Hemşirelik Öğrencilerinin Psikolojik Sağlamlık ve Öz-Şefkat Düzeylerinin Belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 18, 25.04.2024

Şüheda Dilmaç Pınar , Burcu Ceylan

Öz

Bu araştırma, hemşirelik öğrencilerinin psikolojik sağlamlık ve öz-şefkat düzeylerini belirlemek amacıyla tanımlayıcı türde yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Aksaray Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü’nde 2018-2019 yılları arasında öğrenim gören 435 hemşirelik öğrencisi oluşturmuştur. Araştırmanın verileri 30 Ekim- 4 Kasım 2019 tarihleri arasında toplanmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında; araştırmacılar tarafından hazırlanan bilgi formu, Öz-Anlayış Ölçeği ve Yılmazlık Ölçeği kullanılmıştır. Hemşirelik öğrencilerinin öz-şefkat puanları orta düzeyde bulunmuştur. Psikolojik sağlamlık düzeylerinin de orta düzeyde olduğu bulunmuştur. Öz-Anlayış Ölçeği ve Yılmazlık Ölçeği puan ortalamaları arasında pozitif yönlü, yüksek düzeyde ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Araştırmaya katılan öğrencilerin başarı durumu algısı ve bölümü isteyerek seçme nedeni ile Yılmazlık Ölçeği arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin öz-şefkat düzeyleri arttıkça psikolojik sağlamlık düzeyleri yükselmektedir. Psikolojik sağlamlık ve öz-şefkat, sağlık sorunları olan kişilere yardım eden hemşirelerin sahip olması gereken özelliklerdir. Öz şefkat ve psikolojik sağlamlık bakımı etkileyen faktörler olması sebebiyle hemşirelik eğitimi ve çalışma yaşamına etkilerinin yapılacak araştırmalarla ortaya konulmasına ihtiyaç bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

hemşirelik öğrencileri, psikolojik sağlamlık, öz-şefkat

Determination of Psychological Resilience and Self-Compassion Levels of Nursing Students

Öz

This study was conducted in a descriptive manner in order to determine the psychological resilience and self-compassion levels of nursing students. The study group of this study consisted of 435 nursing students studying in Aksaray University Faculty of Health Sciences Department of Nursing between 2018-2019. The data of the study were collected between 30 October and 4 November 2019. In collecting research data; the information form prepared by the researchers, The Resilience Scale and Self-Compassion Scale were used. Nursing students' self-compassion scores were found to be moderate. Psychological resilience levels were also determined to be moderate. There is a positive, high level and statistically significant relationship between the Self-Compassion Scale and Resilience Scale mean scores. It was determined that the difference between the success of the students participating in the research and the reason for choosing the department was statistically significant. As students' self-compassion levels increase, their psychological resilience levels increase. Resilience and self-compassion are the characteristics that nurses who help people with health problems should have. Since self-compassion and resilience are factors affecting care, there is a need to reveal their effects on nursing education and working life with further studies.

