Adana ve Ankara aktarlarında satılan alıç çiçek ve yaprakları üzerinde morfolojik ve anatomik incelemeler

Yıl 2010, Cilt: 39 Sayı: 2, 89 - 111, 01.06.2010

Ayşe Baldemir Ayşemir Güvenç

https://doi.org/10.1501/Eczfak_0000000557

Öz

Crataegus L. cinsi (Rosaceae) genellikle dikenli, yaprak döken ağaç ya da çalılardır. Crataegi folium cum flore, Crataegus monogyna Jacq., C. laevigata (Poiret) D. C. (=C. oxyacanthoides Thuill.) veya diğer Crataegus türlerinin (C. pentagyna Waldst. et Kit. gibi) kurutulmuş çiçekli dal uçları ve yapraklarından oluşur. Droğun kardiyovasküler hastalıkların tedavisinde kullanıldığı kayıtlıdır. Ayrıca hipertansiyon, arteriyoskleroz ve hiperlipidemide etkili olduğuna dair çalışmalar mevcuttur. Bu çalışmanın amacı, Adana ve Ankara aktarlarında alıç çiçek ve yaprakları adıyla satılan drogların teşhisi, morfolojik ve anatomik özelliklerinin tespit edilmesidir. Bu amaçla, her iki ilde 5 değişik aktardan 10 ayrı numune alınmış ve bunların halka sunuluş şekli araştırılmıştır. Bütün örneklerin morfolojik özellikleri tespit edilmiş ve fotoğrafları çekilmiştir. Toz drogların anatomik özellikleri mikroskopta incelenerek belirlenmiştir. Ayrıca doğadan toplanan C. pentagyna ve C. monogyna subsp. monogyna türlerinin yaprak, pedisel ve pedunkulunden alınan enine kesitler ile tozu da incelenmiş, aktarlardan alınan örnekler ile karşılaştırılmıştır. Çalışmada iki türün anatomik ve morfolojik özellikler bakımından belirgin farklılıklara sahip olduğu tespit edilmiştir.Çalışma sonucunda, Adana’dan alınan 2 numaralı örnekte Crataegus cinsi için karakteristik olmayan yıldız tüyler tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Crataegus, Rosaceae, Anatomi, Morfoloji, Aktar

MORPHOLOGICAL AND ANATOMICAL STUDIES ON CRATAEGI FOLIUM CUM FLORE WHICH SOLD IN HERBALISTS IN ADANA AND ANKARA

Öz

Genus of the Crataegus L. (Rosaceae) is deciduous trees or shrubs, usually with throns. Crataegi folium cum flore, consisting of dried flowering twig tips and leaves of Crataegus monogyna Jacq., C. laevigata (Poiret) D. C. (=C. oxyacanthoides Thuill.) or other members of the Crataegus species (such as C. pentagyna Waldst. et Kit.). The drug is used treating cardiovascular diseases. In addition, there are studies that it is effective in arteriosclerosis, hypertension and hyperlipidaemia. The aim of this study is to identify morphological and anatomical characteristics of the materials sold under the name of Crataegi folium cum flore in herbalists of Ankara and Adana. For this purpose ten samples were collected from five herbalists in different locations of the both cities and presentation of these samples to the public were investigated. The morphological characteristics of the whole samples were determined and their photographs were taken. The powdered samples were examinated by using the microscope to determine their anatomical features. Furthermore the cross sections of leaves, pedicels, peduncules and powdered flower organs of C. monogyna and C. pentagyna which are collected from nature were investigated and compared with herbalists samples. In this study, both species of Crataegus were determined significantly different from each other with regard to anatomical and morphological features. As a result, being not characteristic for genus of the Crataegus has been identified star-shaped trichomes at Adana 2 sample

Anahtar Kelimeler

Crataegus, Rosaceae, Anatomy, Morphology, Herbalist