayı tercih edeceğini belirtmiştir. Araştırmadan elde edilecek sonuçların, öğretmenlerin okullarda karşılaşacakları muhtemel istenmeyen davranışlara yönelik tutumlarını ortaya koyması bakımından alanyazına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Bilgi uçurma, istenmeyen yönetici davranışı, ortaokul, öğretmen, örgütsel sessizlik

Kaynakça

• Dozier, J. B. & Miceli, M.P. (1985). Potential predictors of whistle-blowing: A prosocial behavior perspective. Academy of Management Review,10 (4), 823-836.
• Graham, J. W. (1986). Principled Organizational Dissent: A Theoretical Essay. Research in Organizational Behavior, 8,1-52.
• Merriam, S.B. (2013). Nitel araştırma. Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. (Çev. Editörü: Selahattin Turan). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Miceli, M. P. & Near, J. P. (1985). Characteristics of organizational climate and perceived wrongdoing associated with whistle-blowing decisions. Personel Psychology, 38 (3), 525-544
• Miceli, M.P. & Near, J.P. (2005). Standing up or standing by: What predicts blowing the whistle on organizational wrongdoing?.Research in Personneland Human Resources Management, 24, 95-136.
• Milliken, F.J.,Morrison, E.W. & Hewlin, P.F. (2003). An exploratory study of employee silence: Issues that employees don’t communicate upward and why. http://www.threesquared.com/client_review/Novelis/LAC/Revised/assets/Millik en.Frances.pdf. 31 Temmuz 2004 tarihinde indirildi.
• Morrison, E. W. & Milliken, F.J. (2000).Organizational Silence: A barrier to change and development in a pluralistic world. The Academy of Management Review, 25(4), 706725.
• Morrison, E., W. & Milliken, F., J. (2003). Speaking up, remaining silent: the dynamics of voice and silence in organizations, Journal of Management Studies, 40 (6), 1353-1358
• Near, J.P.,Rehg, M.T., Scotter, J.R.V., & Miceli, M.P. (2004). Does type of wrongdoing affect the whistle-blowing process? Business Ethics Quarterly, 14 (2), 219-242.
• Park, H.,Blenkinsopp, J., Oktem, M. K. & Omurgonulsen, U. (2008). Cultural Orientation and Attitudes Toward Different Forms of Whistle-blowing: A Comparison of South Korea, Turkey, andthe U.K. Journal of Business Ethics, 82, 929–939.
• Park, C.W. & Keil, M. (2009). Organizational Silence and Whistle-Blowing on IT Projects: An Integrated Model. Decision Sciences. 40(4), 901-918.
• Pehlivan-Aydın, İ. (2001). Yönetsel mesleki ve örgütsel etik. Ankara: Pegem Yayıncılık
• Somers, M. (2009). Thesounds of silence: a perspective on appliedresearch on organizational justice, Industrial and Organizational Psychology, 2, 215–216.
• Robinson, S. L. & Bennett, R. J. (1995) A typology of deviant workplace behaviors: A multidimensional scaling study. Academy of Management Journal, 38, 555-572.
• Toker-Gökçe, A. (2013). Relationship between whistle-blowing and job satisfaction and organizational loyalty at schools in Turkey. Educational Research and Reviews. 8(14), 1186-1197.
• Toker-Gökçe, A. (2014). Örgüt yönetiminde bilgi uçurma. İnayet Aydın ve Kürşad Yılmaz. Eğitim Yönetimi Denetimi ve Politikası Yazıları içinde (s.492-505). Ankara: Pegem Akademi.
• Toker-Gökçe, A. (2014a). Okullarda bilgi uçurma: İş doyumu ve örgütsel bağlılık ilişkisi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi. 22, 261-282.
• Toker-Gökçe, A. (2014b). Öğretmenlerin farklı bilgi uçurma tercihlerinde belirleyici olan değer yönelimleri. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 4(2), 1-11.
• Toker-Gökçe, A. ve Oğuz, E. (2015). Öğretmenlerin bilgi uçurma tercihleri ile kültürel değerleri arasındaki ilişki. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 5(1), 51-64.
• Vakola, M. & Bouradas, D. (2005). Antecedents and consequences of organisational silence: An empirical investigation. Employee Relations, 27(5), 441-458.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.