PİYASADA BULUNAN BAZI UÇUCU YAĞLARIN FARMAKOPE UYGUNLUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2023, Cilt: 47 Sayı: 1, 157 - 167, 20.01.2023

Burçin Ergene , Damla Haddur , Melek Karaaslan , Hediye Kamuran İleri Özler , Gülçin Saltan İşcan

https://doi.org/10.33483/jfpau.1178298

Cited By: 1

Öz

Amaç: Uçucu yağlar; doğal kaynaklardan elde edilen ve vücutta fizyolojik etkilere sebep olan karışımlardır. Bu etkiler, uçucu yağın kimyasal bileşimine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Bu nedenle, kullanılacak uçucu yağların dikkatli seçilmesi, beklenen etkinin görülebilmesi adına son derece önemlidir. Piyasada satılan uçucu yağların kaynağına ve kalitesine dair doğru bilgiye ulaşmak ise her zaman mümkün olmamaktadır. Fitoterapi ve aromaterapide terapötik ajan olarak, kimyasal içeriği bilinen ya da farmakope kalitesinde olan uçucu yağlar tercih edilmektedir. Bu uçucu yağlar; ağrı, uykusuzluk, egzema, stres nedenli anksiyete, depresyon ve hazımsızlık gibi ruhsal ve fiziksel rahatsızlıklarda etkin bir şekilde kullanılmaktadır.

Gereç ve Yöntem: Bu çalışma kapsamında; 10 adet lavanta uçucu yağı numunesi, 8 adet biberiye uçucu yağı numunesi, 10 adet limon uçucu yağı numunesi, 8 adet nane uçucu yağı numunesi, 9 adet bergamot uçucu yağı numunesi ve 6 adet fesleğen uçucu yağı numunesi olmak üzere, piyasada satışı olan 16 markanın, toplamda 51 adet uçucu yağının farmakope analizi yapıldı. Lavanta, biberiye, nane ve limon uçucu yağları için Türk Farmakopesi (2017), bergamot uçucu yağı için Fransız Farmakopesi (1991), fesleğen uçucu yağı için ise AFNOR Fransız Standartlarında yer alan monograflar doğrultusunda analiz şartları belirlendi. Fesleğen için elde edilen sonuçlar, Randriamiorisoa, 1995 (Manuel Rapide Et Utile Pour Producteurs D’Huiles Essentielles) içeriğindeki referans değerler ile de karşılaştırıldı.

Sonuç ve Tartışma: Piyasadan temin edilen numunelerle yapılan farmakope analizleri sonucunda elde edilen veriler ışığında; analizi yapılan uçucu yağlar arasında; lavanta uçucu yağı numunelerinden 3 tanesinin ve biberiye uçucu yağı numunelerinden 1 tanesinin farmakopeye tam olarak uygun sonuç verdiği, diğer uçucu yağ numunelerinin ise istenen spesifikasyonları tam olarak sağlamadığı görülmüştür. Numunesi temin edilen yağların farmakope analizi sonuçları, piyasadaki pek çok yağın farmakope kalitesinde olmadığını ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Aromaterapi, farmakope analizi, Türk Farmakopesi, uçucu yağ

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

2190303

Teşekkür

Yazarlar GC-MS analizlerinin yürütüldüğü Anadolu Üniversitesi, Bitki, İlaç ve Bilimsel Araştırmalar Uygulama ve Araştırma Merkezi (AÜBİBAM)’ne teşekkürlerini sunarlar. Bu çalışma TÜBİTAK 1512 Girişimcilik Destek Programı (BİGG) kapsamında desteklenmiştir.

EVALUATION OF PHARMACOPOEIA COMPLIANCE OF SOME ESSENTIAL OILS IN THE MARKET

Öz

Objective: Essential oils are mixtures, which are obtained from natural sources and induce some physiological effects in the body. These effects vary due to the chemical content of the essential oil. Therefore, selection of essential oils to be used is extremely important in order to see the expected effect. It is not always possible to obtain accurate information about the source and quality of essential oils sold in the market. Essential oils with known chemical content or pharmacopoeial quality are preferred as therapeutic agents in phytotherapy and aromatherapy. These oils are effectively used in mental and physical disorders such as headache, pain, insomnia, eczema, stress-induced anxiety, depression and indigestion.

