Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarından İklim Eyleminin Bilişim Sektöründe Değerlendirilmesi

Yıl 2025, Cilt: 4 Sayı: 1, 77 - 109, 28.07.2025

Aleyna Bilin , Seniye Ümit Fırat , Melis Şimal Taze

https://doi.org/10.58654/jebi.1598367

Öz

Özellikle son yıllarda iklim değişikliği sonuçlarının son derece şiddetle hissedilmesi ile doğada oluşan olumsuz yan etkiler de artmaktadır. Görünürlüğün yükselmesi, insan ve medeniyetlerin bu durumdan çok fazla etkilenmesi ile sürdürülebilirlik kavramı küresel mega trendlerin en başında yer almıştır. Sürdürülebilirlik, bu olumsuz etkilerin yarattığı zararları önlemek ve insanlık için gezegenimizi şimdi ve gelecekte daha iyi yaşanabilir kılmak için ortaya çıkan bir kavramdır. Sürdürülebilirlik, kısıtlı olan kaynakların ileriki nesillere de devamının sağlanabilmesi demektir. Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ise Birleşik Milletler üyesi ülkelerin, 17 alt başlıktan oluşan ve kaynakların sürekliliğinin sağlanması için ulaşması gereken hedefleri içeren bir çağrıdır. Bu çağrı 17 amaç altında toplam 169 gösterge ile yapılandırılmıştır. Bu çağrı içerisinde bulunan hedeflerin 2030 yılına kadar tamamlanması hedeflenmektedir. Bu çalışmada, 13. Sürdürülebilir Kalkınma Amacı olan “İklim Eylemi” kapsamında Türkiye bilişim sektöründe bir yatay kesit bir araştırması gerçekleştirilmiştir.
Çalışmanın uygulama kısmında ilk olarak BThaber tarafından yayınlanan 2019 Türkiye Bilişim Sektörünün İlk 500 Şirketi dergisinde yer alan bilişim sektöründeki firmaların sürdürülebilirlik raporları web sayfaları üzerinden incelenmiştir. Bu incelemede 13. SKA ’nın indikatörleri olan ithalatta oluşan karbondioksit emisyonları (CO2/Kişi) ve fosil yakıt ihracatından kaynaklanan karbondioksit emisyonlarına (kg/kişi) yönelik çalışmalarının olup olmadığı belirlenmiştir. İkinci aşamada ise saha araştırması olarak anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Türkiye’de bilişim sektöründe Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarından İklim Eylemi ’ne yönelik yapılan çalışmalar ve sektör çalışanlarının farkındalıkları ölçülmüştür. En son aşamada ise elde edilen veriler, istatistiksel yöntemler kullanılarak analiz edilmiş ve bulgulara dayanarak öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik , Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları , SKA13 , İklim Eylemi , Bilişim Sektörü

"EVALUATION OF CLIMATE ACTION FROM THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS IN THE INFORMATION TECHNOLOGY SECTOR"

Öz

Especially in recent years, the negative side effects of climate change have been felt extremely strongly and the negative side effects in nature have also increased. The Sustainable Development Goals, a call to action established by United Nations member countries, consist of 17 sub-goals and are structured with a total of 169 indicators.It is aimed to complete the targets in this call by 2030. In this study, a horizontal cross-sectional research was conducted in the Turkish IT sector within the scope of the 13th Sustainable Development Goal, “Climate Action”. In the application part of the study, the sustainability reports of the companies in the IT sector, which were included in the 2019 Turkey IT Sector's Top 500 Companies magazine published by BThaber, were first examined via their web pages. In this examination, it was determined whether there were studies on carbon dioxide emissions (CO2/person) generated in imports and carbon dioxide emissions (kg/person) originating from fossil fuel exports, which are indicators of the 13th SDG. In the second stage, a survey study was conducted as a field research. The studies conducted in the IT sector in Turkey regarding Climate Action, one of the Sustainable Development Goals, and the awareness of the sector employees were measured. In the last stage, the obtained data were analyzed using statistical methods and suggestions were developed based on the findings.

