İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Yardımseverlik Değerine Yönelik Algı ve Tecrübeleri: Fenomenolojik Bir Araştırma

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 20, 716 - 733, 21.12.2022

Hatice Güler

https://doi.org/10.18009/jcer.1169926

Öz

İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin yardımseverlik değerine yönelik algı ve tecrübelerinin incelenmesini amaçlayan bu çalışmada yardımseverlik değerine yüklenilen anlam, yardımsever öğrencilerin yetişmesi için kullanılan teknik ve etkinlikler incelenmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji (olgu bilim) deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2021-2022 yılında Ağrı ilinde bir ilköğretim okulunda öğrenim görmekte olan 15 ilkokul 4. sınıf öğrencisi ve Ağrı merkezde 4. sınıfların öğretmeni olarak görev yapan 9 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Öğrenciler ve öğretmenlerden elde edilen verilerin analizinde tematik analiz kullanılmıştır. Veriler ayrı ayrı olacak şekilde analiz edilmiştir. Aştırmadan elde edilen sonuçlardan bazıları şöyledir: öğrencilerle yapılan görüşmeler sonrasında yardımseverliği yaşlılara, anne-babaya, hayvanlara yardım etme ve komşuya ikramda bulunma şeklinde açıkladıkları görülmüştür. Öğretmenlerle yapılan görüşmelerde ise öğrencilerin yardımseverlik değerini kavramaları için ebeveynlerinin ve kendilerinin öğrencilere model olması gerektiğini, sınıf ortamındaki ve toplumdaki deneyimlerinin yardımsever bireyler olmalarında etkili olduğunu ifade etmişlerdir. Araştırmaya katılan öğretmenler yardımsever bir öğrenci yetiştirmek için drama ve rol oynama tekniğini kullandıklarını, okulda değerler eğitimi panosu hazırladıklarını, masal ve videolarla derslerini desteklediklerini belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Değer, Yardımseverlik, Fenomenoloji.

Perceptions and Experiences of Primary School 4th Grade Students on the Value of Benovelence: A Phenomenological Research

Öz

İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin yardımseverlik değerine yönelik algı ve tecrübelerinin incelenmesini amaçlayan bu çalışmada yardımseverlik değerine yüklenilen anlam, yardımsever öğrencilerin yetişmesi için kullanılan teknik ve etkinlikler incelenmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji (olgu bilim) deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2021-2022 yılında Ağrı ilinde bir ilköğretim okulunda öğrenim görmekte olan 15 ilkokul 4. sınıf öğrencisi ve Ağrı merkezde 4. sınıfların öğretmeni olarak görev yapan 9 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Öğrenciler ve öğretmenlerden elde edilen verilerin analizinde tematik analiz kullanılmıştır. Veriler ayrı ayrı olacak şekilde analiz edilmiştir. Aştırmadan elde edilen sonuçlardan bazıları şöyledir: öğrencilerle yapılan görüşmeler sonrasında yardımseverliği yaşlılara, anne-babaya, hayvanlara yardım etme ve komşuya ikramda bulunma şeklinde açıkladıkları görülmüştür. Öğretmenlerle yapılan görüşmelerde ise öğrencilerin yardımseverlik değerini kavramaları için ebeveynlerinin ve kendilerinin öğrencilere model olması gerektiğini, sınıf ortamındaki ve toplumdaki deneyimlerinin yardımsever bireyler olmalarında etkili olduğunu ifade etmişlerdir. Araştırmaya katılan öğretmenler yardımsever bir öğrenci yetiştirmek için drama ve rol oynama tekniğini kullandıklarını, okulda değerler eğitimi panosu hazırladıklarını, masal ve videolarla derslerini desteklediklerini belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Değer, Yardımseverlik, Fenomenoloji

Kaynakça

• Aktepe, V. (2015). Etkinlik temelli değer eğitiminin öğrencilerin yardımseverlik tutumlarına etkisi. Researcher, 2(2), 17-49.
• Aslan, S. (2017). An analysis of the tendency to tolerance and helpfulness attitude of 4th grade students in terms of certain variable, Inonu University Journal of the Faculty of Education, 18(1), 163-175.
• Aydın, Ö. (2008). Sorumluluk ve yardımseverlik odaklı karakter eğitimi programının 7. Sınıf öğrencilerinin ahlaki olgunluk düzeyine etkisi (Yüksek lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bektaş, M. & Karadağ, B. (2013). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin yardımlaşma değerine yönelik geliştirdikleri metaforların incelenmesi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(8), 271-286.
• Creswell, J.W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five traditions. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Çelik, Z. (2014). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin yardimseverlik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Erzurum ili örneği), (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Deveci, H. & Ay, T. S. (2009). İlköğretim öğrencilerinin günlüklerine göre günlük yaşamda değerler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), 67-181.
• Erhun, H. (2010). 7-12 Yaş Çocuklarda Paylaşma ve Yardımlaşma Değerlerinin Hadisler Işığında Öğretimi (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Ersoy, A. (2016). Dördüncü sınıf öğrencilerinin hoşgörü algısı ve deneyimleri: Bir fenomenolojik araştırma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1).
• Karatekin, N., Ekşi, H., Işılak, H., Otrar, M., Koç-Yıldırım, P. & Durmuş, A. (2012). Perese değerler eğitimi öğretmen kitabı, Yardımseverlik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Keskin, Y. (2016). Değerlere genel bir bakış: tanımı, özellikleri, işlevi ve sınıflandırılması. M. Köylü (Ed.) Değerler eğitimi içinde (ss.19-52). Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• Marton, f. & Booth, S.A. (1997). Learning and awareness. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Ass.
• Memiş, A., Sever, E. & Bozkurt, M. (2016). Yaratıcı yazma ve yaratıcı drama yaklaşımının ilkokul öğrencilerinin yaratıcı yazma becerilerine ve yardımseverlik tutumlarına etkisi. Turkish Studies, 11(3), 1685-1702.
• Sandberg, J. (1997). Are phenomenographic results reliable? Higher Education Research and Development, 16(2), 203-212.
• Schwartz, S. H. (1992). Universals in the content and structure of values: Theorotical advances and empirical tests in 20 countries. Advances in Experimental Social Psychology. 25, 1-65.
• Tahiroğlu, M. (2012). Değerler eğitiminin ilköğretim 4. sınıf öğrencilerinin trafik kurallarına yönelik tutumlarına etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 123-136.
• Tahiroğlu, M., (2013). İlkokul sosyal bilgiler dersinde yardımseverlik değerinin geliştirilmesine yönelik performans görevi uygulaması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1843-1862.
• Uslu, S. & Çetin. M. (2022). Character and values for world citizenship: the case of social studies prospective teachers. International e-Journal of Educational Studies (IEJES), 6 (11), 56-69. https://doi.org/10.31458/iejes.1036273
• Yetim, B. C. (2015). Beşinci sınıf sosyal bilgiler dersinde yardımseverlik ve dayanışma değerlerinin öğretiminde kullanılan örnek olay ve drama yöntemlerinin etkililiğinin incelenmesi, (Yüksek Lisans Tezi). Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.