INVESTIGATION OF METHODS OF COATING WITH STRESS IN INDIVIDUALS WITH DISABILITIES

Yıl 2023, , 101 - 118, 30.09.2023

Esin Tüccar , Elvan Yavuz

https://doi.org/10.53280/jer.1363497

Öz

Stress may affect everyone differently. Stress can be described as adapting to changes in life by disrupting the physical and psychic balance in situations where the individual cannot adapt. Stress experienced by people with disabilities may be psychic or individual barriers caused by the person's disability. Exposure to stress by a person’s disability affects many systems. Individuals with disabilities must have strong stress-coping methods to be less affected by these systems. This study aims to examine the methods of coping with stress in individuals with disabilities in Turkey. In this quantitative study, 477 disabled individuals (visual, orthopedic, hearing, or speech and chronic) were reached through purposive sampling. The stress Coping Scale developed by Moss in 1993 was used as a data collection tool to examine the coping methods of individuals with disabilities. Most of the participants were male, high school graduates, married, and had social security. Moreover, although the rate of those who have experienced any traumatic event causing stress is high, most of the participants try to cope with stress without getting help from their social circle. This study will contribute to both the field of social work in Turkey and literature in a multidisciplinary sense.

Anahtar Kelimeler

Disability, Stress, Coping with Stress

INVESTIGATION OF METHODS OF COATING WITH STRESS IN INDIVIDUALS WITH DISABILITIES

Öz

Stres herkesi farklı şekilde etkileyebilir. Stres, bireyin uyum sağlayamadığı durumlarda fiziksel ve psişik dengesini bozarak yaşamdaki değişikliklere uyum sağlaması olarak tanımlanabilir. Engelli bireylerin yaşadığı stres, kişinin engelinden kaynaklanan psişik ya da bireysel engeller olabilir. Kişinin engeli nedeniyle strese maruz kalması birçok sistemi etkiler. Engelli bireylerin bu sistemlerden daha az etkilenmeleri için stresle başa çıkma yöntemlerinin güçlü olması gerekir. Bu çalışma, Türkiye'deki engelli bireylerin stresle başa çıkma yöntemlerini incelemeyi amaçlamaktadır. Nicel bir araştırma olan bu çalışmada amaçlı örnekleme yoluyla 477 engelli bireye (görme, ortopedik, işitme, konuşma ve süreğen) ulaşılmıştır. Engelli bireylerin başa çıkma yöntemlerini incelemek için veri toplama aracı olarak Moss tarafından 1993 yılında geliştirilen Stresle Başa Çıkma Ölçeği kullanılmıştır. Katılımcıların çoğu erkek, lise mezunu, evli ve sosyal güvenceye sahiptir. Ayrıca, strese neden olan herhangi bir travmatik olay yaşayanların oranı yüksek olmasına rağmen, katılımcıların çoğu sosyal çevrelerinden yardım almadan stresle başa çıkmaya çalışmaktadır. Bu çalışmanın hem Türkiye'deki sosyal hizmet alanına hem de multidisipliner anlamda literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Engellilik, Stres, Stresle Başa Çıkma

