HYDROGEOLOGIC AND HYDROGEOCHEMICAL INVESTIGATION OF BEYŞEHİR (KONYA) PLAIN

Yıl 2019, Cilt 7, Sayı 3, 647 - 661, 15.09.2019

Şehnaz ŞENER Nuri TAŞTEKİN

https://doi.org/10.21923/jesd.541781

Cited By: 2

Öz

In this study, hydrogeology of the Beysehir (Konya) plain and hydrogeochemical properties of the lake and groundwater were investigated. The allochtonous and autochthonous geological units in the study area were examined and shown on a 1 / 50.000 scale geological map. Geological units are classified as permeable, semi-permeable and impermeable units in terms of their hydrogeological properties and hydrogeological map of the region was prepared. In order to determine the hydrogeochemical properties of the lake and groundwater in the study area, water samples were taken and analyzed. According to the results obtained from these analyzes, the waters in the region are Ca-Mg-HCO₃ and Ca-HCO₃ water type. As a result of the analysis results, all water sources are generally drinkable compared to the drinking water limit values specified by TSE-266 and WHO. However, it was determined that As and Fe concentrations were above the limit values locally. It has been determined that the water resources in the study area can be used as irrigation water.

Anahtar Kelimeler

Beyşehir plain, Hydrogeology, Hydrogeochemical, Groundwater

BEYŞEHİR (KONYA) OVASININ HİDROJEOLOJİK VE HİDROJEOKİMYASAL İNCELEMESİ

Öz

Bu çalışmada Beyşehir (Konya) ovasının hidrojeolojisi incelenmiş, havza içerisindeki göl suyu ve yeraltısularının hidrojeokimyasal özellikleri araştırılmıştır. Çalışma alanında bulunan otokton ve allokton konumlu jeolojik birimler 1/50.000 ölçekli jeoloji haritası üzerinde gösterilmiştir. Jeolojik birimler hidrojeolojik özellikleri bakımından geçirimli, yarı geçirimli ve geçirimsiz birimler olarak sınıflandırılmış ve bölgenin hidrojeoloji haritası hazırlanmıştır. Çalışma alanındaki göl ve yeraltısularının hidrojeokimyasal özelliklerini belirlemek amacıyla su örnekleri alınarak kimyasal analizleri yapılmıştır. Bu analizlerden elde edilen sonuçlara göre, bölgedeki sular, Ca-Mg-HCO₃ ve Ca-HCO₃’lı su tipindedir. Analiz sonuçları TSE-266 ve WHO tarafından belirtilen içme suyu limit değerleri ile karşılaştırıldığında genel olarak bütün su kaynakları içilebilir özelliktedir. Ancak bölgesel olarak As ve Fe konsantrasyonlarının limit değerlerin üzerinde olduğu belirlenmiştir. Çalışma alanındaki su kaynaklarının sulama suyu olarak ise kullanılabilir özellikte olduğu belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Beyşehir ovası, Hidrojeoloji, Hidrojeokimya, Yeraltısuyu

