AHMET SARI’NIN “KABARAN KARGA” ADLI ÖYKÜSÜNE EĞİTSEL VE PSİKANALİTİK YAKLAŞIM

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 38 - 50, 09.05.2020

Caner Cereci Cumali Yeşil

Öz

Sigmund Freud’un öncülüğünü yaptığı ve kendisinden sonra sayısız araştırmalara vesile olan psikanaliz, insan ve onun davranışlarını ayrıntısıyla çözümlemeyi amaçlamıştır. Psikanaliz ve edebiyat gibi iki farklı disiplinin aynı zeminde buluşmalarının temelinde ikisinin de odağında insan kavramının yer alması yatmaktadır. Bunun yanında edebi yapıtlar okuyucuya dolaylı yoldan duygular, düşünceler ve hayaller edindirmeyi amaçlamaktadır. Özellikle edebi metin kahramanlarının karakter analizinde, edebiyata oldukça önemli katkılar sunan psikanaliz, bu yönüyle edebiyat eleştirileri içinde vazgeçilmez bir yer edinmiştir. Aynı zamanda edebiyat eserinde yer alan ve alımlayıcıya aktarılan gizil öğretimsel öğelerin çözümlenmesi de oldukça önemlidir. Türk Edebiyatının yeni nefeslerinden Ahmet Sarı’nın Kabaran Karga adlı öyküsü, yoğun kaygı ve korku nöbeti geçiren bir kahramanın ruh halinin betimlemesinden oluşmaktadır. Öykü, anlatıcı benin yasa koyucu olan süper ego karşısında yaşadığı yoğun korku ve kaygı ile içsel çatışma ve çaresizliğinin bir haykırışıdır. Bu çalışma öykü kahramanının ruh halleri ile bunların farklı yansımalarını Freud’un psikanalitik kuramı ve eğitsel yaklaşım ışığında bir araya getirmeyi amaçlamaktadır. Eser, yoğun fallik semboller ile çatışma, korku, kaygı, ikircikli tutum ve hadım edilme kompleksi gibi psikanalizin önemli terimlerini barındırması sebebiyle, psikanalitik yöntem çerçevesinde işlenerek yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

psikanalitik yöntem, ikirciklilik, totem hayvanı, hadım edilme kompleksi, eğitim

Kaynakça

• Bayrak, S. B. (2018). Ergenlerde Umutsuzluğun Benlik Saygısı ve Gelecek Kaygısı İle İlişkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Bettelheim, B. (1969). Psychoanalysis and education. The School Review, 77(2), 73-86.
• Budak, S. (2003). Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Cebeci, O. (2004). Psikanalitik Edebiyat Kuramı. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Erkan, Z. (2002). Sosyal kaygı düzeyi yüksek ve düşük ergenlerin ana baba tutumlarına ilişkin nitel bir çalışma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(10), 120-133.
• Freud, S. (1999). Dinin Kökenleri Çev.Selçuk Budak. Ankara: Öteki Yayınevi.
• Freud, S. (2001). Sanat ve Sanatçılar Üzerine, Çev.Kamuran Şipal. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Freud, S. (2004). Psikanaliz ve Uygulama, Çev.Muammer Sencer. İstanbul: Say Yayınları.
• Green, A. (2003). Hadım Edilme Kompleksi Çev.Saffet Murat Tura. İstanbul: Metis Yayınları.
• Harmancı, A. (2020). Öykücülerle Yakın Okumalar: Ahmet SARI. http://www.edebistan.com/index.php/abdullah-harmanci/oykuculerle-yakin-okumalar-3 adresinden erişim sağlanmıştır.
• Mayes, C. (2009). The psychoanalytic view of teaching and learning, 1922–2002. Journal of Curriculum Studies, 41(4), 539-567.
• Moran, B. (1994). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: Cem Yayınevi.
• Sarı, A. (2008). Psikanaliz ve Edebiyat. Ankara: Salkımsöğüt Yayınları.
• Sarı, A. (2013). Merhamet Dilercesine Gökyüzüne Bakmak. Ankara: Hece Yayınları.
• Türk Dil Kurumu. (2020). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü. https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişim sağlanmıştır.
• Yazgan İnanç, B. & Yerlikaya, E. E. (2013). Kişilik Kuramları. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.