TÜRKİYE’DE %20’LİK GELİR GRUPLARININ YAPMIŞ OLDUĞU HARCAMALAR İLE ENFLASYON KARŞILAŞTIRMASINA YÖNELİK BİR İNCELEME (2010-2022)

Yıl 2023, , 74 - 84, 30.09.2023

Metin Yıldırım , Savaş Erdoğan

https://doi.org/10.53280/jer.1328448

Öz

Uluslararası sınıflama kodu COICOP’a göre harcamalar on iki kategoride sınıflandırılmaktadır. Toplumun elde ettiği gelir bakımından düşükten yükseğe doğru sıralanması durumunda ortaya çıkan %20’lik beş ayrı grup olmaktadır. Bu grup içerisindeki hane halkları gelirlerine bağlı olarak sınıflandırılmış bu harcama kalemlerine farklı oranlarda harcama yapmaktadırlar. Farklı oranlarda yapılan bu harcamalar ise, her bir gruba ait hane halklarının fiyat artışlarından da aynı derecede etkilenmemelerine sebep olmaktadır. Bu çalışmada, beş ayrı %20’lik grubun her birisi için yaptıkları harcama oranlarına bağlı olarak enflasyon rakamları ayrı ayrı hesaplanmıştır. Çalışma sonucunda, gıda, barınma ve ulaşım gibi temel ihtiyaçlara gelirden daha fazla pay ayıran orta ve fakir kesimin enflasyonlarının TÜFE rakamlarına göre daha fazla arttığı, buna karşılık en zengin kesimin enflasyonunun ise daha az arttığı ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gelir Dağılımı, Tüketim harcaması, Enflasyon

A REVIEW ON A COMPARISON OF EXPENDITURES BY 20% INCOME GROUPS AND INFLATION IN TURKEY (2010-2022)

Öz

According to the international classification code COICOP, expenditures are classified into twelve categories. If the society is ranked from low too high in terms of income, there are five different groups of 20% that emerge. Households in this group spend different rates on these expenditure items classified according to their income. These expenditures, which are made at different rates, cause the households belonging to each group not to be affected by price increases to the same extent. In this study, inflation figures were calculated separately for each of the five 20% groups, depending on their spending rates. As a result of the study, it was revealed that the inflation of the middle and poor people, who allocate a larger share of the income to basic needs such as food, shelter and transportation, increased more than the CPI figures, the inflation of the richest people has increased less.

Anahtar Kelimeler

Income Distribution, Household Consumption Expenditure, Inflation

Kaynakça

• Akar, T. & Erdoğan, S. (2022). Türkiye’de En Yoksul ve En Zengin Kesim Açısından Enflasyon Hesabına Yönelik Bir Değerlendirme (2003-2021). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9, 314-326.
• Akar, T. & Erdoğan, S. (2022). Gelir Dağılımında En Alt ve En Üst %20’lik Grubun Genel Değerlendirmesi, (Editörler: Sinem Yapar Saçık ve Gökhan Akar), Dünya ve Türkiye Ekseninde Sosyal, Ekonomik ve Politik Gelişmeler. Ankara: Nobel Yayınları.
• Akyıldız, F. (2017). Göstergeler Ne Anlatır? Türkiye İçin İktisadi Göstergeler Rehberi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Alagöz, M. & Akar, T. (2021). Covid-19 Pandemisinin Gelir Dağılımı Üzerine Etkisi. (Editör: Mustafa Gerçeker), Covid-19 Pandemisinin Makroekonomik Yansımaları. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Özatay, F. (2011). Parasal İktisat Kuram ve Politika. Ankara: Efil Yayınevi.
• TÜİK, (2022). Hane Halkı Tüketim Harcaması. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Tuketim-Harcamasi-2022-49690
• TÜİK, (2023). Tüketici Fiyat Endeksi. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Tuketici-Fiyat-Endeksi-Haziran-2023-49658