Kaynakça

• Aksoy, A., Bulut, E., Yenilmez, F., 2006. Ulubat Gölü Ötrofikasyon Kontrolü için Maksimum Alıcı Ortam Fosfor Yüklerinin Belirlenmesi. TÜBİTAK Deniz Bilimleri ve Çevre Araştırmaları Grubu Projesi, 105s. Ankara.
• Anonim, 1999, Beyşehir Gölü sulak alanı yüzeysu toplama havzası yönetim planı analitik etüd raporu, Cilt: 1,2,3,4,5, Tüstaş Sınai Tesisler A.ş. Proje Daire Başkanlığı, Ankara.
• Anonim. 1995. Isparta Yöresindeki Göllerin Hidrolik Denge Analizi, Tarım ve Köy işleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Fransa Cumhuriyeti Tarım ve Balıkçılık Bakanlığı, Ankara.
• Atılgan, A., Topçam, A., 1975. Isparta – Şarkikaraağaç Ovası Hidrojeolojik Etüdü; DSİ Raporu, Ankara.
• Ayers, R.S., Westcot, D.W., 1989. Water Quality for Agriculture. FAO Irrigation and Drainage, 29 Rev. 1, ISBN 92-5-102263-1.
• Ayhan, A., Güzel, A., Küçüködük, M., Durak, Y., Obalı, O., Tütüncü, T., 1996. Beyşehir Gölü’nün Su Kaynaklarının Korunması, Kimyasal ve Bakteriyolojik Kirliliğinin Araştırılması; TÜBİTAK DEBAG-31/DPT No’lu Proje Sonuç Raporu, s.138.
• Babaoğlu, M., 2007. Beyşehir Gölü’nün sorunları ve alınması gereken önlemler, Konya İl Genel Meclisi Beyşehir Gölü araştırma komisyonu raporu [Online],http://www.mehmetbabaoglu.gen.tr/beygolresim/beysehirraporu.pdf.
• Cengiz, O., 1997. Şarkikaraağaç (Isparta) ve Hüyük – Doğanhisar (Konya) Arasındaki Barit Yatakları ve Oluşumu. Doktora tezi, SDÜ Fen Bil. Enst., Isparta (yayımlanmamış).
• Chadha, D.K., 1999. A Proposed New Diagram For Geochemical Classification of Natural Water sand Interpretation of Chemical Data. Hdrogeology Journal, 7, 431-439.
• Demirkol, C., Sipahi, H., Çiçek, S., 1977. Sultandağının Stratigrafisi ve Jeoloji Evrimi. MTA. Enst., Raporu, 6305 (yayımlanmamış).
• Demirkol, C., 1977. Yalvaç – Akşehir Dolayının Jeolojisi. S.Ü. Fen Fak. Böl., Doçentlik Tezi, 114 s.
• Demirkol, C., 1981. Sultandağ kuzeybatısının jeolojisi ve Beyşehir – Hoyran Napı ile ilişkileri: Tübitak temel bilimler araştırma grubu. proje no: TBAG 382, 56 s., (yayımlanmamış).
• Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, U.S. Geological Survey, 2009. http://ga.water.usgs.gov/edu/watercycleturkish.
• Doğan, A., Başayiğit, L., Soyaslan, İ.İ., Nas, B., 2013. Göl-Yeraltısuyu-İklim İlişkisinin Yeraltısuyu Akım Modeli ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Yardımıyla Belirlenerek Gölün Optimum Dinamik İşletme Modelinin Oluşturulması: Beyşehir Gölü Modeli, TÜBİTAK Proje No: 109Y271.
• Eaton, F.M., 1950. Significance of carbonate in irrigationwater. SoilSci 69 (2):123-133.
• Elitok, Ö., 2000. Şarkikaraağaç (Isparta) ve Çevresinin Jeoloji , Mineroloji ve Petrografisi. Doktora tezi, Süleyman Demirel Üniv., Fen Bil., Enst., Isparta (yayımlanmamış).
• Erguvanlı, K., Yüzer, E., 1987. Yeraltısuları jeolojisi. İTÜ Maden Fakültesi yayınları, İstanbul.
• Ezer, A., 2003. Beyşehir Gölü yüzey su toplama havzası yönetim planı örneğinde ekolojik planlama yaklaĢımı, Planlama, S: 2001/3, TMMOB ġehir Plancıları Odası Yayını, Ankara, 65-79.
• Gibbs, R., 1970. Mechanism Controlling World River Water Chemistry. Science 170,1088–1090.
• Hoşafcıoğlu S, 2007. Beyşehir Gölü Havzası’nda Noktasal ve Noktasal Olmayan Kirletici Kaynakların Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Çevre Mühendisliği Anabilim Dalı, Konya.
• Nas, B., Berktay, A., Sevimli, F., Yağcı, K., Yılmaz, S., 2008. Beyşehir Gölü Koruma Eylem Planı. Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Su ve Toprak Yönetimi Dairesi, 122s, Ankara.
• Örmeci, S., 2005. Şarkikaraağaç Havzasının (Isparta) Hidrojeoloji İncelemesi, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı, Isparta.
• Piper, A.M., 1944. A Graphic Procedure in Geochemical Interpretation of Water Analyses, American Geophysical Union Transactions 25, 914-923.
• Raghunath, H.M., 1987. Groundwater, 2nd edn. Wiley Eastern Ltd, New Delhi 563p
• Sargın, A.H., 2010. Yeraltısuları. DSİ Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltısuları Dairesi Başkanlığı, 200s, Ankara.
• Schoeller, H., 1955. GechemieDesEauxSouterranes. ReviewInstutieFranc. Petrole, Paris, 3-4.
• Şahinci, A., 1991. Doğal Suların Jeokimyası. Reform Matbaası, 548s, İzmir.
• Tomar, A., 2009. Toprak ve Su Kirliliği ve Su Havzalarının Korunması. TMMOB İzmir Kent Sempozyumu, 333-345, İzmir.
• TS-266, 2005. Sular - İnsani tüketim amaçlı sular, TS-266, Türk Standartları Enstitüsü, 25 s, Ankara.
• Tüstaş Sınai Tesisler A.Ş. Projeler Daire Başkanlığı. 1999. Beyşehir Gölü Sulak Alanı Yüzey Su Toplama Havzası Yönetim Planı Analitik Etüd Raporu, Cilt.I.III.IV.Konya Valiliği Beyşehir Kaymakamlığı Mahalli İdareler ve Çevre Birliği Başkanlığı, Ankara.
• WHO 2008. World Health Organisation Guidelines for Drinking-water Quality, Third Edition Incorporating The First and Second Addenda, WHO Publication, Geneva, 668 p. 2008.
• Wilcox, L.V., 1955. Classification and use of irrigation water. USDA, Circular, Washington.
• Yazıcıoğlu D., 2007. Hüyük-İmrenler-Brunsuz-Köşk (Beyşehir-Konya) Çevresinin Hidrojeoloji İncelemesi, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı, Konya.
• Zedef, V., 1987. Selki –Çamlıca –İmrenler (Beyşehir) yöresinin jeolojisi, kil ve demir. Zuhurları, S.Ü.Fen Bil. Enst. Yüksek Lisans Tezi, Konya, 70s (yayımlanmamış).