Şiddet Önleme İklimi Ölçeğinin Türkçe Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2020, Sayı: 62, 209 - 225, 25.12.2020

Salih Dursun , Oğuz Başol Serpil Aytaç

https://doi.org/10.26650/JECS2019-0104

Öz

İşyerinde şiddete maruz kalmak bir yandan çalışanların stres, depresyon, kaygı ve tükenmişlik düzeylerini arttırmakta diğer yandan ise örgütün verimini düşürmektedir. Şiddet önleme iklimi, işyerinde şiddet veya saldırganlığın ortadan kaldırılması ve kontrol edilmesine yönelik, örgütsel politika, prosedür ve uygulamalarla ilgili çalışanların algılarıdır. Şiddet önleme iklimi gerek işyerinde farklı şiddet türlerinin ortaya çıkmasında gerekse de çalışanlar üzerindeki etkileri nedeniyle önemli bir kavramdır. İş ortamında şiddet önleme ikliminin ölçülmesi bu açıdan oldukça önemlidir. Bu bağlamda mevcut araştırma Kessler ve diğerleri tarafından geliştirilen şiddet önleme iklimi ölçeğinin Türkçe geçerlik-güvenirlik çalışmasını gerçekleştirmeyi amaçlamaktadır. 279 özel sektör çalışanının katılımıyla gerçekleştirilen araştırma sonuçlarına göre, ölçekte bulunan maddelerin faktör yükleri 0,671 ile 0,846 arasında değişmektedir ve açıklanan toplam varyans %72,45 olarak tespit edilmiştir. Gerçekleştirilen doğrulayıcı faktör analizi sonuçlarına göre, şiddet önleme iklimi ölçeği (Ki-kare/serbestlik değeri: 3,78; RMSEA: 0.073; NFI: 0.95; NNFI: 0.96; CFI: 0.96; GFI: 0.90 ve AGFI: 0.85) orijinal ölçekte olduğu gibi 18 madde ve 3 faktörden oluşmaktadır. Ölçeğin içsel tutarlığı 0,924 olarak hesaplanmıştır ve madde-toplam korelasyonlarının 0,375 ile 0,752 arasında değiştiği görülmüştür. Sonuç olarak analizler, şiddet önleme iklimi ölçeğinin bu alandaki araştırmalarda, araştırmacılar tarafından kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Şiddet, şiddet önleme iklimi, ölçek, geçerlik, güvenirlik

Validity and Reliability Study of the Violence Prevention Climate Scale

Öz

Exposure to workplace violence increases employees’ levels of stress, depression, anxiety and burnout and decreases the productivity of the organization. The violence prevention climate refers to the perceptions of employees about organizational policies, procedures and practices relevant to eliminating and controlling violence or aggression in the workplace. The violence prevention climate is an important concept both in the emergence of different types of violence in the workplace and its effects on employees. Therefore, it is important to measure the violence prevention climate. In this context, this research aims to adapt the Violence Prevention Climate Scale, developed by Kessler et. al., into the Turkish language. According to the results of the research conducted with the participation of 279 private-sector employees, the total explained variance was determined as 72.45%. According to the confirmatory factor analysis results, the scale consists of 18 items and 3 factors as in the original (Chi-square/df: 3.78; RMSEA: 0.073; NFI: 0.95; NNFI: 0.96; CFI: 0.96; GFI: 0.90 and AGFI: 0.85). The internal consistency of the scale was calculated as 0.924 and item-total correlations ranged between 0.375 and 0.752. As a result, it was concluded that the violence prevention climate scale is valid and reliable for Turkish society.

