Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin İnceleme Gezilerine Yönelik Görüşlerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2022, , 260 - 281, 30.12.2022

Yılmaz Demir

https://doi.org/10.57135/jier.1089805

Öz

Bu araştırmada Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin inceleme gezilerine yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan durum çalışmasına göre yürütülmüştür. Araştırma kapsamında elde edilen veriler Maxqda 12 programına veri olarak girilmiş ve veriler program üzerinden içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmanın çalışma grubunu 2021-2022 eğitim öğretim yılında Kilis ilinde görev yapan 47 Sosyal Bilgiler öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak standartlaştırılmış açık uçlu sorulardan oluşan öğretmen görüş formu kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin önemli bir bölümünün herhangi bir inceleme gezisi faaliyetinde bulunmadığı tespit edilmiştir. İnceleme gezisi faaliyetinde bulunan öğretmenlerin ise daha çok bir veya iki kez bu faaliyetleri gerçekleştirdiği, hiçbir öğretmenin beş ve üzerinde inceleme gezisi düzenlemediği ortaya konmuştur. Ayrıca inceleme gezisi gerçekleştiren öğretmenlerin ağırlıkta günübirlik geziler düzenledikleri, gezi esnasında daha çok anlatım yöntemini kullandıkları ve ağırlıklı olarak tarihi mekanların ve doğal ortamların bulunduğu yerleri tercih ettikleri sonuçlarına varılmıştır. Araştırmada öğretmenlerin neredeyse tamamının lisans, hizmet içi veya seminer eğitimi döneminde inceleme gezilerine dönük herhangi bir eğitim almadıkları ve önemli bir çoğunluğunun inceleme gezisi gerçekleştirme konusunda kendisini yeterli görmediği tespit edilmiştir. Bununla birlikte inceleme gezilerinin yaparak yaşayarak öğrenmeye uygun olma, kalıcılığı ve etkili öğrenmeyi sağlama, konuları somutlaştırma ve öğrenmeyi kolaylaştırma gibi niteliklerinden dolayı Sosyal Bilgiler dersinin öğretiminde gerekli olduğu öğretmenlerce dile getirilmiş ancak başta ekonomik ve bürokratik engeller olmak üzere birtakım engellerden dolayı inceleme gezilerinin yeteri kadar yapılamadığı vurgulanırken çeşitli çözüm önerilerinde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İnceleme gezileri, okul dışı öğretim, öğretmen, sosyal bilgiler

Kaynakça

• Akengin, H., & Demirsoy, M. (2011). Dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine ilişkin görüşleri. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 33, 5-23.
• Alkış, S. (2008). Coğrafya öğretiminde inceleme gezileri ve arazi çalışmaları. R. Özey ve A. Demirci (Ed.), Coğrafya öğretiminde yöntem ve yaklaşımlar içinde (ss. 77-106). Aktif Yayınevi.
• Ata, B. (2002). Müzelerle ve tarihi mekanlarla tarih öğretimi: Tarih öğretmenlerinin “müze eğitimi’ne” ilişkin görüşleri [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Atayeter, Y., & Tozkoparan, U. (2014). Sosyal bilgiler öğretmenleri ve 6. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde gezi gözlem yönteminin uygulanmasına yönelik görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(5), 1-21.
• Atayeter, Y., & Tozkoparan, U. (2016). Sosyal bilgiler derslerinde gezi gözlem yöntemini planlama uygulama ve sonuçlandırma açısından bir değerlendirme. H. Babacan ve S. Özer (Ed.), Sosyal ve liberal bilimlerde yeni yönelimler içinde (ss. 171- 188). Gece Kitaplığı.
• Ay, M. A. (2015). Gezi gözlem ve inceleme yönteminin 7. sınıf sosyal bilgiler programında “ekonomi ve sosyal hayat” ünitesinde vakıflar konusunun işlenmesinde öğrenci başarı ve tutumları üzerine etkisi (Tez no. 399357) [Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
• Aycan, D. (2008). Gezi-gözlem yönteminin biyoloji öğretimindeki önemi ve diğer öğretim yöntemleri arasındaki yeri (Ankara ili örneği) (Tez no. 226924) [Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
• Aydın, A. (1998). Sınıf yönetimi. Anı yayıncılık.
• Aykaç, N. (2007). İlköğretim sosyal bilgiler dersi eğitim-öğretim programına öğretmen görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(22), 46-73.
• Aytaç, A. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının eğitimlerinde gezi-gözlem metodunun yeri ve önemi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), (21), 55-69.
