Lisans Öğrencilerinin Çevre Algıları Üzerine: Tartış, Çiz ve Yaz

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 14, 600 - 620, 29.10.2019

Özgür Taşkın Merve Gül Külcü

https://doi.org/10.18009/jcer.618771

Öz

Bu çalışma lisans öğrencilerinin yaşamak
istedikleri çevre algılarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Araştırmada
katılımcılara, “nasıl bir çevrede ve neden yaşamak istedikleri” sorulmuştur.
Çalışma, nitel araştırma modeline dayalı olup “tartış, çiz ve yaz” tekniği
kullanılmıştır. Katılım gönüllük ilkesine bağlı olarak sağlanmıştır. Araştırma,
Karadeniz bölgesinde bir üniversitede seçmeli ders kapsamında yürütülmüş olup, veriler
içerik analiz tekniği kullanılarak teorik çerçeve dahilinde analiz edilmiştir.
Katılımcıların çizimleri analiz edilirken aynı zamanda yazdıkları dokümanlardan
da yararlanılmıştır. Kodlar ve temalar çizimler bittikten sonra oluşturulmuştur.
Bulgulara dayanarak katılımcıların zengin ve daha yoksul semtler arasındaki
keskin sınır kabul ettikleri; AVM’leri güvenlik ve sosyalleşme adına tercih
ederken, canlı figürlerine çok da yer vermedikleri tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çevre algısı, antroposentrizm, biyosentrizm, postmateryalizm

Undergraduate Students’ Perceptions Regarding the Environment: Discuss, Draw, and Write Down

Öz

This study aims to present senior undergraduate
students’ perceptions regarding their desired living environment. Following an elective
course program, students were asked “Could you draw a picture in which you
would like to live and explain why?” The research was based on qualitative
technique; briefly called in literature discuss, draw, and write down.
Participation in this study was voluntary. This research project was conducted
at a university located in the Black Sea region. The data were analyzed based
on content analysis technique with a theoretical framework. While analyzing
drawings, participants’ essays were also used. Codes and themes were created
after the drawings were done. Based on findings, it can be said that
participants accepted the borders between wealthy and relatively poor
neighborhoods; preferred to have shopping malls for security and socializing,
and drew quite limited living organisms.

