Examining the Accessibility and Affordability of Preschool Education and Care Institutions in the İzmir Metropolitan Area

Yıl 2025, Cilt: 1 Sayı: 1, 17 - 36, 28.02.2025

Umut Erdem

Öz

This study analyzes the accessibility of preschool education and childcare institutions in urban areas within the framework of the X-Minutes City concept in 13 districts of the İzmir metropolitan area. The X-Minutes City is defined as an urban model where individuals can meet their daily needs (work, shopping, health, education, etc.) within walking distance. The paper models the areas covered by this concept for preschool institutions, which provide early education for children, based on 5, 10, and 15-minute walking times. It identifies the percentage of the 0-6 age group in each district that can access preschool education and childcare institutions within 5, 10, and 15 minutes of walking time. Additionally, this study analyzes the percentage of the budget that low and middle-income groups would need to allocate for preschool education and childcare services in each district. The analysis yields significant findings. Preschool education and childcare institutions are not evenly distributed in urban areas. Districts vary in terms of the percentage of the 0-6 age group that can access preschool institutions within 5, 10, and 15 minutes of walking time. Furthermore, districts also differ in preschool education and childcare fees, with low and middle-income groups needing to allocate approximately 2-3 times their budget to afford these services.

Anahtar Kelimeler

Accessibility, Affordability, Preschool education and childcare, Daycare, Geographic information systems (GIS)

İzmir Metropoliten Alanındaki Okul Öncesi Eğitim ve Bakım Kurumlarına Erişilebilirliğinin ve Karşılanabilirliğinin İncelenmesi

Öz

Bu çalışma, X Dakikalık Şehirler (XDŞ) kavramı çerçevesinde, kentsel alanlarda okul öncesi eğitim ve bakım kurumlarına erişilebilirliği İzmir metropoliten alanında yer alan 13 ilçede analiz etmektedir. XDŞ, bireylerin günlük ihtiyaçlarını (çalışma, alışveriş, sağlık, eğitim vb.) yürüme mesafesinde karşılayabildiği bir şehir modeli olarak tanımlanmaktadır. Makale, bu modelin, özellikle çocukların erken yaşta eğitim aldığı okul öncesi kurumlar için kapsadığı alanları 5, 10 ve 15 dk yürüyüş sürelerine göre modelleyerek kentsel alanlarda ilçelerdeki 0-6 yaş çocuk nüfusunun % kaçının 5, 10 ve 15 dk yürüyüş süresinde okul öncesi eğitim ve bakım kurumlarına erişebildiği tespit edilmiştir. Ayrıca bu çalışma kapsamında ilçeler bazında okul öncesi eğitim ve bakım hizmetlerinden faydalanılabilmesi için düşük ve orta gelir grubunun bütçesinin % kaçını okul öncesi eğitim ve bakım hizmetlerine ayırması gerektiği analiz edilmiştir. Çalışma kapsamında önemli bulgular elde edilmiştir. Okul öncesi eğitim ve bakım kurumları kentsel alanlarda homojen dağılmamaktadır. İlçeler 5,10 ve 15 dk yürüyüş süresinde okul öncesi eğitim kurumlarına erişen 0-6 yaş çocuk nüfus oranı açısından farklılaşmaktadır. Ayrıca ilçeler okul öncesi eğitim ve bakım ücretleri açısından da ayrışmaktadır ve düşük ve orta gelir grubunun okul öncesi eğitim ve bakım hizmetini karşılaması için bütçesinin yaklaşık 2-3 katını bu hizmete ayırması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Erişebilirlik, Karşılanabilirlik, Okul öncesi eğitim ve bakım, Kreş, Coğrafi bilgi sistemleri

