Forgotten Subjects of Violence Against Women: Children in Women’s Shelters

Yıl 2019, Sayı: 59, 185 - 211, 03.07.2019

Selda Taşdemir Afşar

https://doi.org/10.26650/JECS2018-0008

Öz

Violence against women and children, as one of the forms of violence, is a very important problem in Turkey as it is seen in many part of the world. Children, who have to witness the violence against women as the subject of violence and who are sometimes exposed to various forms of violence, and their mothers take shelter in women’s shelters as an important particinstrument to intervene in violence against women. This study aims to reveal the types of services and support programs (psychological, economical, health and education services, etc) provided for children staying in women’s shelters subjected to local administrations in Ankara and the qualifications of these provided services. In this scope, the in-depth interviews were made with 43 women staying in four women’s shelters subjected to different local administrations in Ankara by using semi-structured questionnaire forms. Also, the assessments of staff of these women’s shelters about the services given for children in women’s shelters were included in this study. The most important outcomes of this research are that the qualification of many services and support such as psychological, economical, health and education services for children in the women’s shelter in which the research was conducted is not sufficient, the women are prioritized and the children are the forgotten subjects in the women’s shelter. These insufficient support and services prevent children staying in this women’s shelter from showing their own potential. In this study, it is considered that this barrier and risk condition is the ‘structural violence’ called by Galtung and the violence against children, who are the forgotten subjects in women’s shelter, may be considered in this frame.

Anahtar Kelimeler

Violence against women, violence against child, women’s shelter, secondary abuse, structural violence.

Kadına Yönelik Şiddetin Unutulan Özneleri: Sığınmaevinde Kalan Çocuklar

Öz

Kadına ve çocuğa yönelik şiddet dünyanın birçok yerinde olduğu gibi Türkiye’de de önemli bir sorundur. Şiddetin öznesi konumundaki kadınların uğradıkları şiddete tanıklık eden ve zaman zaman da şiddetin çeşitli biçimlerine uğrayan çocuklar, anneleriyle birlikte kadına yönelik şiddete müdahale noktasında önemli bir araç olan sığınmaevine gelmektedirler. Bu çalışma, annesiyle birlikte sığınmaevine gelen ve burada kalan çocuklara ne tür hizmet ve destek programları (psikolojik, ekonomik, sağlık hizmeti, eğitim hizmeti, vb.) sunulduğu, bu desteklerin yeterliliklerinin ve niteliklerinin nasıl olduğu sorularına cevap aramıştır. Bu kapsamda, Ankara ilindeki farklı yerel yönetime bağlı dört sığınmaevinde kalan 43 kadın ile yarı yapılandırılmış soru formları kullanılarak derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Ayrıca görüşülen sığınmaevi çalışanlarının çocuklara yönelik verilen hizmetlerle ilgili değerlendirmelerine de bu çalışmada yer verilmiştir. Bu çalışmanın sonucunda, sığınmaevlerinde çocuklara yönelik psikolojik, ekonomik, sağlık, eğitim gibi birçok destek ve hizmetin niteliğinin yetersiz olduğu, sığınmaevinde kalan kadınların daha fazla öncelendiğini çocukların ise unutulan özneler olduğu görülmüştür. Bu eksik ve yetersiz hizmet ve destekler sığınmaevinde kalan çocukların potansiyellerini ortaya koymalarını engellemektedir. Bu engellenmenin de Galtung’un adlandırdığı biçimiyle “yapısal şiddet” olduğu ve sığınmaevinde unutulan özne olan çocukların uğradıkları şiddetin bu çerçevede de ele alınabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kadına yönelik şiddet, çocuğa yönelik şiddet, sığınmaevi, ikincil istismar, yapısal şiddet

