Drama ile Bütünleştirilmiş İletişim Becerileri Eğitiminin Hemşirelik Öğrencilerinin İletişim Becerileri, Öz-Yeterlik ve Empatik Eğilim Düzeylerine Etkisi

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 1, 13 - 26, 26.12.2019

Nesibe Günay Molu , Burcu Ceylan , Fatma Yener Özcan

Öz

Giriş:
Bu çalışma drama ile bütünleştirilmiş
iletişim becerileri eğitiminin hemşirelik öğrencilerinin iletişim becerileri,
öz-yeterlik ve empatik eğilim düzeylerine etkisini belirlemek amacıyla
yapılmıştır.

Yöntem: Tek gruplu tekrarlanan ölçümlerden oluşan müdahale araştırmasıdır. Konya
İlinde bulunan bir üniversitenin hemşirelik
fakültesi, Hemşirelik birinci sınıf öğrencileri (N=123) araştırmanın evrenini
oluşturmaktadır. Örneklem seçimine gidilmemiş ve dahil edilme kriterlerini
karşılayan 74 öğrenci ile çalışma tamamlanmıştır. Öğrencilere 15 oturumluk bir
eğitim programı uygulanmıştır. Çalışmada veri toplama formları olarak
araştırmacı tarafından hazırlanmış bilgi formu, İletişim Becerilerini
Değerlendirme Ölçeği, Öz Etkililik- Yeterlik Ölçeği ve Empatik Eğilim Ölçeği kullanılmıştır. Öğrencilere iletişim
becerileri teorik eğitimlerine başlamadan önce, klinik uygulamaya çıkmadan önce
ve klinik uygulama tamamlandıktan sonra 3 kez 
veri toplama araçları uygulanmıştır.

Bulgular: Drama ile bütünleştirilmiş iletişim becerileri
eğitiminin hemşirelik öğrencilerinin öz-etkililik yeterlik ölçeği alt
puanlarından davranışı tamamlama puanlarının 2. ve 3. ölçümleri arasında ve
engellerle mücadele alt ölçeğinin ise 1. ve 2. ölçümleri arasında istatistiksel
olarak anlamlı çıkacak şekilde fark olduğu tespit edilmiştir (p<0.001).

Sonuç ve Öneriler: Yapılan eğitim ile öğrencilerin öz etkililik yeterlik
puanlarında artma olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin iletişim becerileri ve
empatik eğilim düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık tespit edilememiştir.
Hemşirelik öğrencilerinin eğitimlerinde drama temelli eğitimlerin daha küçük
gruplarda ve daha uzun süreyi kapsayacak şekilde planlanması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Drama eğitimi, iletişim becerileri, hemşirelik öğrencileri, empati, öz etkililik-yeterlik