Anahtar Kelimeler

Nursing Students, Psychological Resilience, Self-Compassion

Kaynakça

• Alibekiroğlu, P.B., Akbaş, T., Bulut-Ateş, F. & Kırdök, O. (2018). Üniversite öğrencilerinde yaşam doyumu ile psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkide öz anlayışın aracı etkisi. ÇÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27(2), 1-17. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/555085
• Allan, J.F., Mckenna, J.& Dominey, S. (2013). Degrees of resilience: profiling psychological resilience and prospective academic achievement in university inductees. British Journal of Guidance & Counselling, 42(1), 1. https://doi:10.1080/03069885.2013.793784
• Arastaman, G. & Balcı, A. (2013). Lise öğrencilerinin yılmazlık algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(2), 915-928. https://app.trdizin.gov.tr/publication/paper/detail/TVRRMU5UUTBOQT09
• Arslan, G. (2015). Psikolojik istismar, psikolojik sağlamlık, sosyal bağlılık ve aidiyet duygusu arasındaki ilişki. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 47-58. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/181539
• Aydın, M. & Egemberdiyeva, A. (2018). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 3(1), 37-53. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/496083
• Bayar, Ö. (2019). Üniversite öğrencilerinde beden imajı, öz-şefkat, depresif duygulanım ve cinsiyet. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46, 182. https://doi: 10.9779/pauefd.451180
• Bayar, Ö. & Tuzgöl-Dost, M. (2018). Üniversite öğrencilerinde öz-şefkatin yordayıcıları olarak bağlanma tarzı ve algılanan sosyal destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(3), 689-704. https://doi: 10.16986/HUJE.2017029306
• Bayhan, V. (2003). Genç kimliği: üniversite gençliğinin sosyolojik profili. Malatya:İnönü Üniversitesi Yayınları.
• Breines, J.G. & Chen, S. (2012). Self-compassion ıncreases self-ımprovement motivation. Personality and Social Psychology Bulletin, 20(10), 1. https://doi:10.1177/0146167212445599
• Bluth, K., Campo, R.A., Futch, W.S. & Gaylord, S.A. (2017). Age and gender differences in the associations of selfcompassion and emotional well-being in a large adolescent sample. J Youth Adolesc, 46(4), 840-853. https://doi: 10.1007/s10964-016-0567-2.
• Bulduk, S.& Ardıç, E. (2015). Hemşirelik öğrencilerinde öz-duyarlığın incelenmesi. Hemşirelik Akademik Araştırma Dergisi. 1, 60- 65. https://doi: 10.5222/jaren.2015.060
• Büyükşahin-Çevik, G., Doğan, İ. & Yıldız, M.A. (2016). Pedagojik formasyon eğitimi alan öğrencilerin yılmazlık ve tükenmişliklerinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 971-984. https://doi:10.17860/mersinefd.282395
• Castilho, P., Pinto-Gouveia, J., Amaral, V. & Duarte, J. (2014). Recall of threat and submissiveness in childhood and psychopathology: The mediator effect of self-criticism. Clinical Psychology ve Psychotherapy, 21, 73–81. https://doi: 10.1007/s10964-016-0567-2.
• Çelikel, F.Ç. & Erkorkmaz, Ü. (2008). Üniversite öğrencilerinde depresif belirtiler ve umutsuzluk düzeyleri ile ilişkili etmenler. Nöropsikiyatri Arşivi, 45, 122-129. https://www.noropsikiyatriarsivi.com/sayilar/390/buyuk/122-129.pdf
• Çıray-Gündüzoğlu, N., Akın-Korhan, E., Kuzeyli-Yıldırım, Y., Şenuzun Aykar, F. & Üstün, Ç. (2019). Hemşirelik öğrencilerinde merhamet düzeyi. Journal of Human Rhythm, 5(2), 104-116. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/733699
• Çiftçi-Arıdağ, N. & Ünsal-Seydooğulları, S. (2019). Lise öğrencilerinin yaşam doyumu ve yılmazlık düzeylerinin anne baba tutumlarıyla ilişkisi açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(4), 1037-1060. https://www.researchgate.net/publication/324362336
• Çolak-Sarı E. Riskli birimlerde çalışan hemşirelerin psikolojik sağlamlıklarının değerlendirilmesi. Avrasya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans tezi, Trabzon, 2018 (Tez Danışmanı: Prof. Dr. Yavuz Özoran, Doç. Dr. Dilek Çilingir). https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/138202
• Deniz, M.E., Avşaroğlu, S. & Hamarta, E. (2004). Psikolojik danışma servisine başvuran üniversite öğrencilerinin psikolojik belirti düzeyleri. S.Ü. Eğitim Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 1–12. https://docplayer.biz.tr/3741438
• Deniz, M.E., Kesici, Ş. & Sümer, A.S. (2008). The validity and reliability of the turkish version of the self-compassion scale. Social Behavior and Personality, 36(9), 1151-1160. https://self-compassion.org/wp-content/uploads/publications/Turkish_self_compassion_scale.pdf