Material and Method: In the content of current study, pharmacopoeia analyses of a total of 51 essential oils of 16 brands sold in the market, which comprise 11 lavender essential oil, 8 rosemary essential oil, 10 lemon essential oil, 8 peppermint essential oil, 9 bergamot essential oil and 6 basil essential oil samples, were conducted. Analysis conditions were determined in accordance with the monographs of Turkish Pharmacopoeia (2017) for lavender, rosemary, peppermint and lemon essential oils; French Pharmacopoeia for bergamot essential oil (1991), and AFNOR French Standards for basil essential oil. Results for basil were also compared with reference values in Randriamiorisoa, 1995 (Manuel Rapide Et Utile Pour Producteurs D'Huiles Essentielles).

Result and Discussion: In the light of the data obtained as a result of the pharmacopeia analyses conducted with the samples obtained from the market; it was observed that 3 of the lavender essential oil samples and 1 of the rosemary essential oil samples possess full compliance with the pharmacopoeia, while the other essential oil samples did not fully meet the desired specifications. The results of the pharmacopoeia analysis of the essential oil samples revealed that many oils on the market do not meet the standards of pharmacopoeia.

Anahtar Kelimeler

Aromatherapy, essential oil, pharmacopoeia analysis, Turkish Pharmacopoeia

Proje Numarası

2190303

Kaynakça

• 1. Ali, B., Al-Wabel, N.A., Shams, S., Ahamad, A., Khan, S.A., Anwar, F. (2015). Essential oils used in aromatherapy: A systemic review. Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine, 5(8), 601-611. [CrossRef]
• 2. Burt, S. (2004). Essential oils: their antibacterial properties and potential applications in foods-a review. International Journal of Food Microbiology, 94(3), 223-253. [CrossRef]
• 3. Natrajan, D., Srinivasan, S., Sundar, K., Ravindran, A. (2015). Formulation of essential oil-loaded chitosan–alginate nanocapsules. Journal of Food and Drug Analysis, 23(3), 560-568. [CrossRef]
• 4. Bowles, E.J. (2003). Chemistry of aromatherapeutic oils, Crowns Nest NSW, Australia: Allen & Unwin.
• 5. Filiptsova, O.V., Gazzavi-Rogozina, L.V., Timoshyna, I.A., Naboka, O.I., Dyomina, Y.V., Ochkur A.V. (2018). The effect of the essential oils of lavender and rosemary on the human short-term memory. Alexandria Journal of Medicine, 54(1), 41-44. [CrossRef]
• 6. Sowndhararajan, K., Kim, S. (2016). Influence of fragrances on human psycophysiological activity: with special reference to human electroencephalographic response. Scientia Pharmaceutica, 84, 724-751. [CrossRef]
• 7. Diego, M.A., Jones, N.A., Field, T., Hernandez-Reif, M., Schanberg, S., Kuhn, C., McAdam, V., Galamaga, R., Galamaga, M. (1998). Aromatherapy positively affects mood, EEG patterns of alertness and math computations. International Journal of Neuroscience, 96(3,4), 217-224. [CrossRef]
• 8. Freeman, M., Ayers, C., Peterson, C., Kansagara, D. (2019). Aromatherapy and essential oils: A map of the evidence. Department of Veterans Affairs (US), VA Evidence-based Synthesis Program Reports, Washington (DC).
• 9. Valussi, M., Donelli, D., Firenzuoli, F., Antonelli, M. (2021). Bergamot oil: Botany, production, pharmacology. Encyclopedia, 1(1), 152-176.
• 10. Onbaşlı, D., Dal, A. (2020). Türk Farmakopesindeki tıbbi bitkilerinin incelenmesi. ERÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 7(1), 22-36.
• 11. Do, T.K.T., Hadji-Minaglou, F., Antoniotti, S., Fernandez, X. (2015). Authenticity of essential oils. TrAC Trends in Analytical Chemistry, 66, 146-157. [CrossRef]
• 12. Türk Farmakopesi 2017 (2018). Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı Yayınları.
• 13. Pharmacopée Française 1991. Huile essentielle de Bergamote Bergamotae aetheroleum.
• 14. Association Française de Normalisation (AFNOR). Essential oils direct Ltd. material safety data sheet: Basil oil sweet linalool. Revision Date: 05/02/2016.
• 15. Price, S., Price, L. (Eds.). (2011). Aromatherapy for health professionals e-book. Elsevier Health Sciences, p.38.