Kaynakça

• 1. Akgün Çıtak E., Avcı S., Basmacı Ö. & Durukan İ. (2011) Bir üniversite hastanesinde hemşirelerin “zor hasta” olarak tanımladıkları hastalarla iletişim davranışlarının incelenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 1, 35-44.
• 2. Kennedy Sheldon L., Barrctt R. & Ellington L. (2006) Difficult comminication in nursing. Journal of Nursing Scholarship, 38(2), 141-147.
• 3. Bramhall, E. (2014) Effective communication skills in nursing practice. Nursing Standard. 29(14), 53-59.
• 4. Tutuk A., Al D. & Doğan S. (2002) Hemşirelik öğrencilerinin iletişim becerisi ve empati düzeylerinin belirlenmesi. C. Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 6(2), 36-41.
• 5. Yalçın N. & Aştı T. (2011) Hemşire-hasta etkileşimi. İ.Ü.F.N. Hem. Dergisi,, 19(1), 54-59.
• 6. Bilge Y. & Bilge Y. (2017) Empati eğitim programının empatik eğilim düzeyi üzerindeki etkisinin incelenmesi: sağlık meslek lisesi örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(52), 607-614.
• 7. Yurttaş A. & Yetkin A. (2003) Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin empatik becerileri ile problem çözme becerilerinin karşılaştırılması. Atatürk Üniv. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 6(1), 1-13.
• 8. Arifoğlu B. & Razı G.S. (2011) Birinci sınıf hemşirelik öğrencilerinin empati ve iletişim becerileriyle iletişim yönetimi dersi akademik başarı puanı arasındaki ilişki. DEUHYO ED, 4(1), 7-11.
• 9. Bas-Sarmientoa P., Fernández-Gutiérreza M., Baena-Bañosa M. & Romero-Sánchez J.M. Efficacy of empathy training in nursing students: A quasi-experimental study. Nurse Education Today, 59, 59–65 http://dx.doi.org/10.1016/j.nedt.2017.08.012
• 10. Karaca A., Açıkgöz F. & Akkuş D. (2013) Eğitim ile empatik beceri ve empatik eğilim geliştirilebir mi?: bir sağlık yüksekokulu örneği, Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi ACU Sağlık Bil Derg, 4,118-122.
• 11. Strekalova Y.A., Krieger J.L., Kleinheksel A.J. & Kotranza A. Empathic communication in virtual education for nursing students, ı’m sorry to hear that. Nurse Educator, 42(1), 18-22. DOI: 10.1097/NNE.0000000000000308
• 12. Levett-Jonesa T., Cantb R. & Lapkinc S. A. (2019) systematic review of the effectiveness of empathy education for undergraduate nursing students. Nurse Education Today 75, 80–94. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2019.01.006
• 13. Bandura, A. (1999) Social Cognitive Theory. An Agentic Perspective, Asian Journal of Social Psychology, 2(-),21- 41.
• 14. Watters C., Reedy G., Ross A., Morgan N.J., Handslip R. & Jaye P. (2015) Does interprofessional simulation increase self-efficacy: a comparative study. BMJ Open 5, e005472. doi:10.1136/bmjopen-2014-005472
• 15. Bapoğlu S.S., Açıkgöz F., Kapısız Ö., Yılmaz Ö. (2011) Hemşirelik öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerini geliştirmede drama yönteminin kullanılması, Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(3), 17-21.
• 16. Choi H., Hwang B., Kim S., Ko H., Kim S. & Kim C. (2016) Clinical education In psychiatric mental health nursing: Overcoming current challenges. Nurse Education Today, 39, 109–115.
• 17. Korkut, F. (1996) İletişim becerilerini değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi: Güvenilirlik ve geçerlilik çalışmaları, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(7),18-23.
• 18. Gözüm S. & Aksayan S. (1999) Öz-Etkililik-Yeterlik ölçeğinin Türkçe formunun güvenirlilik ve geçerliliği, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2(1),21-34.
• 19. Dökmen, Ü. (1988) Empatinin yeni bir modele dayanılarak ölçülmesi ve psikodrama ile geliştirilmesi. Ankara Üniv. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 21(1-2 ), 155-190.