• Ballantyne, R., & Packer, J. (2009). Introducing a fifth pedagogy: Experience-based strategies for facilitating learning in natural environments. Environmental Education Research, 15(2), 243-262.
• Ballı, A. (2009). 9. sınıf fiziki coğrafya konuları öğretiminde gezi gözlem yönteminin önemi (bağcılar ilçesi örneği) (Tez no. 231820) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
• Behrendt, M., & Franklin, T. (2014). A review of research on school field trips and their value in education. International Journal of Environmental ve Science Education, 9(3), 235-245.
• Berberoğlu, E., Güder, Y., Sezer, B., & Yalçın Özdilek, Ş. (2013). Sınıf dışı hidrobiyoloji etkinliğinin öğrencilerin duyuşsal bakış açıları üzerine etkisi örnek olay incelemesi: Çanakkale bilim kampı. Kastamonu Eğitim Dergis, 21(3), 1177-1198.
• Bozdoğan, A. E. (2007). Bilim ve teknoloji müzelerinin fen öğretimindeki yeri ve önemi (Tez no. 207028) [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
• Bozdoğan, A. E., ve Yalçın, N. (2006). Bilim merkezlerinin ilköğretim öğrencilerinin fene karşı ilgi düzeylerinin değişmesine ve akademik başarılarına etkisi: Enerji parkı. Ege Eğitim Dergisi, 7(2), 95-114.
• Bunting, C. J. (2006). Interdisciplinary teaching through outdoor education. Human Kinetics.
• Carrier, S. J. (2009). The effects of outdoor science lessons with elementary school students on preservice teachers’ self-efficacy. Journal of Elementary Science Education, 21(2),35-48.
• Chin, C. (2004). Museum experience: A resource for science teacher education. International Journal of Science and Mathematics Education, 2, 63–90.
• Çelikkaya, T., & Kuş, Z. (2009). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kullandıkları yöntem ve teknikler. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 741-758.
• Çengelci, T. (2013). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sınıf dışı öğrenmeye ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 13(3), 1823-1841.
• Çetin, M. A., & Metin, C. (2013). Mezarlık ve şehitlik ziyaretlerinin tarih bilgisi ve bilincinin oluşumunda ve öğrencinin akademik başarısındaki etkisi. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 1(1), 44-66.
• Çetin, T., Kuş, Z., & Karatekin, K. (2010). Sınıf ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin gezi-gözlem yöntemine ilişkin görüşleri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2, 158-180.
• Demir, A. (2015). Sosyal bilgiler öğretim programında müze eğitimiyle ilişkilendirilen kazanımların gerçekleştirilmesine yönelik sosyal bilgiler öğretmenlerinin yaklaşımları (Tokat ili örneği) (Tez no. 395142) [Yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
• Demir, Y. (2021). Sosyal bilgiler dersinde veli eşliğinde gerçekleştirilen inceleme gezilerinin etkililiği (Tez no. 676230) [Doktora tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir
• Demirbaş, M. (2005). Fen bilgisi öğretiminde sosyal öğrenme teorisinin öğrenme ürünlerine etkisinin incelenmesi (Tez no. 159047) [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
• DeWitt, J. ve Storksdieck, M. (2008). A short review of school field trips: key findings from the past and implications for the future. Visitor Studies, 11(2), 181-197.
• Dillon, J., Rickinson, M., Teamey, K., Morris, M., Choi, M. Y., Sanders, D., & Benefield, P. (2006). The value of outdoor learning: Evidence from research in the UK and elsewhere. School Science Review, 87(320), 107-111.
• Dinç, O. (2017). 7. sınıf öğrencilerine göre müze gezilerinde yaşanan sorunlar (Tez no. 485902) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
• Doğan, Y. (2013). Fiziğin konaklamalı kamp deneyimiyle zenginleştirilmiş sınıf içi ve sınıf dışı ortamlar aracılığıyla bağlamsallaştırılma sürecinin değerlendirilmesi (Tez no. 349929) [Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
• Doğanay, H. (1993). Coğrafyada metodoloji genel metodlar ve özel öğretim metodları. Milli Eğitim Basımevi. Erden, M. (1998). Sosyal bilgiler öğretimi. Alkım Yay.
• Ersoy, A. F., & Kaya, E. (2009). Sosyal bilgiler dersi öğretim programının (2004) uygulama sürecine ilişkin öğrenci görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 71-86.