Kaynakça

• Akpınar, O. (2011). Aile içi şiddete maruz kalan kadınların aile içi şiddetle başa çıkma özyeterliği düzeylerinin bazı değişkenlere göre yordanması (Doktora tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
• Altınay, A. G. ve Arat, Y. (2007). Türkiye’de kadına yönelikşiddet (1. bs). İstanbul: Punto.
• Appelt, B., Kaselitz, A., & Logar, Rosa. (2007), Şidetten uzakta- bir sığınak nasıl kurulur? Nasıl yürütülür, (Z. Korkman, Çev.). İstanbul: Mor Çatı Yayınları.
• Arman, A. (2011, 30 Mart). Hayatım sığınma evlerinde geçtiği için benden kim özür dileyecek?. Hürriyet. Erişim adresi: http://www.hurriyet.com.tr/hayatim-siginma-evlerinde-gectigi-icin-benden-kim-ozur-dileyecek-17407779 Ayan, S. (2010). Aile ve şiddet: Aile içinde çocuğa yönelik şiddet. Ankara: Ütopya.
• Bayrakçeken-Tüzel G. ve Gediz-Gelegen, D. (2010). Evim, güzel evim: Bir sığınmaevinde feminist yapı çözümü. Fe Dergi, 2 (1), 43-57.
• Bernard van Leer Vakfı. (2014). Türkiye’de 0-8 yaş arasında çocuğa yönelik aile içi şiddet araştırması. (2014). Erişim adresi: http://www.ailecocuksiddet.info/RAPOR.pdf
• Bowker, L. H., Arbitell, M., & McFerron, J. R. (1988). On the relationship between wife beating and child abuse. In K. Yllö & M. Bograd (Eds.), Feminist perspectives on wife abuse (pp. 158-174). Thousand Oaks, CA, US: Sage Publications, Inc.
• Buckley, H., Holt, S., & Whelan, S. (2007). Listen to me! Children’s experiences of domestic violence. Child Abuse Review, 16, 296-310.
• Dixon L. Browne K. (2003). The heterogeneity of spouse abuse: a review, aggression and violent. Behavior, 8(1),107-130.
• Ehrensaft, M.K, Cohen, P., & Brown, P. (2003). How children are involved in adult domestic violence. Journal of Interpersonal Violence, 18 (1), 18-32.
• Erkek şiddetinden kaçış: Sığınmaevlerinde 12 bini aşkın kadın ve çocuk kalıyor. (2016, 2 Aralık). (Diken. Erişim adresi: http://www.diken.com.tr/siginma-evlerinde-12-bini-askin-siddet-goren-kadin-ve-cocuk-kaliyor/
• Erten Y. ve Ardalı C. (1996). Saldırganlık, şiddet ve terörün psikososyal yapıları. Cogito, 6-7, 143-163.
• Galtung, J. (1969) Violence, peace, and peace research. Journal of Peace Research, 6 (3),167-191.
• Genç Hayat Vakfı (2012), Çocukların ev içinde yaşadıkları şiddet araştırması.Erişim adresi: http://www.cocukhaklariizleme.org/wp-content/uploads/evicisiddet-arastirma.pdf
• Görgün-Baran, A., Taşdemir-Afşar, S. Koca-Arıtan, C. ve Güney, M. D. (2015), Kadın sığınmaevlerine çoklu bakış (1. bs). Ankara: Konak.
• Holden, G. W. (2003). Children exposed to domestic violence and child abuse: Terminology and taxonomy. Clinical Child and Family Psychology Review, 6(3), 151-160.
• Hutchison, I. W., & Hirschel, J. D. (2001). The effects of children’s presence on woman abuse. Violence and Victims, 16, 3-17.
• Kadın Konukevlerinin Açılması ve İşletilmesi Hakkında Yönetmeliği. (2013, 5 Ocak). Resmi Gazete (Sayı: 28519). Erişim adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/01/20130105-5.htm
• Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (KSGM). (2008). Kadın sığınmaevleri kılavuzu. Ankara. Erişim adresi: http://kadininstatusu.aile. gov. tr/data/542a8e0b369dc31550b3ac30/ Kadin%20Siginmaevleri%20Kilavuzu. Pdf
• Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (KSGM). (2014). Türkiye’de kadına yönelik aile içi şiddet araştırması özet raporu. Ankara. Erişim adresi: http://www. hips. hacettepe. edu. tr/ TKAA2014_Ozet_Rapor pdf
• Logar, R. ve Çitak, T. (tarihsiz). Aile içi şiddet mağduru kadın ve çocuklar için korunma ve adalet Avusturya modeli. Erişim adresi: http://www.manevisosyalhizmet.com/wp-content/uploads/2009/07/aile-ici-siddetmagduru-kadin-ve-cocuklar-icin-korunma-ve-adalet.pdf
