Trabzon’da Bedensel Engelli Bireyler Destek Eğitim Programı’na katılan bireylerin son beş yıldaki performans gelişimlerini etkileyen faktörlerin analizi

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 2, 96 - 105, 16.07.2018

Arzu Erden

Öz

Amaç: Çalışmanın amacı Bedensel Engelli Bireyler Destek Eğitim Programı’na katılan bireylerin performanslarındaki değişikliklerin belirlenmesi ve performanslarına etki edebilecek faktörlerin incelenmesi idi.

Yöntem: Çalışma Trabzon Rehberlik ve Araştırma Merkezi’ne kayıtlı 120 bireyin dosya bilgileri (53 kız, 67 erkek) ile gerçekleştirildi. 2012-2016 yılları arasındaki performans değişimleri, Performans Belirleme Formunda yer alan beceri modüllerindeki seviye artış miktarları ile değerlendirildi. Performanslarındaki değişimin sosyodemografik özellikler ile olan ilişkisi tanı grupları arasında incelendi. Tanı grupları: sınıflandırılmamış serebral palsi (SP), myelomeningosel, mental motor retardasyon (MMR), spina bifida, spastik tetraparezi, hemiplejik SP ve paraplejik SP olarak kaydedildi.

Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 13,1±6,4 yıldı. Annelerin % 16’si, babaların % 98’i meslek sahibi idi. Ailelerin ekonomik durumları: % 19’u kötü, % 68’i normal, % 13’ü iyi düzeyde idi. 2012 - 2016 yılı performans değerlendirmeleri arasındaki fark, artış yönünde anlamlı idi (p<0,05). Yıllara göre MMR tanısına sahip bireylerin kaba motor beceri modüllerinde iki seviye ilerledikleri görüldü (p<0,05). Ekonomik durum ile performans gelişimi arasında pozitif yönde anlamlı ilişki vardı (p<0.05). Tanı gruplarına göre performans (modül değişimi) bakımından cinsiyetler arasında fark yoktu (p>0,05).

Sonuç: Destek Eğitim Programı bireylerin kaba motor becerilerini geliştirmede etkin bir hizmettir. Ekonomik durum, bireylerin yaşları ve tanı farklılığı bu gelişimi etkileyen faktörlerdir. Kayıtlardaki mevcut veri eksikliği de önemli bir bariyerdir.