• Ertaş, H. (2012). Okul dışı etkinliklerle desteklenen eleştirel düşünme öğretiminin, eleştirel düşünme eğilimine ve fizik dersine yönelik tutuma etkisi (Tez no. 305894) [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
• Farmer, J., Knapp, D., & Benton, G. (2007). The effects of primary sources and field trip experience on the knowledge retention of multicultural content. Multicultural Education, 14(3), 27-31.
• Filiz, N. (2010). Sosyal bilgiler öğretiminde müze kullanımı (Tez no. 279840) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
• Garipağaoğlu, N. (2001). Gezi-gözlem metodunun coğrafya eğitimi ve öğretimindeki yeri. Marmara Coğrafya Dergisi, 2(3), 13-30.
• Göğebakan, Y. (2008). Sanat Tarihi öğretiminde gösteri yöntemi ile gezi-gözlem yönteminin bilginin kalıcılığı açısından karşılaştırılması. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 197-220.
• Gökkaya, A., K., & Yeşilbursa, C. C. (2009). Sosyal bilgiler öğretiminde tarihi yerlerin kullanımının akademik başarıya etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2),483-506.
• Gönenç, S., & Açıkalın M. (2017). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgiler öğretiminde karşılaştıkları sorunlar ve bunlara getirdikleri çözüm önerileri. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,7(1), 26-41.
• Griffin, J. (2004). Research on students and museums: Looking more closely at the students in school groups. Science Education, 88(1), 59-70.
• Güleç, S., & Alkış, S. (2003). Sosyal bilgiler öğretiminde müze gezilerinin iletişimsel boyutu. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 63-78.
• Güler, A. (2009). Programlı ve etkili bir müze gezisi için geliştirilen müze eğitim paketinin etkinliğinin ölçülmesi (Ankara ili ilköğretim 1. kademe 3. sınıf sanat etkinlikleri dersi örneği) (Tez no. 228348) [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
• Güler, A. (2011). Planlı bir müze gezisinin ilköğretim öğrencilerinin tutumuna etkisi. İlköğretim Online, 10(1), 169-179.
• Güngör, B. E. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin müze alışkanlıkları (Erzurum ili örneği) (Tez no. 423553) [Yüksek lisans tezi, Giresun Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
• Güven, A., Gazel, A. A., & Sever, R. (2004). Tarih öğretmenlerinin gezi-gözlem uygulamalarında karşılaştıkları sorunlar. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 225-235.
• Haynes, N. M., Harris, M., Knuckle, E. P., & Comer, J. P. (1983). Benefits of structured field trip activities on performance on the peabody picture vocabulary test (ppvt) among a group of black preschoolers. Reports-Research/Technical, 143, 2-9.
• Higgins, N., Dewhurst, E., & Watkins, L. (2012). Field trips as short-term experiential learning activities in legal education. The Law Teacher, 46(2), 165-178. İnan-Köroğlu. F. (2006). İlköğretim I. kademe beşinci sınıf sosyal bilgiler dersinin öğretimi ile ilgili sorunlar (Tez no. 191191) [Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
• Kabapınar, Y. (2015). Sosyal bilgiler öğretim programlarında okul dışı öğrenmeye bakmak: bize her yer sınıf bize her yer öğrenme ortamı. A. Şimşek ve S. Kaymakçı (Ed.), Okul dışı sosyal bilgiler öğretimi içinde (ss. 43-74). Pegem Akademi.
• Kamber, T. (2007). 2005-2006 yeni öğretim programında sosyal bilgiler dersi etkinliklerinin uygulanabilirliğinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
• Karakaş-Özür, N. (2010). Sosyal bilgiler dersinde sınıf dışı etkinliklerin öğrenci başarısına etkisi (Tez no. 279700) [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
• Karakaş-Özür, N., ve Şahin, S. (2017). Sosyal bilgiler dersinde sınıf dışı etkinliklerin öğrenci başarısına etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(3), 324-347.
• Karakaya, İ. (2015). Ortaokul öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde müze alışkanlıkları (Giresun ili örneği) (Tez no. 407616) [Yüksek lisans tezi, Giresun Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
• Kayağ, R. (2009). Sosyal bilgiler dersinin etkililiği açısından materyal kullanımı ve gezi-gözlem metodunun uygulanması (Tez no. 241842) [Yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
• Kenna, J. L. (2019). Field trips among secondary social studies teachers in florida. Journal of Social Studies Education Research, 10(3), 1-16.
• Kenna, J. L., & Russell, W. B., (2015). Tripping on the core: Utilizing field trips to enhance the common core. Social Studies Research and Practice, 10(2), 96-110.