• 20. Özcan, A. (2012) Hemşire- Hasta İlişkisi ve İletişim. Ankara. Sistem Ofset bas. 2012.
• 21. Terakye, G. (1994) Hemşirelikte İletişim ve Hasta Hemşire İlişkileri, (Genişletilmiş ikinci baskı). Ankara
• 22. Gürhan N. & Okanlı A. (Eds). (2019). Yaşamın Sırrı İletişim. İkinci Baskı, Ankara: Nobel Tıp Kitabevleri.
• 23. Mullan B.A. & Kothe E.J. (2010) Evaluating a nursing communication skills training course: The relationships between self-rated ability, satisfaction, and actual performance. Nurse Education in Practice, 10, 374-378.
• 24. Temel M. & Şişman F.N. (2017) İletişim becerileri eğitiminin hemşirelik öğrencilerinin sanal ve kişilerarası ilişkilerine etkisi, HSP, 4(3):171-179. DOI: 10.17681/hsp.297738
• 25. Omura M., Levett-Jones T. & Stone T.E. (2019) Design and evaluation of an assertiveness communication training programme for nursing students, J Clin Nurs. 28,1990–1998. DOI: 10.1111/jocn.14813
• 26. Okvuran, A. (2003) Drama Öğretmeninin Yeterlikleri, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36:1(2), 81-87.
• 27. Kahyaoğlu Süt H., Demir N.G. & Özer B. Klinik uygulamaya çıkan öğrenci hemşirelerin iletişim becerileri ve etkileyen faktörler, HSP 2(2),167-177 doi: 10.17681/hsp.46816
• 28. Karadağ G., Parlar Kılıç S., Ovayolu N., Ovayolu Ö. & Kayaaslan H. (2013) Öğrenci hemşirelerin klinik uygulamada karşılaştıkları güçlükler ve klinik hemşireler hakkındaki görüşleri, TAF Prev Med Bull, 12(6),665-672.
• 29. Akgün Şahin Z. & Kardaş Özdemir F. (2015) Hemşirelerin iletişim ve empati beceri düzeylerinin belirlenmesi, G.O.P. Taksim E.A.H. JAREN, 1(1), 1-7.
• 30. Kaya F., Özcan A. & Yılmaz M. (2013) Comparing communication and empathic ability levels of nurses with patients’ perception of nursing care, Peak Journal of Public Health and Management, 1 (1), 1-8.
• 31. Çınar M.A., Dinler E., Bayramlar, K. & Yakut Y. (2019) The effect of creatıve drama on empathıc tendencıes, communıcatıon skılls and crıtıcal thınkıng of physıotherapy students, International Conference On Innovations İn Science and Education, 20-22, Prague, Czech Republic, WWW.İSEİC.CZ, WWW.JOURNALS.CZ
• 32. Levett-Jones T., Cant R. & Lapkin S. (2019) A systematic review of the effectiveness of empathy education for undergraduate nursing students, Nurse Education Today, 75,80–94. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2019.01.006
• 33. Dikmen Y., Denat Y., Başaran H. & Filiz N.Y. (2016) Hemşirelik öğrencilerinin öz etkililik-yeterlik düzeylerinin incelenmesi, Journal Of Contemporary Medicine, 6(3),206-213. DOI: 10.16899/ctd. 93945
• 34. Abdal M., Alavi N.M. & Adib-Hajbaghery M. (2015) Clinical self-efficacy in senior nursing students: a mixed- methods study, Nurs Midwifery Stud. 4(3), 1-8 e29143. DOI: 10.17795/nmsjournal29143
• 35. Yiğitbaş Ç. & Yetkin A. (2017) Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin öz-etkililik-yeterlik düzeyinin değerlendirilmesi, C. Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 7 (1),6-13.
• 36. Ünal Keskin G. & Orgun F. Öğrencilerin öz etkililik-yeterlik düzeyleri ile basa çıkma stratejilerinin incelenmesi, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 7(2), 92-99.
• 37. Chan J. C.Y. & Sy P.Y. (2016) The relationships among personality, intercultural communication, and cultural self-efficacy in nursing students. The Journal of Nursing Research, 24(4), 286Y290. doi:10.1097/jnr.0000000000000157
• 38. Açıksöz S., Uzun Ş. & Arslan F. (2016) Hemşirelik öğrencilerinde öz yeterlik algısı ile klinik uygulamaya ilişkin kaygı ve stres durumu arasındaki ilişkinin incelenmesi, Gülhane Tıp Derg, 58,129-135.
• 39. Alavi, N.M. (2014) Self-Efficacy in Nursing Students, Nurs Midwifery Stud, 3(4), e25881. DOI: http://dx.doi.org/10.17795/nmsjournal25881