Mesleğin Hayatı Belirleme Pratikleri: Bankacı ve Tır Şoförü Örneği

Yıl 2020, Sayı: Özel Sayı 1 / Supplement 1, 249 - 267, 11.09.2020

Onur Uca

https://doi.org/10.26650/JECS2019-0055

Öz

Meslekler, geliri, statüyü, yaşam koşullarını, emeklilik yaşamını belirlemektedir. Bu nedenle meslekler sosyal bilimlerin önemli araştırma nesnelerinden bir tanesidir. Bu makale meslekler üzerinden gündelik hayatın belirlenmesine odaklanmıştır. Mesleklerin yaşamı belirlemesini gösterebilmek adına birbirinden çok farklı olan iki meslek ele alınmıştır. Bu mesleklerin ilki bankacılık, ikincisi ise tır şoförlüğüdür. Bu bağlamda araştırma ilk olarak modern dönemde işin dönüşümünü ele almıştır. Ardından mesleğin hayatı belirleme pratikleri ve bankacılık mesleği ayrıntıları ile aktarılmıştır. Bu açıklamalar çerçevesinde bankacılık mesleğinin temel yönleri ve bankacılık mesleğinin bu mesleği yapan bir insanı nasıl belirleyebileceği bankacılık sektöründe çalışanların deneyimlerinden yararlanılarak anlatılmıştır. İkinci olarak tır şoförünün kim olduğu ve bir tır şoförünün bu mesleği yaparken hayatının mesleğe göre nasıl şekillendiği aktarılmıştır. Tır şoförlüğü mesleğinin insanı nasıl belirleyebileceği de tır şoförlerinin deneyimlerinden yararlanılarak aktarılmıştır. Birbirinden farklı bu iki meslek üzerinden mesleklerin insanların değer dünyalarının oluşumunu belirlediği saptanmıştır. Meslekler insanların gündelik yaşamlarındaki hal ve tavırlarını, hareketlerini dayandırdıkları gerekçeleri, ekonomilerini, aile ilişkilerini, kültürel konumlarını etkilemektedir. Tüm etkenleri değer dünyaları içerisinde ele aldığımızda farklı mesleklere sahip insanların değer dünyaları farklılaşmaktadır. Bu durumun gündelik hayatta nasıl gerçekleştiğini gösterebilmek adına araştırmanın son bölümünde gündelik hayat, meslekler ve değerler arasındaki ilişki açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Meslekler, tır şoförleri, bankacılar, değerler, gündelik yaşam

Life Determining Practices of Professions: The Case of Banker and Truck Driver

Öz

Professions which determine the income, status, living conditions and retirement life are one of the most important areas of research within social sciences. This article focuses on the formation of the daily life by the professions through the investigation of two professions that are very different from each other. The first one is banking and the second is truck driving. In this context, the research firstly dealt with the history of work and the transformation of work in the modern era. Then, the banking profession, its life shaping practices and the ways it can define the individuals were explored in detail. Subsequently, the truck driving profession, the life style it accompanies and how it shapes the social lives of people were explained. It was revealed that the professions determine the formation of the value worlds of people. People pursuing different professions also have different worlds of value. Finally, in order to illustrate how this happens in daily life, the relationship between daily life, professions and values is clarified in the last part of the research.

Anahtar Kelimeler

Professions, truck drivers, bankers, values, daily life

Kaynakça

• Akbaş, H. E., Bozkurt, S. ve Yazıcı, K. (2018). Osmanlı Devleti’nde lonca teşkilatı yapısı ve yönetim düşüncesi ile karşılaştırılması. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, (9) 165–202.
• Aslankurt, B. (2013). Eğitimde kuşaklararası hareketlilik fırsat eşitliğinde Türkiye nerede? Ankara: Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı.
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231–274.
• Boltanski, L. (2011). On critique: a sociology of emancipation. Cambridge: Polity Press.
• Boltanski, L., & Thévenot, L. (2006). On justification, the economics of worth. New Jersey: Prınceton University Press.
• Bourdieu, P., & Wacquant, L. (2003). Düşünümsel bir antropoloji için cevaplar (Nazlı Ökten Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Calhoun, C. (2016). Bourdieu sosyolojisinin ana hatları. G. Çeğin, A. Arlı, E. Göker, & Ü. Tatlıcan içinde, Ocak ve zanaat Pierre Bourdieu Derlemesi (s. 77–130). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Durkheim, E. (2016). Ahlak eğitimi (Hüseyin Portakal Çev.). İstanbul: Cem Yayınevi
• Glense, C. (2014). Nitel araştırmaya giriş. Ankara: Anı Yayıncılık. Gonzalez, P., & Kaufmann, L. (2012). The social scientist, the public, and the pragmatist gaze. exploring the critical conditions of sociological inquiry. European Journal of Pragmatism & American Philosophy , 4(1), 55–82.
• Gözler, K. (2007). Devletin genel teorisi. Bursa: Ekin Kitabevi Yayınları.
• Jacquemain, M. (2008). Boltanski’s moral sociology and his implicit theory of ideology. Retrieved from https://orbi. ulg.ac.be/bitstream/2268/90314/1/Boltanski’s%20moral%20sociology%20and%20his%20implicit%20 theory%20of%20ideology.pdf
• Livvarçin, Ö. ve Kurt, D. (2014). Yönetim biliminde 49 insan 49 teori. İstanbul: Beta basım dağıtım. Lordon, F. (2013). Kapitalizm arzu ve kölelik (Akın Terzi Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Mills, C. W. (1973). The meaning of work throughout history. F. Best içinde, The future of work (pp. 6–13). Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
• Nurol, B. (2014). Beyaz yakalı emeğin dönüşümü: finans sektöründe emek süreçleri (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyoloji Bölümü.
• Simon, H. D. (2017). Declaration of principles l’ındustry, II (1817). Retrieved from http://la.utexas.edu/users/ hcleaver/368/368simonprinciples.html
• Smith, A. (2011). Ulusların zenginliği 2 (Mehmet Bakırçı Çev.). Ankara: Palme Yayıncılık.
• Sunar, L. ve Kaya, Y. (2018). Türkiye’de değişen sosyo-ekonomik yapı içerisinde meslekler. L. Sunar içinde, Türkiye’de toplumsal tabakalaşma ve eşitsizlik (s. 3–52). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Uca, O. (2016). Türkiye’de orta sınıfın fotoğrafı: akışlar ve ilişkiler. İstanbul: Notabene Yayınları.
• Ülgen, P. (2013). Geç ortaçağ Avrupasında lonca teşkilatı. History Studies, A Tribute to Prof. Dr. Halil İnancık, 471–487.
• Yıldırım, A. ve Şimşek , H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.