Anahtar Kelimeler

Violation, violence prevention climate, scale, validity, reliability

Kaynakça

• Akça, N., Yılmaz, A. ve Işık, O. (2014). Sağlık çalışanlarına uygulanan şiddet: Özel bir tıp merkezi örneği. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 13(1), 1-11.
• Ayrancı, Ü. (2005). Violence toward health care workers in emergency departments in west Turkey. The Journal of Emergency Medicine, 28(3), 361-365.
• Aytaç, S. ve Dursun, S. (2011). The effect of job satisfaction and stress of the perceptions of violence climate in the workplace. Mediterranean Journal of Social Sciences, 2(3), 70-77.
• Aytaç, S. ve Dursun, S. (2012). The effect on employees of violence climate in the workplace. WORK: A Journal of Prevention, Assessment & Rehabilitation, 41, 3026-3031.
• Aytaç, S., Bozkurt, V., Bayram, N., Yıldız, S., Aytaç, M., Akıncı F. S. ve Bilgel N. (2011). Workplace violence: a study of Turkish workers. International Journal of Occupational Safety and Ergonomics, 17(4), 385-402.
• Bagozzi, R.P. & Yi, Y. (1988). On the evaluation of structural equation models. Journal of the Academy of Marketing Science, 16(1), 74-94.
• Bayer, E. ve Dal, A. (2018). Hemşirelerde psikolojik şiddet ve verilen tepkiler üzerine bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(4), 459-481.
• Bayram, N. (2004). Sosyal bilimlerde SPSS ile veri analizi. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Biçkes, D. M., Çizmeci, B., Göver, H. ve Pomak, İ. (2017). Investigation of health care workers’ stress, depression and anxiety levels in terms of work-related violence. Journal of Human Sciences, 14(3), 2628-2642.
• Björkdahl, A., Hansebo, G. & Palmstierna, T. (2013). The influence of staff training on the violence prevention and management climate in psychiatric inpatient units. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 20, 396–404.
• Chang, C.-H., Eatough, E. M., Spector, P. E., & Kessler, S. R. (2012). Violence-prevention climate, exposure to violence and aggression, and prevention behavior: A mediation model. Journal of Organizational Behavior, 33, 657–677.
• Chang, Y-P., Lee, D‐C., Chang, S‐C., Lee, Y‐H. & Wang, H‐H. (2019). Influence of work excitement and workplace violence on professional commitment and turnover intention among hospital nurses. Journal of Clinical Nursing, 8, 2171–2180.
• Cole, L. L., Grubb, P. L., Sauter, S. L., Swanson, N. G., & Lawless P. (1997). Psychosocial correlates of harrassment, threats and fear of violence in the workplace. Scandinavian Journal of Work Environment & Health, 23, 450457.
• Costello, A. B. & Osborne, J. W. (2005). Best practices in exploratory factor analysis: Four recommendations for getting the most from your analysis. Practical Assessment, Research & Evaluation, 10(7), 1-9.
• Çelik, H. E. ve Yılmaz, V. (2013). Lisrel 9.1 ile yapısal eşitlik modellemesi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çöl, S. Ö. (2008). İşyerinde psikolojik şiddet: Hastane çalışanları üzerine bir araştırma. Çalışma ve Toplum, 4, 107134.
• Çömlekçi, M. ve Başol, O. (2019). Sosyal medya haberlerine güven ve kullanıcı teyit alışkanlıkları üzerine bir inceleme. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, (30), 55-77.
• De Vaus, D. A. (2002). Surveys in social research. Australia: Allen & Unwin.
• Di Martino V. (2002). Workplace violence in the health sector: Country case studies. World Health Organization Publication.
• Di Martino, V., Hoel, H. & Cooper, C. L. (2003). Preventing violence and harrassment in the workplace. European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions.
• Duan, X., Ni, X., Shi, L., Zhang, L., Ye, Y., Mu, H., Li, Z., Liu, X., Fan, L. & Wang, Y. (2019). The impact of workplace violence on job satisfaction, job burnout, and turnover intention: The mediating role of social support. Health Qual Life Outcomes 17(1), 93.
• Dursun, S. (2012). İşyeri şiddetinin çalışanların tükenmişlik düzeyi üzerine etkisi: Sağlık sektöründe bir uygulama. Çalışma İlişkileri Dergisi, 3(1), 105-115.
• Dursun, S. ve Aytaç, S. (2011). İşyerinde şiddet davranışlarının çalışanlar üzerine etkisi: Bir uygulama. TİSK Akademi, 6(11), 6-29.
• Dülgeroğlu, İ. (2012). Marka kişiliği, hizmet kalitesi, hizmete duyulan güven ve sadakat ilişkisi üzerine yapısal eşitlik modellemesi analizi. (Doktora tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Emmerik, H. V., Euwema, M. C., & Bakker, A. B. (2007). Threats of workplace violence and the buffering effect of social support. Group & Organization Management, 32(2), 152-175.
• Fornell, C. & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
• Gazica, M. W., & Spector, P. E. (2015). A comparison of individuals with unanswered callings to those with no calling at all. Journal of Vocational Behavior, 91, 1–10.
