Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmeti Çalışanlarının Performanslarında Toplam Kalite Yönetiminin Etkisi

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 2, 342 - 357, 25.08.2025

Bekir Küçükdursun , Öznur Bozkurt

Öz

Çalışan performansı üzerinde etkiye sahip olan birçok değişken vardır. Fiziksel koşullardan tutun da yönetim tarzına kadar performansı olumlu ya da olumsuz etkileyen faktörler vardır. Kurumsal başarıda ise çalışan performansının etkisi oldukça büyüktür. Bu nedenle çalışanların performansını artırmak için kurumsal anlamda atılan birçok adım vardır. Toplam kalite yönetimi uygulamaları da performansın artırılması noktasında çalışan odaklı bir yaklaşımı esas almaktadır. Bu çalışmanın amacı hastane öncesi acil sağlık hizmetlerinde uygulanan toplam kalite yönetimi çalışmalarının çalışanların performansına olan etkisini incelenmektir. Araştırma Ambulans Servisi Başhekimliğinde çalışan 284 kişiden yüz yüze anket tekniği ile toplanan veriler üzerinden yürütülmüştür. SPSS 26 programı kullanılarak verilerin analizi yapılmıştır. Yapılan analizler neticesinde çalışanların kurumlarında uygulanan toplam kalite yönetimi çalışmalarına yönelik algılarının yüksek olduğu ve toplam kalite yönetimi uygulamalarının çalışanların bireysel iş performanslarını olumlu yönde etkilediği görülmüştür. Sonuç olarak, çalışanların kalite algısı ve bireysel iş performansı algısı yüksektir. Kalite algısının bireysel iş performansını pozitif olarak etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Toplam kalite yönetimi uygulamalarının kuruma, hastaya ve personele olmak üzere üç farklı yararı da bu çalışmada ele alınmıştır. Çalışmanın sonucuna göre katılımcıların en düşük algıladıkları değişken çalışan yararı olmuştur. Kurumda yapılan toplam kalite yönetimi uygulamalarının sadece dış paydaş odaklı değil iç paydaş odaklı etkileri üzerinde biraz daha fazla durulması yöneticilere önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Acil Tıbbi Servisler , İş Performansı , Sağlık Çalışanları , Toplam Kalite Yönetimi.

The Effect of TQM on the Performance of Emergency Medical Services Employees

Öz

Employee performance is influenced by many variables, ranging from physical conditions to management style. These factors can have either a positive or negative impact on performance. Since employee performance plays a significant role in organizational success, organizations take various steps to enhance it. Total Quality Management practices, which focus on an employee-oriented approach, are one such method for improving performance. The aim of this study is to examine the effect of Total Quality Management practices implemented in pre-hospital emergency health services on employee performance. The research was conducted using data collected from 284 individuals working in the Ambulance Service Chief Physician through a face-to-face survey technique. The data were analyzed using SPSS 26 software. The analysis revealed that employees had high perceptions of the Total Quality Management practices implemented in their institutions. Furthermore, the study found that these practices positively influenced the individual job performance of the employees. The study concluded that employees have a high perception of quality and individual job performance, and that quality perception positively influences individual job performance. Three distinct benefits of Total Quality Management practices for the organization, patients, and staff were discussed. According to the study results, the lowest perceived benefit by participants was the benefit to employees. It is recommended that managers place greater focus on the impact of Total Quality Management practices not only on external stakeholders but also on internal stakeholders.

Anahtar Kelimeler

Emergency Medical Services , Work Performance , Medical Staffs , Total Quality Management.

