Günümüz Dünya Sorunlarının Öğretiminde Yaratıcı Çizgi Roman: Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Deneyimleri

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 25, 554 - 574, 21.03.2025

Mehmet Şentürk , Ufuk Şimşek

https://doi.org/10.18009/jcer.1617659

Öz

Bu çalışmada sosyal bilgiler öğretmen adaylarının günümüz dünya sorunlarına ilişkin konuların öğretiminde yaratıcı çizgi roman kullanımına ilişkin görüş ve deneyimlerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Katılımcıların deneyimlerine odaklanıldığı için çalışmada nitel araştırma yaklaşımı benimsenmiştir. Çalışma temel nitel desene göre yürütülmüştür. Araştırmaya katılan 25 öğretmen adayına bir eğitim-öğretim yarıyılı boyunca Günümüz Dünya Sorunları dersi verilmiştir. Yaratıcı çizgi romanlarla öğretim, ders içeriğinin bir kısmını oluşturmaktadır. Çalışmada farklı veri toplama yöntemleri kullanılarak veri çeşitlemesine gidilmiştir. Bu kapsamda katılımcılar süreç boyunca gözlemlenmiş, katılımcıların ortaya koydukları ürünler incelenmiş ve katılımcılarla yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen veriler tümevarımsal bir yaklaşımla analiz edilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre öğretmen adayları, yaratıcı çizgi roman oluştururken bazı noktalarda zorlanmış ve benzer hatalar yapmışlardır. Bununla birlikte araştırmanın sonuçları, öğretmen adaylarının yaratıcı çizgi romanların günümüz dünya sorunlarının öğretimi için etkili bir materyal olduğunu düşündüğünü ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yaratıcı çizgi roman, günümüz dünya sorunları, sosyal bilgiler, öğretmen adayı

Etik Beyan

Bu çalışma Kilis 7 Aralık Üniversitesi Etik Kurulunda (Protokol No. 2022/01) 01.01.2022 tarihli 2022/02 toplantısında alınan onay kararı ile yürütülmüştür.

Creative Comics in Teaching Current World Problems: The Experiences of Pre-Service Social Studies Teachers

Öz

This study aims to reveal the views and experiences of pre-service social studies teachers regarding the use of creative comics in teaching current world problems. Since the study focuses on the participants' experiences, a qualitative research approach was adopted. The study was conducted based on a basic qualitative design. 25 teacher candidates who participated in the research were taught a "Current World Problems" course over the course of one academic semester. Teaching with creative comics was part of the course content. Different data collection methods were used in the study to diversify the data. In this context, participants were observed throughout the process, the products they created were examined, and semi-structured interviews were conducted with the participants. The data obtained were analysed using an inductive approach. According to the results of the research, pre-service teachers faced difficulties at certain points while creating creative comics and made similar mistakes. However, the results of the study indicate that pre-service teachers consider creative comics to be an effective material for teaching current world problems