• Gillespie, G. L., Gates, D. M., Margaret M., & Howard, K. P. (2010). Workplace violence in healthcare settings: Risk factors and protective strategies. Rehabilitation Nursing, 35(5), 177-184.
• Gökçe, T. ve Dündar, C. (2008) Samsun ruh ve sinir hastalıkları hastanesinde çalışan hekim ve hemşirelerde şiddete maruziyet sıklığı ve kaygı düzeylerine etkisi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 15, 25-28.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J. & Anderson, R. E (2010). Multivariate data analysis a global perspective (7th Ed.). USA: Pearson.
• Halletta, H., Huberc, J., Sixsmith, J. & Dickensa, G. L. (2018). Measuring the violence prevention climate: Development and evaluation of the VPC-14. International Journal of Nursing Studies, 88, 97–103.
• Hegney, D., Tuckett, A., Parker, D. & Eley, R. (2010). Workplace violence: Differences in perceptions of nursing work between those exposed and those not exposed: A cross-sector analysis. International Journal of Nursing Practice, 16, 188–202.
• Hershcovis, M. S. & Barling, J. (2009). Towards a multi-foci approach to workplace aggression: A meta-analytic review of outcomes from different perpetrators. Journal of Organizational Behavior, 31, 24–44.
• Hintikka, N. & Saarela, K. L. (2010). Accidents at work related to violence-analysis of Finnish national accident statistics database. Safety Science, 48, 517–525.
• Hoel, H. & Cooper, C. (2000). Destructive conflict and bullying at work. Manchester School of Management, University of Manchester Institute of Science and Technology.
• Hoel, H., Sparks, K. & Cooper, C. (2001) The cost of violence/stress at work and the benefits of a violence/stressfree working environment. Report Commissioned by the International Labour Organization, University of Manchester, Manchester.
• Kalaycı, Ş. (2008). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayıncılık.
• Kaukiainen, A., Salmivalli, C., Björkqvist, K., Österman, K., Lahtinen, A., Kostamo, A. & Lagerspetz, K. (2001). Overt and covert aggression in work settings in relation to the subjective well-being of employees. Aggressive Behavior, 27, 360–371.
• Kessler, S. R., Spector, P. E., Chang, C. H. & Parr, A. D. (2008). Organizational violence and aggression: Development of the three-factor violence climate survey. Work & Stress, 22(2), 108-124.
• Kline, R. B. (2013). Exploratory and confirmatory factor analysis. In Y. Petscher ve C. Schatsschneider, (Ed.), Applied quantitative analysis in the social sciences (p. 171-207). New York: Routledge.
• LeBlanc, M. M., & Kelloway, E. K. (2002). Predictors and outcomes of workplace violence and aggression. Journal of Applied Psychology, 87(3), 444-453.
• Neal, A., & Griffin, M. A. (2002). Safety climate and safety behaviour. Australian Journal of Management, 2, 67-76.
• Neal, A., Griffin, M. A., & Hart, P. M. (2000). The impact of organizational climate on safety climate and individual behaviour. Safety Science, 34(1-3), 99-109.
• Roldán, G. M., Salazar, I. C., Garrido, L. & Ramos, J. M. (2013), Violence at work and its relationship with burnout, depression and anxiety in healthcare professionals of the emergency services. Health, 5(2), 193-199.
• Schat, C. H. A & Kelloway, E. K. (2003) Reducing the adverse consequences of workplace aggression and violence: The buffering effects of organizational support. Journal of Occupational Health Psychology, 8(2), 110-122.
• Spector, P. E., Coulter, M. L., Stockwell, H. G., & Matz, M. W. (2007). Perceived violence climate: A new construct and its relationship to workplace physical violence and verbal aggression, and their potential consequences. Work & Stress, 21(2), 117-130.
• Spector, P. E., Yang, L-Q., & Zhou, Z. E. (2015). A longitudinal investigation of the role of violence prevention climate in exposure to workplace physical violence and verbal abuse. Work & Stress, 29(4), 325-340.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş. Ankara: Ekinoks.
• Taşkın, Ç. (2008). Pazarlama stratejilerinin oluşturulmasında marka değerinin etkisi ve bir uygulama. (Doktora Tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa. Whittington, L. E. & Wykes, T. (1989). Invisible injury. Nursing Times, 84(42), 30-32.
• Williamson, A. M., Feyer, A. M., Cairns, D. & Biancotti, D. (1997). The development of a measure of safety climate: The role of safety perceptions and attitudes. Safety Science, 25(3), 15-27.
• Wiskow, C. (2003). Guidelines on workplace violence in the health sector: comparison of major known national guidelines and strategies: United Kingdom, Australia, Sweden, USA. World Health Organization Publication.
• Yang, L. Q. & Caughlin, D. E. (2017). Aggression-preventive supervisor behavior: Implications for workplace climate and employee outcomes. Journal of Occupational Health Psychology, 22(1), 1-18.
• Yıldız, A. N. ve Kaya, M. (2009). İşyerinde şiddet. Toplum Hekimliği Bülteni, 28(3), 1-6.