Kaynakça

• Bhat, C., Handy, S., Kockelman, K., Mahmassani, H., Chen, Q., Srour, I., Et Al. (2001). Assesment Of Accesibiliy Measures. Texas: U.S. Department Of Transportatıon.
• Bohannon, R. W., & Andrews, A. W. (2011). Normal walking speed: a descriptive meta-analysis. Physiotherapy, 97(3), 182-189.
• Can, E., & Kılıç, Ş. (2019). Okul öncesi eğitim: Temel sorunlar ve çözüm önerileri. Milli Eğitim Dergisi, 48(1), 483-519.
• Carot, J. M., & Villalba, A. (2024). A quantitative model of the city in 15 minutes for decision-making. Journal of Sustainable Development of Energy, Water and Environment Systems, 12(2), 1-12.
• Çetintahra, G. E., & Çubukçu, E. (2018). Çocuklar okula yürüyerek gidebilir mi. Okul ve konut arasında yürüyüş için tercih edilen güzergahların mekânsal özellikleri: Yenilikçi bir yöntem önerisi. Yapı, 434, 48-55.
• Dalvi H., ve Martin, J., 1976, The measurement of accessibility: some preliminary results, Transportation, 5 (1976), pp. 17–42.
• Enab, D., Zawawi, Z., Qanazi, S., & Shahrour, I. (2024). Socio-Spatial Analysis of Schools Based on Neighborhood Planning of the 15-min City. Urban Science, 8(3), 143.
• Erdem, U., Erdin, H. E., & Özcan, S. N. (2017). Afet ve acil durumlarda erişilebilirlik, 4. Uluslararası Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı, 11-13.
• Ersoy, M., (2012). Kentsel Planlama Ansiklopedik Sözlük. İstanbul: Ninova Yayıncılık Tic. Ltd. Şti
• García, J. L., Heckman, J. J., Leaf, D. E., & Prados, M. J. (2017). The life-cycle benefits of an influential early childhood program (No. w22993). National Bureau of Economic Research.
• Ghodsi, V. B., & Terzi, F. (2024). Measuring the Accessibility and Capacity Sufficiency of Private and Public Health Centers in the İstanbul Metropolitan Area. Applied Spatial Analysis and Policy, 17(2), 729-752.
• Giuffrida, N., Mölter, A., Pilla, F., Carroll, P., & Ottomanelli, M. (2024). On the equity of the x-minute city from the perspective of walkability. Transportation Engineering, 16, 100244.
• Hansen, W. G., 1959 "How accessibility shapes land use" Journal of the American Institute of Planners 25 73-76.
• Heckman, J. J., Moon, S. H., Pinto, R., Savelyev, P. A., & Yavitz, A. (2010). The rate of return to the HighScope Perry Preschool Program. Journal of public Economics, 94(1-2), 114-128.
• Kantos, Z. E., Yurttaş, A., & Taşdan, M. (2022). Covid-19 salgını ve özel okul ücret politikaları: Kanuni ve etik çıkarımlar. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(1), 158-175.
• Karlqvist, A., 1975 "Some theoretical aspects of accessibility-based location models" in Dynamic Allocation of Urban Space Eds A Karlqvist, L Lundqvist, F Snickars (D C Heath, Lexington, Mass).
• Kesik, O.A., Aydınoğlu, A.Ç., ve Taştan, B., (2016). Ağ Analizi Tekniklerini Kullanarak Afetlerle Başaçikabilmede Erişebilirlik: Istanbul Fatih Ilçesi Örneği. Doğu Coğrafya Dergisi, 21(36), 79-94.
• Khavarian-Garmsir, A. R., Sharifi, A., & Sadeghi, A. (2023). The 15-minute city: Urban planning and design efforts toward creating sustainable neighborhoods. Cities, 132, 104101.
• Köse, M., Koçyiğit, M., Erdem, C., & Jega, I. M. (2021). An evaluation of accessibility to preschool education institutions using geographic information systems. Education and Information Technologies, 26(4), 4307-4328.
• Logan, T. M., Hobbs, M. H., Conrow, L. C., Reid, N. L., Young, R. A., & Anderson, M. J. (2022). The x-minute city: Measuring the 10, 15, 20-minute city and an evaluation of its use for sustainable urban design. Cities, 131, 103924.