• Deniz, M.E.& Sümer, A.S. (2010). Farklı öz-anlayış düzeylerine sahip üniversite öğrencilerinde depresyon, kaygı ve stresin değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 35(158), 115-127. https://app.trdizin.gov.tr/makale/TVRFMk1qZzBOQT09
• Deniz, M.E., Arslan, C. & Özyeşil, Z.(2012). İzmirli M. Öz-anlayış, yaşam doyumu, negatif ve pozitif duygu: Türk ve diğer ülke üniversite öğrencileri arasında bir karşılaştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 428-446. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/181390
• Deniz, M.E., Amanvermez, Y. & Buyruk-Genç, A. (2017). Ruminasyon ve yaşamda anlamın farklı öz-anlayış düzeylerine göre incelenmesi. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2), 353. https://doi: 10.23863/kalem.2018.90
• Ergün-Başak, B. & Can, G. (2018). Düşük gelirli ailelerden gelen üniversite öğrencileri üzerinde özduyarlılık, sosyal bağlılık ve iyimserlik ile psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Elementary Education Online, 17(2), 768-785. https://doi:10.17051/ilkonline.2018.419299
• Gizir CA. (2007). Psikolojik sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler üzerine bir derleme çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3, 113-28. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/200204
• Güngörmüş, K., Okanlı, A. & Kocabeyoğlu, T. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıkları ve etkileyen faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 6(1), 9-14. https://doi: 10.5505/phd.2015.80299
• Gürgan, U. (2006). Yılmazlık ölçeği (YÖ):ölçek geliştirme, güvenirlik ve geçerlik çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39(2), 45-74. https://app.trdizin.gov.tr/makale/TnpRNU1qazU
• Gürgan, U. (2014). Üniversite öğrencilerinin yılmazlık ve iyilik halinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. E-Journal of New World Sciences Academy, 9(1), 18-35. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/185377
• Hiçdurmaz, D. & Aydın, A. (2017). Hemşirelik öğrencilerinin öz-duyarlık ve çok boyutlu mükemmelliyetçilik düzeyleri arasındaki ilişkiler ve etkileyen faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 8(2), 86-94. https://doi: 10.14744/phd.2017.40469
• Jeon, H., Lee, K. & Kwon, S. (2016). Investigation of the structural relationships between social support, selfcompassion, and subjective well-being in korean elite student athletes. Psychological Reports Journal Impact & Description, 119(1), 39-54. https://doi:10.1177/0033294116658226
• Kelleci, M. & Gölbaşı, Z. (2004). Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin problem çözme becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 8(2), 1-8. http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/1024.pdf
• Khorami, E.S., Moeini, M. & Ghamarani A. (2016). The Effectiveness of Self-Compassion Training: a field Trial. Global Journal of Medicine Researches and Studies, 3(1), 15-20. https://self-compassion.org/wp-content/uploads/2016/06/Khorami_etal_2016.pdf
• Luo, Y., Meng, R., Li, J., Liu, B., Cao , X.& Ge, W. (2019). Self-compassion may reduce anxiety and depression in nursing students: a pathway through perceived stress. Public Health, 1-10. https://doi: 10.1016/j.puhe.2019.05.015.
• Luthar S. (2006). Resilience in development: a synthesis of research across five decades. ın d. cicchetti & d. j. cohen (eds), developmental psychopathology, risk, disorder, and adaptation, 739-95. http://dx.doi.org/10.1002/9780470939406.ch20
• Maheux, A. & Price, M. (2016). The indirect effect of social support on post-trauma psychopathology via selfcompassion. Personality and Individual Differences, 88, 102-107. https://doi:10.1016/j.paid.2015.08.051
• Marsh I.C., Chan S. W. Y. & MacBeth A. (2018). Self-compassion and Psychological Distress in Adolescents-a Meta-analysis. Mindfulness, 9, 1011–1027. https://doi:10.1007/s12671-017-0850
• Masten AS. (2014). Ordinary magic: resilience in development. New York: The Guilford Press. https://psycnet.apa.org/record/2014-24988-000
• Neely, M. E., Schallert, D. L., Mohammed, S. S., Roberts, R. M. & Chen Y. J. (2009). Self-kindness when facing stress: The role of self-compassion, goal regulation, and support in college students’ well-being. Motivation and Emotion, 33, 88-97. https://doi: 10.1007/s11031-008-9119-8
• Neff, K.D. (2003a). Self-compassion: an alternative conceptualization of a healthyattitudetoward oneself. Self and Identity, 2, 85–101. https://doi: 10.1080/15298860390129863