Kaynakça

• Alptekin, Z., Arslanoğlu, A., & Erdoğan, A. (2016). Bir eğitim hastanesinde görev yapan hemşirelerin hasta güvenliği uygulamalarını SKS öncesi ve sonrası değerlendirmelerinin karşılaştırılması. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 3(1), 17-25. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sagakaderg/issue/46739/586293
• Aslan, M., & Yaman, F. (2021). Kurumsal değerler olarak kalite, inovasyon, katılımcılık ve işbirliğinin kişi-örgüt uyumu bağlamında çalışanın görev performansına etkisi: konaklama sektöründe bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(1), 892–903. http://dx.doi.org/10.20491/isarder.2021.1172
• Aydın, N. (2016). Sağlık işletmelerinde algılanan hizmet kalitesi ve hasta memnuniyeti (bir devlet hastanesinde araştırma). Reforma, 4(72), 73-82. https://dergipark.org.tr/en/pub/reforma/issue/40383/483062#article_cite
• Bayer, N., & Baykal, Ü. (2018). Sağlık çalışanları kalite algı ölçeğinin geliştirilmesi. Sağlık ve Hemşirelik yönetim Dergisi, 5(2), 86-99. https://dx.doi.org/10.5222/SHYD.2018.086
• Bayır, Ş., & Harmancı, Y. (2021). İnsan kaynakları yönetimi uygulamalarının çalışan performansına etkisi: Kayseri’de bulunan özel hastanelerde bir araştırma. Erciyes Akademi, 35(4), 1689-1720. https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1026453
• Biçer, E. B., Ekinci, H., & Naldöken, Ü. (2012). Toplam kalite yönetimi (TKY)'nin kurumsal imaj üzerine etkileri: Yönetici görüşleri üzerine bir araştırma. Verimlilik Dergisi, 2, 35-48. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/875969
• Çakır, Ö., & Sakaoğlu, H. H. (2014). Sağlık çalışanlarının performansa dayalı ek ödeme sisteminde ücret adaleti algısı: Tepecik eğitim ve araştırma hastanesi örneği. Çalışma İlişkileri Dergisi, 5(1), 1-21. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/308053
• Çankır. B. (2019). Akademisyenlerin sürdürülebilir kalite algısının performans üzerindeki etkisinde öz-yeterliliğin aracılık etkisi üzerine bir araştırma. Çukurova Araştırmaları Dergisi, 5(1), 108-122. http://dx.doi.org/10.18560/cukurova.1134
• Ertaş, H., & Çelik, Ö. (2018). Sağlıkta kalite standartları üzerine nitel bir değerlendirme. Sağlık Yönetimi Dergisi, 2(1), 18-40. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/509315
• George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: a simple guide and reference, 17.0 Update (10a Ed.) Boston: Pearson
• Güdük, Ö., & Kılıç, C. H. (2017). Sağlık hizmetleri akreditasyonu ve Türkiye’de gelişimi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(2), 102-107. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/351994
• Gündüzhan, B. (2017). Sağlık kurumlarında toplam kalite yönetimi uygulamalarının bireysel performansa etkisi üzerine bir alan araştırması [Yayınlanmamış Yüksek Lisanas Tezi].İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü https://acikbilim.yok.gov.tr/bitstream/handle/20.500.12812/629957/yokAcikBilim_10165217.pdf?sequence=-1
• Irfan, S. M., Ijaz, A., Kee, D. M. H., ve Awan, M. (2012). Improving operational performance of public hospital in Pakistan: a TQM based approach. World Applied Sciences Journal, 19(6), 904-913. https://idosi.org/wasj/wasj19(6)12/21.pdf
• Koopmans, L., Bernaards, C., Hildebrandt, V., van Buuren, S., van der Beek, A. J., & de Vet, H. C. (2013). Development of an individual work performance questionnaire. International Journal of Productivity and Performance Management, 62(1), 6-28. http://dx.doi.org/10.1108/17410401311285273
• Köroğlu Kaba, N., & Öztürk, H. (2021). Bireysel iş performansı ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 8(3), 293-301. https://doi.org/10.54304/SHYD.2021.37132
• Küçük, O., Yılmaz, E., Şen, H. İ., &Küçük, N. (2015). Toplam kalite yönetiminin işletme performansına etkisi: Lojistik sektöründe bir uygulama. The Journal of Academic Social Science Studies, 34(2), 53-67. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2638
• Lüleci, M., İkizler, C., & Aytekin, G. K. (2019). Sağlık kurumlarında toplam kalite yönetimi ve personel performansını etkileyen faktörler: bir vakıf üniversite hastanesi örneği. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 13-41. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1476280
• Oksay, A. (2016). Sağlık hizmetlerinde kalite tam olarak ne demek?-what actually is quality in healthcare? Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(14), 181-192. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/181904
• Örtlek, M., Yanık, A., Kalkan, A. C., Topaloğlu, S., Kalaner, A., & Baç, A. (2017). Sağlık çalışanlarının hastane kalite çalışmalarına yönelik görüşleri ve kalite algısı. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 3(2), 37-51. https://dergipark.org.tr/tr/pub/usaysad/issue/31200/339456
• Özçakar, N. (2010). Bir kamu kuruluşundaki toplam kalite yönetimi uygulamalarının değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 39(1), 106-124. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/98173
• Özdamar, K. (2004). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi (2. Basım). Eskişehir: Kaan.
• Özel, F., &Fığlalı, N. (2018). Toplam kalite yönetiminin firma performansı üzerine etkisi: Türkiye’de marmara bölgesindeki orta ve büyük ölçekli firmalara yönelik bir araştırma. Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 1(1), 25-37. https://dergipark.org.tr/tr/pub/koufbd/issue/38810/424590
• Özen, D. P., & Özgen, P. D. H. (2011). Banka çalışanlarının mesleki eğitiminin performanslarına olan etkisi üzerine bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1), 1-24. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/50648
• Özer, E., & Özdoğan, O. N. (2019). Personel güçlendirmenin işgörenlerin iş performansına etkisi: Afyonkarahisar örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(2), 1205–1224. https://doi.org/10.20491/isarder.2019.666
• Öztürk, E. (2006). Çoklu doğrusal regresyon modeli. (Editör: Ş. Kalaycı) SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri içinde (259-269). Ankara: Asil
• Söyük, S. & Yenidikici, Ü. A. (Ed.). (2016). Sağlık işletmelerinde kalite yönetimi İstanbul: İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi Yayınları
• Subaşı, S., & Erdoğmuş, N. (2023). Örgütlerde eğitim ve geliştirmenin performansa etkisi ve yönetici desteğinin rolüne yönelik literatür incelemesi. Akademik Platform Eğitim ve Değişim Dergisi, 6(1), 1-20. https://doi.org/10.55150/apjec.1032399
• Şimşek, H. (2018). Toplam kalite yönetimi kuram, ilkeler uygulamalar (3. Basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics (4th Edition). Boston: Aliyn&Bacon.
• Yaş, S. Z. (2021). Toplam kalite yönetimi anlayışının sağlık hizmetlerinde uygulanması. Kalite ve Strateji Yönetimi Dergisi, 1(1), 21-43. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ksydergi/issue/64787/990870
• Yaylı, A., & Temiraliyeva, K. (2006). Otel işletmelerinde işe alıştırma eğitiminin işgören performansına etkisi üzerine Kazakistan'da bir uygulama. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 96-120. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/842760
• Zengin, Y., & Kaygın, E. (2016). Örgütsel adalet ve örgütsel yabancılaşma arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik bir araştırma. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 56, 391-415. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/383410