Anahtar Kelimeler

Creative comics, current world problems, social studies, pre-service teacher

Kaynakça

• Ak, M. M., Erdoğan, M. F., & İlhan, G. O. (2020). Görsel bir öğretim materyali olarak dijital çizgi roman tasarımı: Gezdim, gördüm, öğrettim. Journal of History School, 47, 2458-2484. http://doi.org/10.29228/Joh.44172
• Akanca, N. (2020). An alternative teaching tool in science education: Educational comics. International Online Journal of Education and Teaching (IOJET), 7(4), 1550-1570. http://iojet.org/index.php/IOJET/article/view/1063
• Akkurt-Çaglar, A. (2022). The views of pre-service teachers about today and future of current world problems. International Online Journal of Education and Teaching, 9(2), 1004–1021.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem A.
• Canbazoğlu-Bilici, S. (2019). Örnekleme yöntemleri. H. Özmen, & O. Karamustafaoğlu, (Edt.), Eğitimde araştırma yöntemleri içinde (ss. 55-81). Pegem A.
• Creswell, J. W. (2017). Eğitim araştırmaları: Nicel ve nitel araştırmanın planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi. Edam.
• Çiçek-Şentürk, Ö., & Selvi, M. (2024). Argumentation-supported educational comics as a teaching tool for environmental education. Environmental Education Research, 30(2), 170–189. https://doi.org/10.1080/13504622.2023.2227357
• Dale, J. (2007). Crime fiction. S. Earnshaw (Ed.), In The handbook of creative writing (pp. 126-133). Edinburgh University Press.
• Erlandson, D. A., Harris, E. L., Skipper, B. L. & Allen, S. D. (1993). Doing naturalistic inquiry: A guide to methods. Sage.
• Flick, U. (2017). Triangulation. In N. Denzin & Y. Lincoln (Eds.), The SAGE handbook of qualitative research (pp. 761-791). Sage.
• Greenfield, D. (2017). Beyond super heroes and talking animals: Social justice in graphic novels in education. https://search.proquest.com/docview/1979947299?pq-origsite=gscholar
• Hosler, J., & Boomer, K. B. (2011). Are comic books an effective way to engage nonmajors in learning and appreciating science?. CBE-Life Sciences Education, 10(3), 309-317. https://doi.org/10.1187/cbe.10-07-0090
• İncili, Ö. F., & Akdemir, İ. O. (2016). Yerinden edilmişliğin coğrafi analizi: Kilis’te Suriyeli sığınmacılar. Marmara Coğrafya Dergisi, 34, 118–133.
• Keskin, A., & İlhan, G. O. (2021). Değerler eğitimine yönelik dijital çizgi roman tasarımı: “Gizemli labirent”. İnsan ve Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 250-264.
• Kırmızı, F., & Çağ-Adıgüzel, D. (2023). İlkokul öğrencilerinin yaratıcı yazma ürünlerinin bazı değişkenlere göre değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 58, 370-397. https://doi.org/10.9779/pauefd.1091976
• Koç, H., & Dumlu, G. (2020). Bireylerin bazı değişkenler açısından günümüz dünya sorunlarına ilişkin tutumlarını belirlemeye yönelik bir inceleme. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 5(2), 102–107.
• Kutluca, T., Yalman, M., & Tum, A. (2019). Use of interactive whiteboard in teaching mathematics for sustainability and its effect on the role of teacher. Discourse and Communication for Sustainable Education, 10(1), 113-132.
• Kvale, S. (1996). Interviews: An introduction to qualitative research interviewing. Sage.
• Merriam, S. B., & Tisdel, E. J. (2015). Qualitative research a guide to design and implementation. John Wiley & Sons.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Pegem A.
• Seggie, F.N., & Bayyurt,Y. (2015). Nitel araştırma: Yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları. Anı Yayıncılık.
• Şentürk, M., & Topkaya, Y. (2020). Sosyal bilgilere özgü beceriler ve öğretimi. R. Turan ve H. Akdağ (Ed.), Sosyal bilgiler öğretiminde yeni yaklaşımlar IV içinde (ss. 227-251). Pegem A.
• Şentürk, M., & Şimsek, U. (2021). Educational comics and educational cartoons as teaching material in the social studies course. African Educational Research Journal, 9(2), 515- 525. https://doi.org/10.30918/AERJ.92.21.073
• Şentürk, M. (2022a). 21. yüzyıl becerileri eğitiminde yaratıcı çizgi roman. M. Şentürk, U. Şimşek ve Y. Topkaya (Ed.), Yenilikçi yaklaşımlarla 21. yüzyıl becerileri eğitimi içinde (ss.63-75). Vizetek Yayıncılık.
• Şentürk, M. (2022b). Sosyal bilgiler eğitiminde demokrasi, demokrasinin temel ilkeleri ve toplumsal yaşama etkilerine yönelik eğitim programı tasarısı. H. Bayram, S. Polat ve S. Safalı (Ed.), Sosyal bilgiler dersine yönelik örnek eğitim programı tasarıları içinde (ss. 221- 244). Pegem A.
• Şentürk, M. (2023). Social studies pre-service teachers' educational comics experience for disaster education. International Journal on Social and Education Sciences (IJonSES), 5(1), 153-166. https://doi.org/10.46328/ijonses.511
• Şentürk, M., & Şimşek, U. (2022). The effect of educational comics and educational cartoons on student attitude and motivation in social studies course. International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 7(17), 378-413. http://doi.org/10.35826/ijetsar.422
• Şentürk, M., & Çiçek- Şentürk, O. (2023). The social studies and science pre-service teachers' experiences of creative comics for environmental education. International Journal of Research in Education and Science, 9(1), 109-123. https://doi.org/10.46328/ijres.3080
• Şentürk, M., & Şimşek, U. (2023). Günümüz dünya sorunlarının sosyal bilgiler öğretmen adaylarının gözünden incelenmesi. Educational Academic Research, 48(1), 125-135. https://doi.org/10.5152/AUJKKEF.2023.2284198
• Topkaya, Y. (2016). Eğitici çizgi romanların çevre sorunlarına ilişkin bilişsel ve duyuşsal öğrenmeye etkisi. Eğitim ve Bilim, 41(187), 199–219.
• Topkaya, Y., & Şimşek, U. (2016). The effect of educational comic strips on the attitude towards earthquake and academic auccess. International Online Journal of Educational Sciences, 8(3), 46-54. https://doi.org/10.15345/iojes.2016.03.005
• Topkaya, Y., & M. B, Yılar. (2015). Eğitici çizgi romanlarla ilgili öğrenci görüşlerinin analizi. Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi, 2(6), 106–106. http://doi.org/10.17121/ressjournal.333
• Uslu, S. & Çetin. M. (2022). Character and values for world citizenship: the case of social studies prospective teachers. International e-Journal of Educational Studies (IEJES), 6 (11), 56-69. https://doi.org/10.31458/iejes.1036273
• Yazıcı, Ö. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin günümüz dünya sorunlarına yönelik tutumları. Turkish Studies, 8(6), 807–823. http://doi.org/10.7827/TurkishStudies.4716
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, E. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının eğitici çizgi romanlar hakkındaki görüşleri. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 52-70. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kilissbd/issue/24637/260665