Kaynakça

• Abellán, A., Rodríguez-Laso, Á., Pujol, R. & Barrios, L. (2015). A Higher Level of Education Amplifies the Inverse Association between Income and Disability in the Spanish Elderly. Aging Clinical and Experimental Research, 27, 903-909.
• Akbaba, S. (2004). Psikolojik Sağlığı Koruyucu Rehberlik ve Psikolojik Danışma. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Ballı, A. İ. K. & Kılıç, K. C. (2016). Stresle Başa Çıkma Yöntemleri Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması: Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(3), 273-286.
• Basut, E. (2006). Stres, Başa Çıkma ve Ergenlik. Çocuk ve Ruh Gençlik Sağlığı Dergisi, 13(1), 31-36.
• Bolat, T., Bolat, O. İ. & Taştan, S. (2020). Örgütsel Destek, Sosyal Bağlılık ve Dünyaya İlişkin Varsayımların Travma Sonrası Büyüme Üzerindeki Etkisinde Acının Dönüştürücü Gücünün Rolü: Pozitif Psikoloji Bağlamında Bir Değerlendirme. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(1), 361-402.
• Boswell, D. & Wingrove, J. M. (1974). The Handicapped Person in The Community: A Reader and Sourcebook. London: The Open University.
• Cüceloğlu, D. (1992). İnsan ve Davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• De Carlo, L. T. (1997). On the Meaning and Use of Kurtosis. Psychological Methods, 2, 292-307.
• Doğan, B. & Eser, M. (2013). Üniversite Öğrencilerinin Stresle Başa Çıkma Yöntemleri: Nazilli MYO Örneği. Electronic Journal of Vocational Colleges, 3(4), 29-39.
• Duman, N. (2019). Travma Sonrası Büyüme ve Gelişim. IJAR, 4(7),178-184.
• Duman, S., Baştuğ, G., Taşğın, Ö. & Akandere, M. (2011). Bedensel Engelli Sporcularda Kendine Güven Duygusu İle Yaşam Doyum Düzeyi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 1364-1373.
• Groeneveld, R. A. & Meeden, G. (1984). Çarpıklık ve Basıklık Ölçümü. Kraliyet İstatistik Kurumu Dergisi: D Serisi (İstatistikçi), 33(4), 391-399.
• Hopkins, K. D. & Weeks, D. L. (1990). Tests for Normality and Measures of Skewness and Kurtosis: Their Place in Research Reporting. Educational and Psychological Measurement, 50(4), 717-729.
• Işıkhan, V. (2018). Sosyal Hizmet Uzmanlarının Stresle Başa Çıkma Yöntemleri. Toplum ve Sosyal Hizmet, 29(2), 10-33.
• Javidi, H. &Yadollahie, M. (2012). Post-Traumatic Stress Disorder. Int J Occup Environ Med., 3(1), 2-9.
• Jayawickreme, E. & Blackie, L. E. (2014). Post-Traumatic Growth As Positive Personality Change: Evidence, Controversies and Future Directions. European Journal of Personality, 28(4), 312-331.
• Kaba, İ. (2019). Stres, Ruh Sağlığı ve Stres Yönetimi: Güncel Bir Gözden Geçirme. Akademik Bakış Dergisi, (73), 63-81.
• Kalaycı, S. (2020). Engelli Bireylerin Kamusal Hizmetlere Erişebilmesinde Belediyelerin Yeri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, “Erişilebilirlik” Özel Sayısı, 1, 83-104.
• Kelleci, M., Gölbaşı, Z., İnal, S. & Kavakcı, Ö. (2012). Sigara İçen ve İçmeyen Üniversite Öğrencilerinin Stresle Başa Çıkma Tarzları: Cinsiyetin Etkisi. Cumhuriyet Tıp Dergisi, 34(13), 9-16.
• Lazarus, F. & Folkman, S. (1984). Stress, Appraisal and Coping. Springer, 1-21.
• Lenze, E. J., Rogers, J. C., Martire, L. M., Mulsant, B. H., Rollman, B. L., Dew, M. A., Schulz, R. & Reynolds III, C. F. (2001). The Association of Late-Life Depression and Anxiety with Physical Disability: A Review of The Literature and Prospectus for Future Research. The American Journal of Geriatric Psychiatry, 9(2), 113-135.
• Leonardi, M., Bickenbach, J., Ustun, T. B., Kostanjsek, N. & Chatterji, S. (2006). The Definition of Disability: What is in A Name? The Lancet, 368(9543), 1219-1221.
• LoBianco, A. F. & Sheppard‐Jones, K. (2007). Perceptions of Disability As Related to Medical and Social Factors. Journal of Applied Social Psychology, 37(1), 1-13.
• Martz, E. & Cook, D. W. (2001). Physical Impairments As Risk Factors for The Development of Posttraumatic Stress Disorder. Rehabilitation Counseling Bulletin, 44(4), 217-221.
• Miller, L. (1998). Shocks to The System: Psychotherapy of Traumatic Disability Syndromes. Norton.
• Miller, S. M., Brody, D. S. & Summerton, J. (1988). Styles of Coping with Threat: Implications for Health. Journal of Personality and Social Psychology, 54(1), 142.
• Monat, A., Lazarus, R. S. & Reevy, G. (2007). The Praeger Handbook on Stress and Coping. New York: Praeger Publishers.
• Moors, J. J. A. (1986). The Meaning of Kurtosis: Darlington Reexamined. The American Statistician, 40(4), 283-284.
• Murray, C. J. & Lopez, A. D. (1996). The Global Burden of Disease: A Comprehensive Assessment of Mortality and Disability From Diseases, Injuries, and Risk Factors in 1990 and Projected to 2020: Summary. World Health Organization.
• Mushtaq, S. & Akhouri, D. (2016). Self Esteem, Anxiety, Depression and Stress Among Physically Disabled People. The International Journal of Indian Psychology, 3(4), 125-132.
• Nosek, M. A., Hughes, R. B., Swedlund, N., Taylor, H. B. & Swank, P. (2003). Self-Esteem and Women with Disabilities. Social Science & Medicine, 56(8), 1737-1747.
• Olkin, R. (2001). What Psychotherapists Should Know About Disability. New York: The Guilford Press.
• Olpin, M. & Hesson, M. (2012). Stress Management for Life A Research Based Experimental Approach, USA: Centage Learning Publication.
• Özyürek, M. (1977). Effects of Live, Audio and Print Presentation of A Discussion About Physical Disabilities on Attitude Motivation Toward Disable Person in Turkey. Unpublished Doctoral Dissertation, University of Nort Hern Colorado.
• Özyürek, M. (2006). Engellilere Yönelik Tutumların Değiştirilmesi. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Reynell, R. (1970). A Pine of Disability. UK: Foreman & Co.
• T. C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, (2023). Engelli Bireyler İçin Bilgilendirme Rehberi. https://www.aile.gov.tr/media/131394/engelli_bireyler_icin_bilgilendirme_rehberi.pdf (Erişim Tarihi: 05.04.2023).
• T. C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, (2023). Engelli ve Yaşlı İstatistik Bülteni. https://www.aile.gov.tr/media/130921/eyhgm_istatistik_bulteni_ocak_23.pdf (Erişim Tarihi: 03.04.2023).
• Tüccar, E. (2015). Engelli Bireylerin Affetme ve Yaşam Kalite Düzeylerinin İncelenmesi. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Türker, İ. (2011). Engelli Bireylere Yönelik Tutumlar. https://www.ueder. org/makaleler/engelli_bireylere_yonelik_tutumlar (Erişim Tarihi: 03.05.2023).
• World Health Organization, (2001). The International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF). WHO. http://www.who.int/classifications/icf/en/ (Erişim Tarihi: 02.04.2023).
• Yavuz, E. (2018). Diyaliz Hastalarının Aile İşlevselliğinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.