Anahtar Kelimeler

Çevre algısı, antroposentrizm, biyosentrizm, postmateryalizm

Kaynakça

• Akıncı, G. M. (2013). Gençler ve alışveriş merkezleri (avm’ler): avm kullanım tercihleri hakkında bir alan çalışması. Megaron, 8(2), 87-96.
• Alerby, E. (2000). A way of visualising children's and young people's thoughts about the environment: A study of drawings. Environmental Education Research, 6(3), 205-222.
• Barraza, L. (1999). Children's drawings about the environment. Environmental Education Research, 5(1), 49-66.
• Baykal, Z. & Denli, N. (2017). İdealize edilen yeni yaşamın tanıdık yüzü: Korunaklı-güvenlikli konut sitelerinin reklam filmleri üzerine bir içerik analizi. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 20(2), 49-88.
• Bozdemir, H. & Faiz, M. (2018). Öğretmen adaylarının çevreye yönelik ekosentrik, antroposentrik ve antipatik tutumları. Sakarya University Journal of Education, 8(1), 61-75.
• Can, Ş. N. (2017). Using a model-evidence link diagram to explore nuclear energy: The effects on seventh graders’ risk perception and understanding of the issues. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Boğaziçi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Donati, P. (1996). Environmentalism, postmaterialism, and anxiety: The new politics of individualism. Badia Fiesolana, Italy: European University Press.
• Dunlap, R.E., & Van Liere, K.D. (1978). The new environmental paradigm. Journal of Environmental Education, 9 (4), 10-19.
• Elo, S., & Kyngäs, H. (2008). The qualitative content analysis process. Journal of Advanced Nursing, 62(1), 107-115.
• Erten, S. & Aydoğdu, C. (2011). Türkiyeli ve Azerbaycanlı öğrencilerde, ekosentrik, antroposentrik ve çevreye karşı antipatik tutum anlayışları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 158-169.
• Fleer, M. (2002). Curriculum compartmentalisation?: A futures perspective on environmental education. Environmental Education Research, 8(2), 137-154.
• Halmatov, M., Sarıçam, H., & Halmatov, S. (2012). Okul öncesi eğitimdeki 6 yaş çocukların çizdikleri çevre resimlerinin ve çevre kavramını algılayışlarının farklı değişkenlere göre incelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 2(1), 30-44.
• Hart, P. & Nolan, K. (1999). A critical analysis of research in environmental education. Studies in Science Education, 34(19), 1-69. Inglehart, R. (1977). The silent revolution: Changing values and political styles among Western publics. Princeton, NJ: Princeton University.
• Işık, E. & Çetin, G. (2014) 11. Sınıf öğrencilerinin yaşadıkları çevreye ilişkin görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 3 (2), 75-86.
• Martinez-Alier, J. (2002). The environmentalism of the poor a study of ecological conflicts and valuation. Edward Elgar Publishing.
• Martinez-Alier, J. (2014). The environmentalism of the poor. Geoforum, 54, 239-241.
• Merchant, C. (1992). Radical ecology. New York: Routledge.
• Mohai, P. & Bryant, B. (1998). Is there a" race" effect on concern for environmental quality?. Public Opinion Quarterly, 67, 475-505.
• Muğaloğlu, E. Z., Can, N. & Ceyhan, G. (2017). Kanıta dayalı fen eğitimi: Model kanıt ilişki şeması. Mutlu Pınar Demirci Güler (ed.) Fen Bilimleri Öğretimi: Kuram ve Uygulama Örnekleri (255-274). Pegem
• Özden, D. Ö. & Özden, M. (2015). Çevre sorunlarına ilişkin öğrenci çizimlerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(1), 1-20.
• Özgür, E. F. (2006). Sosyal ve mekânsal ayrışma çerçevesinde yeni konutlaşma eğilimleri: Kapalı siteler, İstanbul, Çekmeköy örneği. Planlama Dergisi, 4, 79-95.
• Özgür, E. F. (2006). Sosyal ve mekânsal ayrışma çerçevesinde yeni konutlaşma eğilimleri: Kapalı siteler, İstanbul, Çekmeköy örneği. Planlama Dergisi, 4, 79-95.
• Özen-Uyar, R. & Yılmaz Genç, M. M. (2016). Okul Öncesi Dönem Çocukların Farklı Çevre Konularına Yönelik Ekosantrik ve Antroposentrik Tutumları. Journal of Human Sciences, 13(3), 4579-4594.
• Özsoy, S. & Ahi, B. (2014). İlkokul öğrencilerinin geleceğe yönelik çevre algılarının çizdikleri resimler aracılığı ile belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(4), 1557-1582.
• Karakaya, Ç. & Çobanoğlu, E. O. (2012). İnsanı merkeze alan (antroposentrik) ve almayan (nonantroposentrik) yaklaşımlara göre eğitim fakültesi son sınıf öğrencilerinin çevreye yönelik bakış açıları. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(3), 23-35.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev. Ed.). Ankara: Pegem Akademi.
• Pınar, E. & Yakışan, M. (2017). İlkokul öğrencilerinin çevre kavramları ile ilgili çizimlerinin analizi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 97-113.
• Ramsey, C. E. & Rickson, R. E. (1976). Environmental knowledge and attitudes. The Journal of Environmental Education, 8(1), 10-18.
• Taşkın, Ö. & Şahin, B. (2008). Çevre kavramı ve altı yaş okul öncesi çocuklar. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(23), 1-12.
• Taşkın, Ö. (2009). The environmental attitudes of Turkish senior high school students in the context of postmaterialism and the new environmental paradigm. International Journal of Science Education, 31(4), 481-502.
• Taşkın, Ö. (2016). Çocuk, bilim ve teknoloji. (Ed. Evrim Genç Kumtepe). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi. (Bölüm 6: Çevre Eğitimi sayfa 138-174).
• Taşkın, Ö. & Külcü, M.G. (2019). Türkiye’de çevre eğitimi araştırmalarının irdelenmesi: Yapılandırmacılık ya da kuramsız düşünme “indoktrinasyon” mu? Yaşadıkça Eğitim, 33(1), 33-46.
• Van Liere, K.D., & Dunlap, R.E. (1980). The social bases of environmental concern: A review of hypotheses, explanations and empirical evidence. Public Opinion Quarterly, 44 (2), 181-197.
• Yavuz, M., Balkan Kıyıcı, F., & Atabek-Yiğit, E. (2015). Ortaokul öğrencilerinin çevre ve çevre bilinci algısının çizim yöntemi ile incelenmesi. VI. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongre Tam Metin Bildirileri Kitabı, 1264-1272.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. basım). Ankara: Seçkin.
• Yücebaş, M. (2013). Orta sınıflar ve modern gettolarda ayrıcalıklı yaşam. İnsanbilim Dergisi, 2(1), 21-38.