Anahtar Kelimeler

Sustainability , Sustainable Development Goals , SDG 13 , Climate Action , Information Technology Sector

Kaynakça

• Atılgan, S., Alım, M., & Koç, Ç. (2023). Rüzgâr enerjisi yatırımlarının karbon fiyatlandırması ve rüzgâr hızı tahmini ile. Journal of Turkish Operations Management.
• Barral, V. (2012). Sustainable development in international law: nature and operation of an evolutive legal norm. European Journal of International Law, 23(2), 377-400. Birleşmiş Milletler. (2024). https://turkiye.un.org/tr/sdgs/13. adresinden alındı
• Çakir-Yildirim, B., Irmak, M., & Tuncay-Yüksel, B. (2023, Ekim 09). Navigating the Environmental Education and Climate Change Curriculum in Türki̇ye. e-Kafkas Journal of Educational Research, s. 387-413.
• Çelikyay, H. H., & Bayraktar, H. K. (2023, Haziran 21). İklim Politika Belgelerinde İklim Dostu Kentler ve Dirençlilik Stratejileri. Humanitas - Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, s. 87-107.
• Durmuşoğlu, B., Selam, A. A., & Fırat, S. Ü. (2017). A Comparative Study on the Relations among Sustainability Focused Indexes with REC, CO2 and GDP.
• Fırat, S. Ü., & Selam, A. A. (2018). Renewable Energy and Carbon Emission Reduction: Analysis of Turkey and Top Emitting Regions.
• Gedik, A. (2020, Mayıs 08). Ekonomik Kalkınmada Bilişim Sektörünün Etkinliği Üzerine. Sosyal Çalışmalar Üzerine Akademik Perspektif Dergisi, s. 67-83.
• Gerekan, B., & Bulut, E. (2018). Sürdürülebilir Sosyal Sorumlulukta Üç Boyutlu Raporlama: Türkiye'de Sürdürülebilirlik Raporu Yayınlayan Bankalar Üzerine Bir Araştırma.
• Incekara, Ç. Ö. (2019). Türkiye ve AB’nin enerji stratejileri ve politikaları. Journal of Turkish Operations Management.
• Lenort, R., Wicher, P., & Zapletal, F. (2023). On influencing factors for Sustainable Development goal prioritisation in the automotive industry.
• Mumcu, A. Y. (2024). Exploring the intersection of utilitarianism and sustainability in business: A conceptual analysis. Economics, Management and Sustainability, 9(1), 119-131.
• Nation, U. (2008). Sosyal açıdan sürdürülebilirlik: Gelecek kuşakların ihtiyaçları.
• Özel, M., & Kılıç, S. (2011, Kasım 22). Küresel Bir Sorun Olarak İklim Değişikliği ve İklim Politikaları. I.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, s. 137-169.
• Report, S. D. (2024). https://dashboards.sdgindex.org/. Sustainable Development Report Web sitesi:. adresinden alındı
• Şen, Z. (2022, Şubat 20). Climate Change and Türkiye. Çevre, Şehir ve İklim Dergisi, s. 1-19.
• Ulukan, H. (2010, Mayıs 01). Global Climate Change, Greenhouse Gases (GHGs) and Cultivated Plants. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, s. 71-79.
• Undp. (2024). UNDP. United Nation. (2024). https://sdgs.un.org/goals/goal13#targets_and_indicators. adresinden alındı United Nations.
• Uygurtürk, H., & Yıldız, İ. (2021, Ocak 29). İşletmelerin Etkinlikleri ile Finansal Performansları Arasındaki. Verimlilik Dergisi, s. 3-15.
• Yavuz, A. (2010). Sürdürülebilirlik Kavramı ve İşletmeler Açısından Sürdürülebilir Üretim Stratejileri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi .
• Yıldırım, K., & Akın, T. (2023). OECD Ülkelerinde Enerji Kaynakları ve CO2 Emisyonu arasındaki İlişkinin Stırpat Modeli ile incelenmesi. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi.