Yenidoğan Yoğun Bakım Hemşirelerinin Stres Düzeyleri ve Kaynaklarının İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 17 Sayı: 4, 585 - 591, 31.12.2020

Rüya Çolak , Semra Bülbüloğlu

https://doi.org/10.38136/jgon.715589

Öz

Amaç: Bu araştırma, Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi (YYBÜ) hemşirelerinin stres kaynakları ve düzeylerini belirlemek amacıyla yapıldı.

Yöntem: Bu araştırma, İzmir’de bir eğitim ve araştırma hastanesinde, tanımlayıcı ve ilişki arayıcı türde yapıldı. YYBÜ’de çalışan hemşirelerin (N=56) katılımı ile gerçekleştirildi. Veriler Kişisel Bilgi ve Görüş Belirleme Formu ve Stres Kaynağı Ölçeği ile toplandı. SPSS Windows 25 paket programı ile istatistiksel analizler yapıldı. Veri değerlendirmesinde tanımlayıcı yöntemler, regresyon ve korelasyon analizleri, Independent Student T testi ve ANOVA yapıldı. Ölçek geçerlilik güvenilirlik analizinde Cronbach’s alpha katsayısı kullanıldı. Veriler %95 güven aralığı, p<0.05 anlamlılık düzeyinde değerlendirildi. Bulgular: Çalışmaya katılan YYBÜ hemşirelerinin tamamı kadın, %32’si 23-27 yaş arası, %51’i bekar, %57’sinin lisans mezunu olduğu belirlendi. Çalışmada Sosyal Stres Vericiler alt grubundan alınan puan ortalaması 36.58 için “hastalık gelişme ihtimali var” ve Fizik Çevre İlişkili Stres alt grubu puan ortalaması 19,67 için “hastalık geliştirme ihtimali oldukça yüksek” sonucuna varıldı. Hemşirelerin %78’inin iş yoğunluğu nedeniyle, %75’inin hastanın klinik durumunun kötü olmasından dolayı stres yaşadığı saptandı.

Sonuç: Yoğun bakım ünitelerinde görev yapan hemşirelerin sorumlulukları oldukça yüksektir. Sorumluluklardaki artış, yoğun bakım çalışma koşullarının yoğun olması, hemşirelerde yüksek stres düzeyleri ile ilişkilidir. Stres yönetimi, çeşitli eğitimler, sosyal aktiviteler için kurumların kaynak geliştirmesi ve yöneticilerin çeşitli konularda destek sağlaması sonucunda hemşirelerin daha az stres yaşayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Stres, Stres kaynakları, YYBÜ hemşireleri

Yenidoğan Yoğun Bakım Hemşirelerinin Stres Düzeyleri ve Kaynaklarının İncelenmesi

Öz

Amaç: Bu araştırma, Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi (YYBÜ) hemşirelerinin stres kaynakları ve düzeylerini belirlemek amacıyla yapıldı.
Gereç ve yöntem: Bu araştırma, İzmir’de bir eğitim ve araştırma hastanesinde, tanımlayıcı ve ilişki arayıcı türde yapıldı. YYBÜ’de çalışan hemşirelerin (N=56) katılımı ile gerçekleştirildi. Veriler Kişisel Bilgi ve Görüş Belirleme Formu ve Stres Kaynağı Ölçeği ile toplandı. SPSS Windows 25 paket programı ile istatistiksel analizler yapıldı. Veri değerlendirmesinde tanımlayıcı yöntemler, regresyon ve korelasyon analizleri, Independent Student T testi ve ANOVA yapıldı. Ölçek geçerlilik güvenilirlik analizinde Cronbach’s alpha katsayısı kullanıldı. Veriler %95 güven aralığı, p<0.05 anlamlılık düzeyinde değerlendirildi. Bulgular: Çalışmaya katılan YYBÜ hemşirelerinin tamamı kadın, %32’si 23-27 yaş arası, %51’i bekar, %57’sinin lisans mezunu olduğu belirlendi. Çalışmada Sosyal Stres Vericiler alt grubundan alınan puan ortalaması 36.58 için “hastalık gelişme ihtimali var” ve Fizik Çevre İlişkili Stres alt grubu puan ortalaması 19,67 için “hastalık geliştirme ihtimali oldukça yüksek” sonucuna varıldı. Hemşirelerin %78’inin iş yoğunluğu nedeniyle, %75’inin hastanın klinik durumunun kötü olmasından dolayı stres yaşadığı saptandı.
Sonuç: Yoğun bakım ünitelerinde görev yapan hemşirelerin sorumlulukları oldukça yüksektir. Sorumluluklardaki artış, yoğun bakım çalışma koşullarının yoğun olması, hemşirelerde yüksek stres düzeyleri ile ilişkilidir. Stres yönetimi, çeşitli eğitimler, sosyal aktiviteler için kurumların kaynak geliştirmesi ve yöneticilerin çeşitli konularda destek sağlaması sonucunda hemşirelerin daha az stres yaşayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Stres, Stres kaynakları, YYBÜ hemşireleri

Kaynakça

• 1. Li H, Zhao M, Shi Y, Xing Z, Li Y, Wang S, ... & Sun J. The effectiveness of aromatherapy and massage on stress management in nurses: A systematic review. Journal of clinical nursing, 2019;28(3-4):372-385. 2. Schneiderman N, Ironson G & Siegel SD. Stress and health: psychological, behavioral, and biological determinants. Annu Rev Clin Psychol, 2005;1:607-628. doi:10.1146/annurev.clinpsy.1.102803.144141 3. Terp U, Hjärthag F & Bisholt B. Effects of a cognitive behavioral-based stress management program on stress management competency, self-efficacy and self-esteem experienced by nursing students. Nurse Educator, 2019;44:E1-E5. doi:10.1097/nne.0000000000000492 4. Mimura C & Griffiths P. The effectiveness of current approaches to workplace stress management in the nursing profession: An evidence based literature review. Occupational and Environmental Medicine, 2003;60(1):10–15. 5. Tyler P & Cushway D. Stress, coping and mental well-being in hospital nurses. Stress and Health, 1992;8(2):91–98. 6. NHS England, NHS England publishes latest NHS staff survey results. Retrieved from, 2018. https://www.england.nhs.uk/2018/03/nhs-england-publishes-latest-nhs-staff survey-results/. 7. Chou LP, Li CY & Hu SC. Job stress and burnout in hospital employees: comparisons of different medical professions in a regional hospital in Taiwan. BMJ Open, 2014;4(2):e004185. doi: 10.1136/bmjopen-2013-004185 8. Twigg D & McCullough K. Nurse retention: a review of strategies to create and enhance positive practice environments in clinical settings. Int J Nurs Stud, 2014;51(1):85-92. doi: 10.1016/j.ijnurstu.2013.05.015 9. Lin SH, Liao WC, Chen MY & Fan JY. The impact of shift work on nurses' job stress, sleep quality and self-perceived health status. J Nurs Manag, 2014;22(5):604-612. doi: 10.1111/jonm.12020 10. Teles MA, Barbosa MR, Vargas AM, Gomes VE, Ferreira EF, Martins AM & Ferreira RC. Psychosocial work conditions and quality of life among primary health care employees: a cross sectional study. Health Qual Life Outcomes, 2014;12:72. doi: 10.1186/1477-7525-12-72 11. Nazari F, Mirzamohamadi M & Yousefi H. The effect of massage therapy on occupational stress of Intensive Care Unit nurses. Iran J Nurs Midwifery Res, 2015;20(4):508-515. doi: 10.4103/1735-9066.161001 12. Davey MM, Cummings G, Newburn-Cook CV & Lo EA. Predictors of nurse absenteeism in hospitals: a systematic review. J Nurs Manag, 2009;17(3):312-330. doi: 10.1111/j.1365-2834.2008.00958.x 13. Stamm BH. Professional quality of life: Compassion satisfaction and fatigue (ProQOL) 2009; retrieved from www.proqol.org. Version 5. 14. Maslach C & Leiter MP. New insights into burnout and health care: Strategies for improving civility and alleviating burnout. Medical Teacher, 2017;39(2):160–163. 15. Figley CR. (Ed). Compassion fatigue: Coping with secondary traumatic stress disorder in those who treat the traumatized. 1995, New York, Brunner/Mazel. 16. Andolhe R, Barbosa RL, Oliveira EM, Costa AL & Padilha KG. Stress, coping and burnout among intensive care unit nursing staff: associated factors [in English, Portuguese]. Rev Esc Enferm USP. 2015;(49 Spec No):58-64. 17. Park YM & Kim SY. Impacts of job stress and cognitive failure on patient safety incidents among hospital nurses. Saf Health Work, 2013;4(4):210-215. 18. Dinç Sever A. Tedavi Hizmetlerinde Çalışan Hemşirelerin İşlevlerini Yerine Getirirken Karşılaştıkları Sorunlar ve Yaşadıkları Stresin Araştırılması. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisana Tezi, 1988, İstanbul. 19. Baltaş A, & Baltaş Z. Stres ve Başa Çıkma Yolları. Remzi Kitabevi, 1993, İstanbul. 20. Barlas G. İstanbul ili hemodiyaliz birimlerinde çalışan hemşirelerde görülen depresyon belirtileri ve başa çıkma yöntemleri. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, 1998, İstanbul. 21. Koç S, Özkul AS, Özdemir Ürkmez D, Özkul Özel H & Çelik Çevik L. Bir sağlık kuruluşunda görev yapmakta olan hemşirelerin stres kaynaklarının ve düzeylerinin analizi. Okmeydanı Medicine Journal, 2017;33(2):68-75. 22. Sever A. Hemşirelerin iş stresi ile başa çıkma yolları ve bunun sonuçlarının araştırılması. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 1997, İstanbul. 23. Faremia FA, Olatubib MI, Adeniyic KG & Salau OR. Assessment of occupational related stress among nurses in two selected hospitals in a city south- western Nigeria. Int J Africa Nurs Sci, 2019;10:68-73. 24. Yavuz M, Demir F & Dramalı A. Yoğun bakım hemşirelerinde stres. I. Uluslararası & VIII. Ulusal Kongre Hemşirelik Kitabı Antalya/Türkiye, 2000;558-561. 25. Abarghouei MR, Sorbi MH, Abarghouei M, Bidaki R & Yazdanpoor S. A study of job stress and burnout and related factors in the hospital personnel of Iran. Electron Physician, 2016;8:2625 32. 26. Noorian C, Parvin N & Mehrabi T. Evaluation of the relationship between occupational stress and general health condition in nurses working in Isfahan university hospitals, J Community Health, 2005;5:45 52. 27. Javadi-Pashaki N & Darvishpour A. Survey of stress and coping strategies to predict the general health of nursing staff. J. Educ. Health Promot. 2019;8:74. 28. Kent W, Hochard KD & Hulbert-Williams NJ. Perceived stress and Professional quality of life in nursing staff: How important is psychological flexibility? Journal of Contextual Behavioral Science, 2019;14:11-19.