Osmanlı Devleti Ordusunda Henry-Martini Tüfekleri

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 3, 859 - 885, 30.09.2022

Abdullah Bayındır

https://doi.org/10.21551/jhf.1176344

Öz

Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde askeri alanda yapılan ıslah çalışmaları neticesinde özellikle piyade sınıfı askerlerin eğitimine önem verdiğini görmekteyiz. Ordunun modernize edilmesi, dönemin şartlarında kaçınılmaz ve elzem bir durum olarak görülüyordu. Sultan Abdülaziz’in (1861-1876) bu konuda ciddi çabalar sarf ettiği bilinmektedir. Bu bağlamda piyade askerlerin kullandığı silahlarda da değişikliğe gidilerek Amerika’dan çok sayıda tüfek alınmıştı. Devletin, bu tüfekler içerisinde Winchester markanın yanı sıra ona çok benzeyen diğer bir model Henry-Martini tüfeğini de tercih ettiğini görüyoruz. 1872 yılından itibaren ismi geçen tüfeklerin alınmasına karar veren devlet, ağırlıklı olarak Henry-Martini tüfeği olmak üzere yaklaşık 600.000 adet tüfeği ordunun hizmetine sunmuştur. Yerinde bir ıslah çalışmasıyla Osmanlı-Rus savaşında (93 Harbi) tüfeklerin faydasını gören devlet, askeri alandaki ciddi değişimi gözlemleyebilmiştir. Askeri okullarda modern silah eğitimine ağırlık verilmiş, askerlerin uygulamalı olarak tüfek, bakım, parçalar, onarım ve temizliği üzerinde durulmuştur. Yoğunlaştığımız çalışma 1892-1893 yıllarındaki piyade sınıfı askerlerin eğitimiyle alakalıdır. Alman asıllı Comte De Waldersee isimli üst rütbeli bir asker tarafından kaleme alınan eğitim kitabında birçok değerli bilgi sunulmuştur. Bu bilgiler içerisinde askerlerin silah kullanım aşamaları detaylı şekilde görsel verilerle beraber aktarılmaktadır. Eser Osmanlıcadan günümüz Türkçesine transkripsiyon yapılarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Askeri Eğitim, Silah, Hanry-Martini ve Mavzer Tüfeği

Hanry Martiny Rifeles in The Army of The Ottoman Empire

Öz

It is obvious that recently, the Ottoman empire has been working hard about the military reclamation, specially attached importance to infantry soldiers training. In that time the term’s conditions made it needful to modernise the army.It is known the sultan Abdülaziz (1886/1876) has critical efforts about that issue.in this context weapons that infantry soldiers used to have considered to change and was bought quite a number rifle from America. We can understand,the goverment had prefered the Henry-Martini’s rifles alongside nearly the similar the Winchester brand rifles. From 1872 the goverment has decided to buy from these brand’s rifles, The goverment has ordered rifles about 600,000 predominantly the brand of Hanry martini,and served hem to the army’s usage. In the war of Ottoman Empire Russia (93 war) has been observed the advantage of the rifles and the advantage in the army by the goverment. They paid attantion predominantly the use of the modern weapon traning In the military schools,soldiers practically learned about rifle,meintenance,pieces,repair and cleaning.the work we centre on is about the infantry soldiars during the in these years 1882-1893. A quite valuable information has been presented in the book was written by the Comte De Waldersee that named German executed who was a high ranked soldier.Among of these informations the usage stage of the weapons by the soldiers has been covered into visiually and with the details.The work evaluated from the ottoman turkish to the modern turkish by transcription.

Anahtar Kelimeler

Military traning, Weapon, Hanry-Martini rifles,

Kaynakça

• Bayındır, A. (2021). Osmanlıda Piyade sınıfı askerlerin eğitimi, Hiper yay. İstanbul.
• Hayta, N. & Ünal, U. (2014). Osmanlı Devleti’nde yenileşme hareketleri, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Turan, H. (2019). “III. Selim’den Tanzimat’a Osmanlı Devleti’nde yeniden yapılanma hareketleri”, Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(2), ss.37-46.
• Sarı, H. (1996). “II. Mahmut döneminin askeri faaliyetlerine Mudurnu kazasının katkıları”, Tarih Araştırmaları Dergisi, 18(29), ss.155-167.
• Soyluer, S, (2018). “Tüfekhane-i âmire’yi mamur kılmak: Osmanlı tüfek imalatında Avrupalı uzmanların rolü”, Osmanlı Araştırmaları Dergisi, 52(52), ss.267-309.
• Satış, İ. (2011). “19. Yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı-Amerika silah ticareti”, History Studies, ABD ve Büyük Ortadoğu İlişkileri Özel Sayısı, s.295-311.
• Çoruhlu, T. (1993). Osmanlı tüfek, tabanca ve techizatları, Genelkurmay Basımevi, Ankara.
• Kurtaran, U. (2016). “Karlofça Antlaşması’nda Venedik, Lehistan ve Rusya’ya verilen ahidnamelerin genel özellikleri ve diplomatik açıdan değerlendirilmesi”, Tarih Araştırmaları Dergisi, 35(60), ss.97-140.