Araştırma Makalesi
Derleme
Amaç ve Kapsam
Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi, açık erişim, hakemli bir dergi olup Türkçe veya İngilizce olarak farmasötik bilimler alanındaki önemli gelişmeleri içeren orijinal araştırmalar, derlemeler ve kısa bildiriler için uluslararası bir yayım ortamıdır. Bilimsel toplantılarda sunulan bildiriler supleman özel sayısı olarak dergide yayımlanabilir. Ayrıca, tüm farmasötik alandaki gelecek ve önceki ulusal ve uluslararası bilimsel toplantılar ile sosyal aktiviteleri içerir.
Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi, açık erişim, hakemli bir dergi olup Türkçe veya İngilizce olarak farmasötik bilimler alanındaki önemli gelişmeleri içeren orijinal araştırmalar, derlemeler ve kısa bildiriler için uluslararası bir yayım ortamıdır. Bilimsel toplantılarda sunulan bildiriler supleman özel sayısı olarak dergide yayımlanabilir. Ayrıca, tüm farmasötik alandaki gelecek ve önceki ulusal ve uluslararası bilimsel toplantılar ile sosyal aktiviteleri içerir.
Etik İlkeler ve Yayın Politikası
Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi
Etik İlkeler ve Yayın Politikası
Editörün Sorumlulukları
Yayın politikası:
Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi, açık erişimli, hakemli bir dergi olup Türkçe veya İngilizce olarak farmasötik bilimler alanındaki önemli gelişmeleri içeren orijinal araştırmalar, derlemeler ve kısa bildiriler için uluslararası bir yayım ortamıdır.
Editör, dergiye gönderilen makalelerden hangilerinin yayınlanması gerektiği kararından tek başına sorumludur. Editörün kararı, derginin editör kurulunun prensipleri doğrultusunda olabileceği gibi, onur kırıcı yayın yapmak, telif hakkı ihlali ve intihal gibi konularla ilgili olarak yürürlükte olan yasal gereklilikler ile sınırlandırılmıştır. Editör, karar verirken editör kurulunun üyelerine ya da hakemlere danışabilir. Makale yayımlanmadan önce yazarların yayımcıya makalenin “Copyright Transfer Form”unu doldurarak telif hakkını göndermesi gerekmektedir. Dergiye gönderilen makaleler editör ve editör yardımcıları tarafından biçimsel olarak incelenir. Dergi kurallarına göre hazırlanmamış makaleler kesinlikle değerlendirmeye alınmayarak reddedilmektedir.
Yayın değerlendirmesi:
Editör, yayın değerlendirme sürecinin adil, tarafsız ve zamanına uygun şekilde gerçekleştiğini garanti altına almaktadır. Araştırma makaleleri genel olarak dışardan ve bağımsız en az iki hakem ile değerlendirilmekte ve gerek olması durumunda editör üçüncü bir hakemden ek görüş istemektedir. Editör, gerekli, kapsayıcı ve çeşitli düzeylerde değerlendirmelere ihtiyaç duyulacağını göz önüne alarak, ilgili alanda uygun uzmanlığı olan hakemler seçmektedir. Editör, olası çıkar çatışmaları için yapılan açıklamaları, hakemler tarafından yapılan “self-citation” önerilerini ve herhangi bir taraflılık olasılığını değerlendirmek ve karar vermek için dikkatli bir şekilde gözden geçirmektedir.
Editör, bir makaledeki hataları yayınlanmadan önce tespit ederse düzeltmeli, daha sonra tespit edilmesi durumunda ise düzeltmeleri yayınlamalıdır. Tüm düzeltme veya geri çekme bildirimleri, dergide belirgin bir şekilde yayınlanmalı ve orijinal makaleye veya özete tam bibliyografik referansı içermelidir. Ayrıca içindekiler sayfasında listelenmeli ve belirgin bir şekilde etiketlenmelidir (ör. Yazım hatası, geri çekme veya özür dileme).
Adil değerlendirme:
Editör, makalaleri yazarların ırk, cinsiyet, cinsel eğilim, inanç, etnik köken, vatandaşlık ya da politik görüşlerine bakmaksızın bilimsel içeriklerine göre değerlendirmektedir. Derginin editöryal prensipleri şeffaf ve tümüyle dürüst değerlendirmeyi desteklemektedir. Editör, hakemlerin ve yazarların kendilerinden bekleneni tam olarak anladıklarından emin olmalıdır. Editör, dergi ile ilgili tüm iletişimini derginin elektronik başvuru sisteminden yapmaktadır. Editör, editöryal kararlara itiraz durumunda şeffaf bir mekanizma işletmektedir.
