5W1H APPROACH TO FAMILY CONSTITUTUTION: “ŞENER OTO YEDEK PARÇA SANAYİ VE TİCARET A.Ş.” CASE STUDY

Yıl 2022, Sayı: 1, 1 - 17, 31.08.2022

Yakup Selvı , Tekin Şener , Serpil Demir , Havva Nur Çiftci

Öz

One of the most essential problems of family businesses is the transfer to the next generations, that is, sustainability. Failure in the transition between generations is one of the most important reasons for the extinction of family businesses. Institutionalization has an important role in minimizing this problem. Institutionalization contributes to the transfer of business ownership from generation to generation. It generates a collective working spirit between business owners and business managers by becoming a system of the business. Institutionalization in family businesses is related to the functioning and sustainability of the institution. On the other hand, institutionalization of the family is the creation of a structure that shows where and in which position the members of the family should be today and tomorrow. The written determination of this structure is defined as the "family constitution". The family constitution is a crucial tool to be used to prevent, reduce, eliminate or sustain conflicts in family businesses; plays a key role in ensuring the sustainability of family businesses. The aim of the study is to determine the situation regarding the need to create a family constitution for the ŞENER family, who is the owner of the family company, “ŞENER Oto Yedek Parça Sanayi ve Ticaret A.Ş.”. In the study, the 5W1H (what, where, when, why, who, and how) method and the "evaluative case study" method were used together.

Anahtar Kelimeler

Family Business, Family Constitution, Sustainability, 5W1H Method, Case Study

AİLE ANAYASASINA 5N1K YAKLAŞIMI: “ŞENER OTO YEDEK PARÇA SANAYİ VE TİCARET A.Ş.” ÖRNEK OLAY İNCELEMESİ

Öz

Aile işletmelerinin en önemli sorunlarından biri sonraki nesillere devir yani sürdürülebilirliktir. Nesiller arasındaki geçişteki başarısızlık aile işletmelerinin yok olmalarındaki en önemli sebeplerin başında gelmektedir. Bu sorunun minimize edilmesinde kurumsallaşma önemli bir role sahiptir. İşletme sahipliğinin nesilden nesillere devrine olanak sağlamaya katkı sunan kurumsallaşma; işletmenin bir sistem haline gelerek işletme sahipleri ile işletme yöneticileri arasında kolektif çalışma ruhunun oluşturulmasıdır. Aile işletmelerinin kurumsallaşması, kurumun işleyişi ve sürdürülebilirliği ile ilgiyken; ailenin kurumsallaşması ise, aileyi oluşturan üyelerin bugün ve gelecekte nerede ve hangi pozisyonda olmaları gerektiğini gösteren bir yapının oluşturulmasıdır. Bu yapının yazılı olarak belirlenmesi ise “aile anayasası” olarak tanımlanmaktadır. Aile anayasası, aile işletmelerinde çatışmaların önlenmesi, azaltılması, ortadan kaldırılması veya makul ölçülerde sürdürülebilmesi için başvurulacak en önemli araç olup; aile işletmelerinin sürdürülebilirliğinin sağlanmasında kilit bir rol üstlenmektedir. Çalışmanın amacı, “ŞENER Oto Yedek Parça Sanayi ve Ticaret A.Ş.” aile şirketinin maliki olan ŞENER ailesi için aile anayasası oluşturulması ihtiyacına yönelik durum tespitinin yapılmasıdır. Çalışmada, 5N1K (ne, nerede, ne zaman, neden, nasıl ve kim) metodu ile “değerlendirici örnek olay” yöntemi birlikte kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Aile İşletmesi, Aile Anayasası, Sürdürebilirlik, 5N1K Metodu, Vaka Çalışması

Kaynakça

• Alp, A. ve Karabacak, H., (2021). İşletmeler İçin Aile Anayasası, İşletmeleri Geleceğe Taşıyacak Bir Rehber, Ankara, Seçkin Akademik ve Mesleki Yayınlar.
• Ankara Sanayi Odası (ASO), (2005). “Ankara Sanayi Odası Aile Anayasası”, Ankara. https://www.aso.org.tr/yayinlarimiz/aso_aileanayasasi.pdf. E.T.: 5.02.2022.
• Çelik, K. (2013). “Şirket Anayasası / Aile Şirketi Sözleşmesi”, Türk Hukuk Sitesi, http://www.turkhukuksitesi.com/makale_1724.htm. E.T.: 10.03.2022.
• Chung, S., Won, D., Baeg, S-H, ve Park, S., (2009). “Service-Oriented Reverse Reengineering: 5W1H Model-Driven Redocumentation and Candidate Services Identification”, IEEE International Conference on Service-Oriented Computing and Applications (SOCA09), December 14-15, Taipei, Taiwan: 1-6.
• Kardeş Selimoğlu, S. ve Özsözgün Çalışkan, A., (2018). “Başarılı ve Uzun Ömürlü Aile Şirketlerinin Yol Haritası: Aile Anayasası”, Muhasebe ve Denetime Bakış, 53:39-54.
• Karabacak, H. ve Alp, A., (2021). “Aile İşletmeleri İçin Bir Çatışma Yönetim Aracı: Aile Anayasası”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 39 (3): 425-440.
• Kim, J. D., Son, J. ve Baık, D. K., (2012). “CA5W1H Onto: Ontological Context-Aware Model Based on 5W1H”, International Journal of Distributed Sensor Networks, 8 (3): 1-11.
• Koç, F. ve Koca, E., (2016). “Halk Giyim Kuşamının Yok Olmasına İlişkin Nedenler ve Koruma Altına Alınması Gerekliliğinin 5N1K Yöntemi ile Analizi”, Turkish Studies, Vol.11/2 Winter: 755-778.
• Köklü, N., (1994). “Örnek Olay Çalışma Metodları”, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40(491): 771-779.
• Öner, H. ve Turhan, Ö., (2010). “Aile İşletmelerinde Yönetim ve Kurumsallaşma: Kurukahveci Mehmet Efendi”, (Ed. KOÇEL, T.) AİK’10, 4. Aile İşletmeleri Kongresi, Kongre Kitabı, İstanbul: 119-131.
• Özkaya, M. O. ve Şengül, C. M., (2006). “Aile Şirketlerinde Kurumsallaşma ve İkinci Kuşağın ‘Kurumsallaşma’ Konusuna Bakış Açısı”, D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, 21 (1): 109-126.
• Rathi, S. ve Alam, A., (2018). “ESO-5W1H Framework: Ontological Model for SITL Paradigm”, In HumL@ ISWC: 51-63.
• Susar Özdil, F. ve Kara, M., (2010). “Bir Örnek Olay İncelemesi: Üç Kuşaktır Yaşatılan Bir Aile İşletmesi ‘Üç Yıldız Şekerleme’”, (Ed. KOÇEL, T.) AİK’10, 4. Aile İşletmeleri Kongresi, Kongre Kitabı, İstanbul: 3-10.
• Yükselen, C., (2018). “Aile İşletmelerinde Kurumsal Yönetim ve Aile Anayasası”, Ankara, Detay Yayıncılık.