• Lu, M., & Diab, E. (2023). Understanding the determinants of x-minute city policies: A review of the North American and Australian cities’ planning documents. Journal of Urban Mobility, 3, 100040.
• Luckner, M., Łysak, A., & Archanowicz-Kudelska, K. (2024). Modelling 15-minute city work and education amenities using surveys and simulations.
• Marquet, O., Mojica, L., Fernández-Núñez, M. B., & Maciejewska, M. (2024). Pathways to 15-Minute City adoption: Can our understanding of climate policies' acceptability explain the backlash towards x-minute city programs?. Cities, 148, 104878.
• MEB. (2024), Millî Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2020-2021, https://sgb.meb.gov.tr/meb_iys dosyalar/2021_09/10141326_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2020_2021.pdf
• Megahed, G., Elshater, A., Afifi, S., & Elrefaie, M. A. (2024). Reconceptualizing Proximity Measurement Approaches through the Urban Discourse on the X-Minute City. Sustainability, 16(3), 1303.
• Morrissey, T. (2020). Addressing the need for affordable, high-quality early childhood care and education for all in the United States. Vision 2020: Evidence for a stronger economy, 86-100.
• OSM. (2024). OpenStreetMap, https://www.openstreetmap.org/#map=7/39.031/35.252
• Radics, M., Christidis, P., Alonso, B., & dell’Olio, L. (2024). The X-Minute City: Analysing Accessibility to Essential Daily Destinations by Active Mobility in Seville. Land, 13(10), 1656.
• Rebell, M. A., & Wolff, J. R. (2012). Educational opportunity is achievable and affordable. Phi Delta Kappan, 93(6), 62-65.
• Sayın, Z. M., Altındaş, G., & Şenol, F. (2021). ANAOKULLARININ FİZİKSEL VE SOSYAL ERİŞİLEBİLİRLİK ÖLÇÜMÜ: KONAK MAHALLELERİ (İZMİR) ÖRNEĞİ. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(3), 1329-1356.
• Seliverstova, I. V. (2006). The influence of the territorial factor on the accessibility of preschool education. Russian Education & Society, 48(6), 27-43.
• Sirin, S., Yıldız, T. G., & Tugberk, R. C. (2024). A comprehensive School Readiness Assessment Tool (SRAT) for preschool children. Turkish Journal of Education, 13(3), 266-287.
• Staricco, L. (2022). 15-, 10-or 5-minute city? A focus on accessibility to services in Turin, Italy. Journal of urban mobility, 2, 100030.
• Strach, P. (2009). Making higher education affordable: Policy design in postwar America. Journal of Policy History, 21(1), 61-88.
• Şenol, F., & Atay Kaya, İ. (2021). GIS-based mappings of park accessibility at multiple spatial scales: a research framework with the case of Izmir (Turkey). Local Environment, 26(11), 1379-1397.
• Şenol, F., Öztürk, S. P., & Atay Kaya, İ. (2023). An urban plan evaluation for park accessibility: a case in Izmir (Türkiye). Urban Design International, 28(3), 220-233.
• TESEV. (2021). Türkiye Geneli Okul Öncesi Eğitim İstatistikleri, https://www.tesev.org.tr/wp-content/uploads Turkiye_Infografik_TR_Final.pdf
• TÜİK. (2024). Nüfus İstatistikleri, Türkiye İstatistik Kurumu İzmir Bölge Müdürlüğü.
• Türk Eğitim Derneği (2024), “Bir Bakışta Eğitim 2024: Türkiye Üzerine Değerlendirme ve Öneriler”, https://tedmem.org/mem-notlari/degerlendirme/bir-bakista-egitim-2021
• Web 1 – İzmir ilçelerinde okul öncesi eğitim ve bakım kurumları ücretleri, https://okul.com.tr/anaokulu/izmir, Erişim Tarihi: 20.01.2025
• Zhang, X., Zhao, T., Xu, H., Liu, W., Wang, J., Chen, X., & Liu, L. (2024). GLC_FCS30D: the first global 30 m land-cover dynamics monitoring product with a fine classification system for the period from 1985 to 2022 generated using dense-time-series Landsat imagery and the continuous change-detection method. Earth System Science Data, 16(3), 1353-1381.