Gizlilik ilkesi:
Editör, dergiye yapılan başvurudaki tüm materyallerin ve hakemlerle yapılan tüm iletişimin gizliliğini (ilgili yazar ve hakemlerle aksi onaylanmadığı sürece) korumakla yükümlüdür. Hakemler isimlerinin açıklamasını kabul etmediği sürece, editör, hakemlerin kimliklerini korumaktadır. Başvurusu tamamlanmış bir makaleye ait basılmamış materyaller, yazarın yazılı onayı alınmadan editörün kendi çalışmaları/araştırmaları için kullanılmamalıdır. Değerlendirme sürecinde edinilen ayrıcalıklı bilgi ya da fikirler gizli tutulmalı ve kişisel amaçlar için kullanılmamalıdır.
Hakemlerin Sorumlulukları
Editöryal kararlara katkı:
Etik ile ilgili sorumluluklara ek olarak, hakemlerin yazarlara ve sundukları çalışmalara uygun şekilde davranmaları ve iyi bir değerlendirme performansı göstermeleri istenmektedir. Makalede yer alan araştırmayı değerlendirmeye yetkin olmadığını düşünen ya da verilen sürede değerlendirmeyi yapamayacağını farkeden hakemin, editörü bilgilendirmesi ve değerlendirme sürecinden çıkartılması gerekmektedir.
Gizlilik:
Hakemler makale hakkındaki değerlendirmelerini ya da bilgilerini hiç kimseyle paylaşmamalı, editörden izin almadan yazar ile iletişime geçmemelidirler. Başvurusu tamamlanmış bir makaleye ait basılmamış materyaller, yazarın yazılı onayı alınmadan hakemin kendi çalışmaları/araştırmaları için kullanılmamalıdır. Değerlendirme sürecinde edinilen bilgi ya da fikirler gizli tutulmalı ve kişisel amaçlar için kullanılmamalıdır.
Etik sorunları farketme:
Hakem, makalede yer alan olası etik sorunları farketmeli ve editörün dikkatine sunmalıdır. Bahsedilen olası sorunlar içinde, değerlendirmede olan makale ile daha önce basılmış bir makale arasındaki önemli ölçüdeki benzerlik ya da örtüşme de bulunmaktadır. Daha önce yayınlanmış olan herhangi bir gözlem ve/veya argüman, ilgili kaynak/referans ile birlikte verilmelidir.
Tarafsızlık ve rekabet standartları:
Hakemler tarafsız olarak değerlendirmelerini yapmalıdırlar. Hakemler, makale değerlendirmesi sırasında önyargılı olabilecekleri konusunda farkında olmalıdırlar. Yazarın kişi olarak eleştirilmesi uygun değildir. Hakemler görüşlerini destekleyici argümanlarla ifade etmelidirler. Hakemler makaleyi değerlendirmeyi kabul etmeden önce olası çıkar çatışması durumuna karşı (makale ile ilişkili yazar, şirket ya da kurum ile rekabetçi, işbirliği içinde olan ya da diğer ilişkiler/bağlantılar için) editöre bilgi vermelidirler. Hakem, yazarın hakemin (ya da hakemle birlikte çalışan kişilerin) çalışmalarının kaynak olarak alındığını ileri sürerse, gerçek bilimsel gerekçeler sunulmalı, bu durumun hakemin kaynak gösterilme sayısını ya da çalışmalarının görünürlüğünü arttırmaya yönelik bir girişim olmamasına özen gösterilmelidir.
Yazarın Sorumlulukları
Bildirim standartları:
Orijinal araştırmanın makalesini hazırlayan yazarlar, çalışmanın önemine ilişkin tarafsız bir tartışma ile gerçekleştirilen araştırmayı net bir şekilde sunmalıdırlar. Makalede veri açık bir şekilde sunulmalıdır. Çalışma, diğer araştırmacıların çalışmayı tekrar edebilmesine izin verecek şekilde yeterli detay ve kaynak içermelidir. Yanıltıcı ya da bilinçli olarak net olmayan ifadelerin verilmesi etik olmayan davranış olarak görülür ve kabul edilmemektedir.
Veri ulaşımı ve saklama:
Yazarlardan editöryal değerlendirme için makalelerini destekleyici araştırma verisi istenebilir. Yazarların belirtilen veriyi erişime açmaları, yayınlandığı tarihten belli bir süre sonra da gerekli görülmesi durumunda belirtilen veriyi sunabilmeleri gerekmektedir.