Anahtar Kelimeler

Demografik faktörler, Engelli bireyler, Psikomotor performans

Kaynakça

• 1. Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. 2012 https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2012_10/10111226_ozel_egitim_hizmetleri_yonetmeligi_son.pdf. (accessed February 8, 2017).
• 2. Milli Eğitim Bakanlığı Bedensel Engelli Bireyler Destek Eğitim Programı. 2014. https://ookgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2014_02/14114042_bedep.pdf. (accessed 9 October, 2017).
• 3. Assis Madeira EA, Carvalho SG, Blascovi Assis SM. Functional performance of children with cerebral palsy from high and low socioeconomic status. Rev Paul Pediatr. 2013;31:51-57.
• 4. Dowding V, Barry C. Cerebral palsy: social class differences in prevalence in relation to birthweight and severity of disability. J Epidemiol Community Health. 1990;44:191-195.
• 5. Palisano R, Rosenbaum P, Walter S, et al. Development and reliability of a system to classify gross motor function in children with cerebral palsy. Dev Med Child Neurol. 1997;39:214-223.
• 6. Grantham McGregor S, Cheung YB, Cueto S, et al. Developmental potential in the first 5 years for children in developing countries. Lancet. 2007;369(9555):60-70.
• 7. Halpern R, Giugliani E, Victora CG, et al. Risk factors for suspicion of developmental delays at 12 months of age. J Pediatr (Rio J). 2000;76:421-428.
• 8. Andraca ID, Pino P, Parra AD, et al. Risk factors for psychomotor development among infants born under optimal biological conditions. Rev Saude Publica. 1998;32:138-147.
• 9. Fleitlich BW, Goodman R. Epidemiologia. Rev Bras Psiquiatr. 2000;22:2-6.
• 10. Halpern R, Figueiras A. Environmental influences on child mental health. Jornal De Pediatria. 2004;80:104-110.
• 11. Gabbard C. Lifelong motor development. 5th ed. San Francisco: Pearson Education; 2008.
• 12. De Barros KM, Fragoso AG, Oliveira AL, et al. Do environmental influences alter motor abilities acquisition? A comparison among children from day-care centers and private schools. Arq Neuropsiquiatr. 2003;61:170-175.
• 13. Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Bedensel Yetersizliği Olan Bireyler Için Performans Belirleme Formu. http://kdzeregliram.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/67/08/966427/dosyalar/2017_10/23223834_BEDENSEL_YRTERSYZLYYY_OLANBYREYLER_YYYN_PERFORMANS_BELYRLEME_FORMU_.pdf. 2009. (accessed February 2, 2017)
• 14. Law M, Finkelman S, Hurley P, et al. Participation of children with physical disabilities: relationships with diagnosis, physical function, and demographic variables. Scand J Occup Ther. 2004;11:156-162.
• 15. Harries N, Kassirer M, Amichai T, et al. Changes over years in gross motor function of 3±8 year old children with cerebral palsy: using the gross motor function measure (GMFM-88). Isr Med Assoc J. 2004;6:408-412.
• 16. Margalit M. Leisure activities of cerebral palsied children. Isr J Psychiatry Relat Sci. 1981;18:209-214.
• 17. Hewett S. The family and the handicapped child: a study of cerebral palsied children in their homes. New Brunswick(USA) and London (UK); 2007.
• 18. Stevenson CJ, Pharoah POD, Stevenson R. Cerebral palsy􀀀the transition from youth to adulthood. Dev Med Child Neurol. 1997;39:336-342.
• 19. Brown M, Gordon WA. Impact of impairment on activity patterns of children. Arch Phys Med Rehabil. 1987;68:828-832.
• 20. Longmuir PE, Bar-Or O. Factors influencing the physical activity levels of youths with physical and sensory disabilities. Adapt Phys Act Q. 2000;17:40-53.
• 21. García D, San PMP. Sociodemographic and clinical characteristic of the population attended in the Instituto Teletón de Santiago. Rev Chil Pediatr. 2015;86:161-167.
• 22. Mancini MC, Megale L, Brandão MB, et al. The moderating effect of social risk in the relationship between biologic risk and child functional performance. Rev Bras de Saúde Mater Infant. 2004;4:25-34.
• 23. Paiva GS, Lima ACVM, Lima MDC, et al. The effect of poverty on developmental screening scores among infants. Sao Paulo Med J. 2010;128:276-283.
• 24. Comuk Balci N, Bayoglu B, Tekindal A, et al. Screening preschool children for fine motor skills: environmental influence. J Phys Ther Sci. 2016;28:1026-31.
• 25. Haak P, Lenski M, Hidecker, et al.Cerebral palsy and aging. Dev Med Child Neuro. 2009;51:16-23.
• 26. Hanson H, Jawad AF, Ryan T, et al. Factors influencing gross motor development in young children in an urban child welfare system. Pediatr Phys Ther.2011;23:335-346.
• 27. Pfeifer LI, Silva DBR, Funayama CAR, et al. Classification of cerebral palsy: association between gender, age, motor type, topography and gross motor function. Arch Neuropsychiatry. 2009;67:1057-1061.
• 28. Sundrum R, Logan S, Wallace A, et al. Cerebral palsy and socioeconomic status: a retrospective cohort study. Arch Dis Child. 2005;90:15-18.
• 29. Palisano RJ, Hanna SE, Rosenbaum PL, et al. Validation of a model of gross motor function for children with cerebral palsy. Phys Ther. 2000;80:974-985.
• 30. Palisano RJ, Rosenbaum P, Bartlett D, et al. Content validity of the expanded and revised gross motor function classification system. Dev Med Child Neurol. 2008;50:744-750.