EĞİTSEL AMAÇLI MASAÜSTÜ/DİZÜSTÜ/TABLET BİLGİSAYAR KULLANIMINDA ÖĞRENCİLERİN KAS-İSKELET HAREKETLERİ VE OLASI KAS İSKELET RAHATSIZLIKLARI

Yıl 2015, Cilt: 3 Sayı: 3, 631 - 638, 25.12.2015

Elif Binboğa Yel Orhan Korhan

Öz

Kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları kişilerde yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemekte ve toplumda sık görülmekle birlikte, önemli miktarda sağlık ve sosyal kaynakların tüketimine neden olmaktadırlar. Günümüzde eğitsel amaçlı kullanılan teknolojilerden kaynaklanan kas-iskelet rahatsızlıkları hakkındaki bulgular yeterli değildir. Bu çalışmanın amacı gelişme çağındaki öğrenci nüfusunun masaüstü/dizüstü/tablet bilgisayar kullanım alışkanlıklarını incelemek, eğitsel amaçlı olarak da kullanılan teknolojik cihazların kullanımından dolayı öğrencilerin maruz kaldığı kas-iskelet rahatsızlıkları arasında anlamlı bir ilişki bulmak ve ergonomik sonuçlar elde etmektir. Bu çalışma için özel olarak tasarlanmış, iki kısımdan oluşan anket, Kuzey Kıbrıs’ta bulunan devlet ile özel ortaokul ve liselerde eğitim gören beş yüz öğrenciye dağıtılmıştır. Bu örneklem, öncelikle Eğitim Bakanlığı olmak üzere, okul yönetimleri ve öğrencilerin rızası alınarak oluşturulmuştur. Dağıtılan anketlerin 406 tanesi veri olarak faydalanılabilecek şekilde öğrencilerden geri toplanabilmiştir. Bu anketle söz konusu 406 öğrencinin antropometrik ölçümleri, masaüstü/dizüstü/tablet bilgisayar kullanım ve davranış alışkanlıklarının yanı sıra, bilgisayar destekli eğitim programları esnasında maruz kaldıkları kas-iskelet rahatsızlıklarının şiddeti ve sıklıkları hakkında sorular yöneltilmiştir. Bu çalışma, gelecek nesillere sağlıklı masaüstü/dizüstü/tablet bilgisayar kullanımı hakkında öneriler sunmanın yanı sıra, maruz kalınan kas-iskelet rahatsızlıklarının risk faktörlerinin ortadan kaldırılmasına yönelik önlemlerin belirlenmesine konusunda kılavuz olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Bilgisayar destekli eğitim, Masaüstü, Dizüstü, Tablet, Kas-iskelet rahatsızlıkları

Kaynakça

• Breen, R., Pyper S., Rusk Y., Dockrell S. 2007. An investigation of children’s posture and discomfort during computer use. Ergonomics, 50(10), 15821592.
• Brink, Y., Crous L. C., Louw Q. A., Grimmer-Somers K., Schreve K. 2009. The association between postural alignment and psychosocial factors to upper quadrant pain in high school students: A prospective study. Manual Therapy, 14, 647-653.
• Ciccarelli M., Straker L., Mathiassen S. E., Pollock C. 2006. ITKids: Variation in muscle activity among schoolchildren when using different information and communication technologies. Work, 38 (4), 413-427.
• Glenn D. I., 2009. Determining a Sample Size, Agricultural Education and Communication Department, Florida Cooperative Extension Service, Institute of Food and Agricultural Sciences, University of Florida. Original publication: November 1992. Reviewed April 2009. http://edis.ifas.ufl.edu/pdffiles/pd/pd00600.pdf
• Greig A. M., Straker, L. M., Briggs A. M. 2005. Cervical erector spinae and upper trapezius muscle activity in children using different information technologies. Physiotheraphy, 91, 119-126.
• Harris C., Straker L. 2000. Survey of physical ergonomics issues associated with school children’s use of laptop computers. International Journal of Industrial Ergonomics, 26, 337-346.
• Harris, C. 2010. Musculoskeletal outcomes in children using computers: a model representing the relationships between user correlates, computer exposure and musculoskeletal outcomes. Ph.D. Curtin University, School of Physiotherapy. Hedge A., Morimoto S., McCrobie D. 1999. Effects of keyboard tray geometry on upper body posture and comfort. Ergonomics, 42 (10), 1333-1349.
• Kim J. H., Aulck L., Bartha M. C., Harper C., Johnson P. W. 2014. Differences in typing forces, muscle activity, comfort, & typing performance among virtual, notebook, & desktop keyboards. Applied Ergonomics 45(6), 1406-1413.
• Leaser K. L., Maxwell L. E., Hedge A. 1998. The effect of computer workstation design on student posture, Journal of Research on Computing Education, 31(2), 173-188.
• Maslen B., Straker L., 2009. A comparison of posture and muscle activity means and variation amongst young children, older children and young adults whilst working with computers. Work, 32, 311-320. Ministry of Education (TRNC), Department of Common Services For Education, 2014. Educational Statistical Yearbook 2013-2014.
• Oates S., Evans G. W., Hedge A. 1998. An anthropometric and postural risk assessment of children’s school computer work environments. Computers in Schools: Interdisciplinary Journal of Practice, Theory and Applied Research, 14(3-4), 5563.
• Sommerich C. M., Ward R., Sikdar K., Payne J., Herman L. 2007. A survey of high school students with ubiquitous access to tablet PCs. Ergonomics, 50(5), 706-727.
• Straker L., Jones K. J., Miller J. 1997. A comparison of the postures assumed when using laptop computers and desktop computers. Applied Ergonomics, 28(4), 263-268.
• Straker L., Burgess-Limerick R., Pollock C., Coleman J., Skoss R., Maslen B., 2008(a). Children’s posture and muscle activity at different computer display heights and during paper information technology use, Human Factors, 50(1), 49-61.
• Straker L., Coleman J., Skoss R., Maslen B. A., BurgessLimerick R., Pollock C. M. 2008 b. A comparison of posture and muscle activity during tablet computer, desktop computer and paper use by young children. Ergonomics, 51(4), 540-555.
• Zovkic M., Vrbanec T., Dobsa J. 2011. Computer ergonomic of elementary school students, Proceedings of the 22nd Central European Conference on Information and Intelligent Systems, Varazdin, Croatia, 37-45.