INVESTIGATION OF GEOLOGICAL PROPERTIES AND COAL PRESENCE OF KAZMACA-KIRIKKALE EOSEN BASIN (CENTRAL ANATOLIA, TURKEY)

Yıl 2020, , 562 - 571, 25.06.2020

Murat Şentürk

https://doi.org/10.21923/jesd.694032

Öz

There are giant coal reserves that could be considered in the western and central Anatolia in Turkey Tertiary basin. Most of the basins containing these coal reserves have a basin feature with an asymmetrical graben structure controlled by a fault. These Tertiary basins, most of which are filled by fluvial, lacustrine and shallow marine (lagoonal) sediments, have gained an asymmetrical sedimentary filling geometry with the effect of sin-sedimentary growth faults limiting the basin. With the effect of the growth faults limiting these basins, the thickness of the coals in the basin and the accompanying sedimentary units gradually increased as they approached the fault, and in some sections very thick coal zones could occur.

Anahtar Kelimeler

Tertiary Basin, Coal, Graben, Lagoonary, Growth Fault

KAZMACA-KIRIKKALE EOSEN HAVZASININ JEOLOJİK ÖZELLİKLERİ VE KÖMÜR VARLIĞININ ARAŞTIRILMASI

Öz

Türkiye’de batı ve orta Anadolu Tersiyer havzalarında çok büyük sayılabilecek kömür rezervleri bulunmaktadır. Bu kömür rezervlerinin bulunduğu havzaların jeolojik konumları göz önüne alındığında, bu havzaların tümüyle fay kontrollü asimetrik bir graben yapısına sahip havza özelliği taşıdıkları gözlenir. Büyük bölümü ile fluviyal, gölsel ve sığ denizel (lagüner) tortullar tarafından doldurulmuş olan bu Tersiyer havzaları, havzayı sınırlayan sin-sedimanter büyüme faylarının etkisiyle asimetrik bir tortul dolgu geometrisi özelliği kazanmışlardır. Bu havzaları sınırlayan büyüme faylarının etkisiyle, havza içinde bulunan kömürlerin ve eşlik eden tortul birimlerin kalınlığı, faya yaklaştıkça giderek artmış ve bazı kesimlerde yaklaşık 100 metreye ulaşan çok kalın kömürlü zonlar meydana gelebilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tersiyer Havzası, Kömür, Graben, Lagüner, Büyüme Fayı

Kaynakça

• Birgili, Ş., Yoldaş, R. ve Ünalan, G., 1975. Çankırı-Çorum havzasının jeolojisi ve petrol olanakları: MTA Rap. No: Rap.5621.
• Blumenthal, M.M., 1948. Bolu civarı ile Aşağı Kızılırmak Mecrası arasındaki Kuzey Anadolu Silsilelerinin jeolojisi: Maden Tetkik ve Arama Enst., Seri B, No. 13, 265 s., Ankara.
• Hakyemez, Y., Barkurt, M.Y., Bilginer, E., Pehlivan,Ş.,Can, B.; Dağer, Z., Sözeri, B. 1986. Yapraklı-llgaz-Çankırı-Çandır dolayının jeolojisi. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Rapor No:7966, Ankara (yayımlanmamış).
• http://www.google.com.tr/intl/tr/earth
• Kaya, O. ve Dizer, A., 1982. Bolu kuzeyi Üst Kretase ve Paleojen kayalarının stratigrafisi ve yapısı. M.T.A. Dergisi, 97/98, 57-77, Ankara.
• Kaya, O. ve Dizer, A., 1983. Ereğli (Zonguldak) alanının Krerase stratigrafisi, MTA Enstitüsü Dergisi, Sayı, 99/100, s.19-34, Ankara.
• Ketin, İ.,1983. Türkiye jeolojisine genel bir bakış, İTÜ Maden FakültesiYayınları, Yayın No: 32, Türkiye.
• Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA) 2002, 1/500.000 ölçekli Kayseri ve Sinop harita paftası, Ankara.
• Toprak, S. (2009) ‘Petrographic properties of major coal seams in Turkey and their formation’,International Journal of Coal Geology, Vol. 78, No. 4, pp.263–275.