• Lundy, M. & Susan G. (2001). Clinical research practice with battered women: What we know, what we need to know. Trauma, Violence & Abuse, 2 (2), 120-141.
• Mavili Aktaş, A. (2006). Aile içi şiddet: Kadının ve çocuğun korunması. Ankara: Elma Yayınevi.
• Memiş. E. (2015). Şiddet ve ekonomi. B. Yarar (Ed.), Şiddetin Cinsiyetli Yüzleri kitabı içinde (s. 175-191). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı. (2018, 25 Haziran). Şiddet döngüsü. Erişim adresi: https://www.morcati.org.tr/tr/8-mor-cati-kadin-siginagi-vakfi/2-siddet-dongusu Nadir, U. (2017). Nasıl korunabilirdik? (1. bs). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ristock J. L. (1995). The ımpact of violence on mental health: A guide to the literature. Ottawa, Ontario: Health Canada.
• Rodriguez-Srednicki, O., & Twaite, J.A. (2004). Understanding and reporting child abuse: legal and psychological perspectives. Part one: physical abuse, sexual abuse, and neglect. Journal of Psychiatry & Law, 32(3), 315-359.
• Ross, R. S. (2011). Because there won’t be a next time. Journal of Law & Family Studies, 13, 329-343.
• Sallan-Gül, S. (2013). Türkiye’de kadın sığınmaevleri. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Sığınaklar Kurultayı Sonuç Bildirgesi Açıklandı. (2007, 28 Aralık). Bianet. Erişim adresi: https://m.bianet.org/bianet/toplumsal-cinsiyet/103864-siginaklar-kurultayi-sonuc-bildirgesi-aciklandi
• Simmons, J. T., & Weinman, M. L. (1991). Self-esteem, adjustment, and locus of control among youth in an emergency shelter. Journal of Community Psychology, 19, 277-280.
• Tan, M. (1993). Çocukluk: Dün ve bugün. B. Onur (Ed.) Toplumsal Tarihte Çocuk kitabı içinde (s.11-26). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayını.
• Taşdemir-Afşar, S. (2015). Türkiye’de şiddetin kadın yüzü. Sosyoloji Konferansları, 52, 715-753.
• Taylor, C. A., Guterman, N. B., Lee, S. J., & Rathouz, P. J. (2009). Intimate partner violence, maternal stress, nativity, and risk for maternal maltreatment of young children. American Journal of Public Health, 99(1), 175-183.
• Thornberry T.P., & Henry K.L. (2013). Intergenerational continuity in maltreatment. J Abnorm Child Psychol 41(4), 555-69. DOI: 10.1007/s10802-012-9697-5
• Tortamış, B. (2009). Sığınmaevinde kalan kadınlarda şiddet öyküsü açısından travma sonrası stres bozukluğu, benlik saygısı ve beden algısının değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, Adli Tıp Enstitüsü, İstanbul.
• United Nations International Children’s Emergency Fund (UNICEF). (2004). Kadınlara karşı her türlü ayrımcılığın önlenmesi uluslararası sözleşmesi (cedaw). Erişim Adresi: https://www.unicef.org/turkey/pdf/_gi18.pdf
• United Nations International Children’s Emergency Fund (UNICEF). (2013). Çocuğa karşı şiddeti izleme göstergeleri kılavuzu. (A. Arkadas-Thibert ve H. F. Salman, Haz.). http://www.unicef.org.tr/files/bilgimerkezi/doc/izleme-gostergeleri-kilavuzu.pdf
• United Nations International Children’s Emergency Fund (UNICEF) (2018, 15 Mayıs). Çocuk hakları sözleşmesi. Erişim Adresi: https://www.unicef.org/turkey/crc/_cr23c.html
• Vahip, I. (2002). Evdeki şiddet ve gelişimsel boyutu: Farklı bir açıdan bakış. Türk Psikiyatri Dergisi, 13(4), 312-319.
• Yıldırım, A. (1996). Sığınaklarda kalan kadınların uğradığı şiddetin boyutları. (Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Zoroğlu, S.S, Tüzün, Ü., Şar, V., Öztürk, M., Eröcal Kora, M., Alyanak, B., (2001). Çocukluk dönemi istismar ve ihmalinin olası sonuçları. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2(2), 69-78.