Orijinallik, intihal ve kaynakların belirtilmesi:
İntihal, yazarın başka bir makaleyi kendi çalışması olarak göstermesi, kaynak göstermeden başka birine ait çalışmanın belli bölümlerinin kopyalanması ya da başka sözcüklerle anlatılması veya başkaları tarafından yapılan çalışmanın sonuçlarının alınarak sunulması şeklinde olabilir. İntihalin her biçimi etik olmayan davranıştır ve kesinlikle kabul edilmemektedir. Yazarlar çalışmalarının tümüyle orijinal olduğunu garanti etmelidirler. Eğer yazarlar başkalarına ait iş ve/veya metinleri kullanıyorlarsa, mutlaka uygun şekilde kaynak ya da alıntı gösterilmeli ve gerekliyse izin alınmalıdır. Yazarlar kendilerine ait olan çalışmayı etkileyen ve çalışmaya ait uygun içeriğin oluşturulmasında katkısı olan tüm yayınları veya eserleri kaynak olarak göstermelidirler. Özel olarak (görüşme, yazışma ya da üçüncü taraflar ile tartışma) ile elde edilen bilgiler kullanılmamalı ya da kullanılacaksa izin alınarak bildirilmelidir. Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi’ne yayımlanmak üzere gönderilen tüm makaleler, yazarlar tarafından, intihal tarama programları ile taranmış olmalıdır.
Çoklu, gereksiz ve tekrar yayınlama:
Aynı makale ile birden fazla dergiye başvuruda bulunmak etik olmayan bir davranıştır ve asla kabul edilmemektedir. Genel olarak, yazar daha önce basılmış bir yayını, özet formunda ya da yayınlanmış bir ders, akademik tez ya da elektronik ön baskının bir parçası olması dışında, değerlendirme için başka bir dergiye göndermemelidir.
Yazar katkıları:
Yazar katkıları, çalışmanın konseptine, tasarımına, gerçekleştirilmesine ya da yorumlanmasına önemli katkı sağlayan kişiler ile sınırlandırılmalıdır. Belirtilen süreçlere önemli katkı sağlayan kişiler eşyazar (co-author) olarak belirtilmelidir. Çalışmaya başka açılardan (dil düzenlemesi ya da tıbbi yazım gibi) katkı sunan kişiler “Teşekkür” (Acknowledgement) bölümünde yer almalıdırlar. Sorumlu yazar, tüm eşyazarların çalışmada uygun şekilde yer aldığına, tüm eşyazarların çalışmayı görüp onayladıklarına ve yayınlanmak üzere başvuru yapılmasına dair verdikleri onaya ilişkin sorumluluğu üstlenmelidir. Yazarlar, makale başvurusu yapmadan önce yazar listesini ve sıralamasını dikkatli bir şekilde değerlendirmeli ve orijinal başvuru sırasında kesin bir yazar listesi sunmalıdırlar. Çalışmanın başvurusu tamamlandıktan sonra, sadece istisna durumlarda, editör yazar listesinde ekleme, silme ya da yeniden düzenleme yapabilir. Tüm yazarlar bu şekilde yapılacak ekleme, silme ve yeniden düzenleme konusunda fikir birliği içinde olmalıdırlar. Tüm yazarlar çalışmanın ortak sorumluluğunu aldıklarını kabul ederler. Her yazar, uygun şekilde araştırılan ve karara bağlanan çalışmanın kesinliği ve bütünlüğü ile ilişkili sorulardan sorumludur. Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisine makale ile birlikte “Yazar Katkı Formu”nun da doldurulup gönderilmesi gerekmektedir.
Çıkar çatışması beyanı:
Tüm yazarlar, çalışmalarını uygunsuz bir şekilde etkileyebilecek olarak gördükleri diğer kişi veya organizasyonlarla her türlü maddi ve kişisel ilişkilerini beyan etmelidirler. Araştırmanın yürütülmesinde ve/veya makalenin hazırlanmasında maddi destek sağlayan tüm kaynaklar ile çalışmanın planlanması, verinin toplanması, analizi ve yorumlanması, raporlanması ve makalenin yayın için başvurma kararının alınmasında rol oynayan kişi ve/veya kurumlar belirtilmelidir. Fon kaynaklarının belirtilen şekilde bir katkısı olmamışsa, bu durum da ifade edilmelidir. Açıklanması gereken potansiyel çıkar çatışmalarına örnek olarak istihdam, danışmanlıklar, hisse sahipliği, ücret, ücretli uzman tanıklığı, patent başvuruları/tescilleri ve hibeler veya diğer fonlar sayılabilir. Olası çıkar çatışmaları mümkün olan en erken aşamada açıklanmalıdır.