• Neff, K.D. (2003b). The development and validation of a scale to measure self-compassion. Self and Identity, 2, 223–50. https://doi: 10.1080/15298860390209035
• Neff, K.D., Rude. S. & Kirkpatrick, K.L. (2007). An examination of self-compassion in relation to positive psychological functioning and personality tarits. Journal of Research in Personality, 41, 908-916. https://doi:10.1016/j.jrp.2006.08.002
• Neff, K.D. & Vonk, R. (2009). Self‐compassion versus global self‐esteem: two different ways of relating to oneself.. Journal of Personality. 77(1), 23-50. https://doi:10.1111/j.1467-6494.2008.00537
• Neff, K.D. & Mcgehee, P. (2010). Self-compassion and psychological resilience among adolescents and young adults. Self and Identity. 9(3), 225-240. https://doi:10.1080/15298860902979307
• Neff, K.D. (2011). Self‐compassion, self‐esteem, and well‐being. Social and Personality Psychology Compass. 5(1), 1-12. https://doi:10.1111/j.1751-9004.2010.00330
• Neff, K.D. & Faso, D.J. (2014). Self-compassion and well-being in parents of children with autism. Mindfulness. 6(4),938-947. https://doi: 10.1007/s12671-014-0359-2
• Öz, F., İnci, F. & Bahadır-Yılmaz, E. (2012). Hemşirelik öğrencilerinin ölüm kaygısı ile psikolojik sağlamlık düzeyleri ve aralarındaki ilişki. Yeni Sempozyum Dergisi, 50(4), 229-236. https://neuropsychiatricinvestigation.org
• Özdelikara, A & Babur, S. (2020). Hemşirelik öğrencilerinin merhamet düzeyi ve empatik eğilim ilişkisi. ACU Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(2), 342-349. https://doi:10.31067/0.2020.271
• Raes, F. (2010). Rumination and worry as mediators of the relationship between self-compassion and depression and anxiety. Personality and Individual Differences, 48, 757-761. https://doi:10.1016/j.paid.2010.01.023
• Rickwood, D., Deane, F.P., Wilson, C.J. & Ciarrochi, J.V. (2005). Young people's help-seeking for mental health problems. Australian E-Journal For The Advancement of Mental Health, 4(3), 1-34. https://doi:10.5172/jamh.4.3.218
• Saka, A. & Ceylan, Ş. (2018). Ergenlerin psikolojik dayanıklılık düzeylerinin aile yapılarina göre incelenmesi. JRES, 5(1), 68-86. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/496604
• Salazar, L.R. (2015). Exploring the relationship between compassion, closeness, trust, and social support in same-sex friendships The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 15-29. https://www.researchgate.net/publication/273743473
• Sameroff, A. (2013). Early resilience and its developmental consequences. 2nd ed. Masten AS, topic ed. In: Tremblay RE, Barr RG, Peters RDeV, eds. Encyclopedia on Early Childhood Development [online]. Montreal, Quebec: Centre of Excellence for Early Childhood Development, 1-6. http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.505.5238&rep=rep1&type=pdf
• Samplin, E., Ikuta, T., Malhotra, A.K., Szeszko, P.R. & Derosse, P. (2013). Sex differences in resilience to childhood maltreatment: effects of trauma history on hippocampal volume, general cognition and subclinical psychosis in healthy adult. J Psychiatr Res, 47(9), 1174–79. https://doi: 10.1016/j.jpsychires.2013.05.008.
• Stephens, T.M. (2013). Nursing student resilience: a concept clarification. Nurs Forum, 48(2),125-127. https://doi: 10.1111/nuf.12015.
• Sun, X., Chan, D.W. & Chan, L. (2016). Self-compassion and psychological well-being among adolescents in hong kong: exploring gender differences. Personality and Individual Differences, (101), 288-292. https://doi:10.1016/j.paid.2016.06.011
• Şahin, G. & Buzlu, S. (2019). Sağlam öğrenci sağlam meslek: Hemşirelik öğrencilerinde psikolojik sağlamlığın önemi. JAREN, 5(3),233-240. https://doi:10.5222/jaren.2019.46220
• Yarnell, L.M., Neff, K.D., Davidson, O.A. & Mullarkey, M. (2018). Gender differences in self-compassion: examining the role of gender role orientation. Mindfulness, 1136–1152. https://doi:10.1007/s12671-018-1066-1
• Yelpaze, İ. (2020). Üniversite öğrencilerinde psikolojik sağlamlığın yordayıcısı olarak bilişsel esneklik: Öz şefkatin aracılık rolü. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 535- 549. https://doi: 10.17556/erziefd.631767
• Yurttaş, A. & Yetkin A. (2003). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin empatik becerileri ile problem çözme becerilerinin karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 6(1), 1-13. https://app.trdizin.gov.tr/makale/TWpBek9UazU