Temel hataların bildirimi:
Yazar, yayınlanmış olan bir çalışmasında önemli bir hata ya da eksiklik farkettiğinde, acil olarak dergi editörüne/yayınevine bildirmek ve editör tarafından gerekli görülmesi durumunda makaleyi geri çekmek veya düzeltmek için editörle işbirliği yapmak ile yükümlüdür. Editör/yayınevi yayınlanmış olan makalenin bir hata içerdiğini üçüncü bir taraftan öğrenirse, editör ile işbirliği yapmak ve gerektiğinde destekleyici kanıt sağlamak, yazarın yükümlülüğüdür.
Olası riskler ve insan veya hayvan konuları:
Eğer kullanımları sırasında olağandışı risk yaratan kimyasallar, işlemler ya da malzemeler çalışmada yer alıyorsa, yazar bu durumu metin içinde açıkça belirtmelidir. Eğer çalışmada hayvan ya da insan örnekleri/gönüllüler kullanılıyorsa, araştırıcılar tüm işlemlerin ilgili kanun ve kurumsal kılavuzlara uygun şekilde gerçekleştirildiğine ve uygun idari kurul tarafından bu işlemlerin onaylandığına ve Etik Kurul onayı alındığına dair ifadenin çalışma içinde yer almasını sağlamalıdırlar. Etik Kurul onayının zorunlu olduğu çalışmalarda, etik kurul onayı alınan kurumun adı ve etik kurul onay numarası, gereç ve yöntem kısmında belirtilmelidir. Ayrıca, kullanılan protokol ve prosedürlerin etik olarak gözden geçirildiği ve onaylandığı, makalenin gereç ve yöntem bölümüne eklenmelidir. Etik kurul raporu alınması gerektiği halde, etik kurul raporu olmayan çalışmalar reddedilecektir. İnsanlar veya insandan elde edilen örnekler üzerinde yapılan klinik araştırmalarda bilgilendirilmiş onam formu mutlaka alınmış olmalıdır ve gereç ve yöntem kısmında belirtilmelidir. İnsan gönüllüleri ile yapılan araştırmalar için araştırma protokolüne uygun olarak hazırlanmış yazılı bilgilendirilmiş gönüllü onam formu alınmalıdır. İnsanlar üzerinde gerçekleştirilen tüm araştırmalar Helsinki Bildirgesi ilkelerine göre yapılmalıdır (World Medical Association (WMA) Helsinki Declaration for Medical Research in Human Subject). Tüm hayvan çalışmaları ARRIVE kılavuzuna uygun olmalı (Animal Research: Reporting of In Vivo Experiments (ARRIVE) Guidelines) ve “Bilimsel Amaçlı Kullanılan Hayvanların Korunmasına İlişkin Konsey Direktifi”ne (EU Directive 2010/63/EU for animal experiments), “Birleşik Krallık Hayvan Yasası”na (The U.K. Animals (Scientific Procedures) Act 1986) ve/veya “U.S. İnsan Bakımı ve Laboratuvar Hayvanlarının Kullanımına İlişkin Halk Sağlığı Hizmeti Politikası” rehberine (U.S. Public Health Service Policy on Humane Care and Use of Laboratory Animals) uygun şekilde yürütülmelidir. Bitkiler ile ilgili tüm deneysel araştırmalar, uluslararası yönergelere uygun olmalıdır.
Ücret Politikası
Dergi ile işleme ve yayınlama ücretsizdir. Gönderilen veya kabul edilen makaleler için makale işleme ücreti veya gönderim ücreti yoktur.
Kapsam ve Amaç
Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi, açık erişim, hakemli bir dergi olup Türkçe veya İngilizce olarak farmasötik bilimler alanındaki önemli gelişmeleri içeren orijinal araştırmalar, derlemeler ve kısa bildiriler için uluslararası bir yayım ortamıdır. Bilimsel toplantılarda sunulan bildiriler supleman özel sayısı olarak dergide yayımlanabilir. Ayrıca, tüm farmasötik alandaki gelecek ve önceki ulusal ve uluslararası bilimsel toplantılar ile sosyal aktiviteleri içerir.