• Kılıç, A., Attila, R. ve Baykan, Ö. (2002). Sosyal bilgiler dersinin öğretiminde yaşanan güçlükler. Çağdaş Eğitim Dergisi, 293(27), 27-36.
• Kısa, Y. (2012). Sosyal bilgiler öğretiminde müze kullanımına ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşlerinin incelenmesi (Afyonkarahisar müzeleri) (Tez no. 314221) [Yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
• Kızılçaoğlu, A. (2003). İlköğretim okullarında bir kırsal yerleşmeye düzenlenecek gözlem gezisinde gerçekleştirilecek etkinlikler ile bir gezi planı önerisi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 2-21.
• Kızıltaş, E., & Sak, R. (2018) Anne-babaların perspektifinden alan gezisi etkinlikleri. Trakya Eğitim Dergisi, 8(3), 468-480.
• Kindermann, K., & Riegel, U. (2016). Experiencing churches as spiritual and religious places: a study on children’s emotions in church buildings during scholastic field trips, British Journal of Religious Education, 40(2), 1-12.
• Knapp, D., & Barrie, E. (2001). Content evaluation of an environmental science field trip. Journal of Science Education and Technology, 10(4), 351-357.
• Koca, M. K. (2014). Arazi çalışması temelli öğretim etkinliklerinin sosyal bilgiler dersine uygulanabilirliği (Tez no. 356640) [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
• Korkmaz, N. (2006). Volkan topoğrafyası konularının öğretiminde gezi- gözlem yönteminin öğrenci başarısına etkisi (Tez no. 187654) [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
• Lai, K. C. (1999). Freedom to learn: a study of the experiences of secondary school teachers and students in a geography field trip. International Research in Geographical and Environmental Education, 8(3), 239-255.
• Lakin, L. (2006). Science beyond the classroom. Journal of Biological Education, 40(2), 88-90.
• Lavia-Alon, N., & Tal, T. (2015). Student self-reported learning outcomes of field trips: the pedagogical impact. Internatinal Journal of Science Education, 37(8), 1279-1298.
• Lavia-Alon, N., & Tal, T. (2016). Teacher as secondary players: involvement in field trips to natural to environments. Research Science Education, 47, 869-887.
• Markowitz, D. G. (2004). Evaluation of the long-term impact of a university high school summer science program on students’ interest and perceived abilities in science. Journal of Science Education and Technology, 13(3), 395-407.
• Mawdsley, R. D. (1999). Legal issues involving fieldtrips. School Business Affairs, 65(9). 28- 31.
• Mazman, F. (2007). Sosyal bilgiler eğitiminde gezi-gözlem metodunun uygulanmasına ilişkin bir araştırma (Tokat örneği) (Tez no. 204638) [Yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber (Çev. Selahattin Turan). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Meydan, A., & Akkuş, A. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde müze gezilerinin tarihi ve kültürel değerlerin kazandırılmasındaki önemi. Marmara Coğrafya Dergisi, 29, 402-422.
• Michie, M. (1998). Factors influencing secondary science teachers to organise and conduct field trips. Australian Science Teacher’s Journa, 44(4), 43-50.
• Miles, M., B., & Huberman, A. M. (2019). Nitel veri analizi: Genişletilmiş bir kaynak kitap (Çev. S. Akbaba Altun ve A. Ersoy). Pegem Akademi. (Orijinal çalışma 2015 yılında yayımlandı.)
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 4. 5. 6 ve 7. sınıflar). Ankara.
• Okur-Berberoğlu, E., & Uygun, S. (2013). Sınıf dışı eğitimin dünyadaki ve Türkiye’deki gelişiminin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 32-42.
• Orion, N., & Hofstein, A. (1994). Factors that influence learning during a scientific field trip in a natural environment. Journal of Research in Science Teaching, 31(10), 1097-1119.
• Orion, N., Hofstein, A., Tamir, P., & Giddings, G. J. (1997) Devolopment and validation of an instrument for assesing the learning environment of outdoor science activities. Science Education, 81, 161-171.
• Öner, G. (2015). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin ‘okul dışı tarih öğretimi’ne ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Türk Tarih Eğitimi Dergisi, 4(1), 89-121.
• Özay, E. (2003). Ortaöğretim coğrafya eğitimi ve öğretiminde gezi-gözlem metodunun öğrenci başarısı üzerine etkisi ve diğer öğretim metodlarıyla karşılaştırılması [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Özgen, N. (2011). Fiziki coğrafya dersi öğretim metoduna farklı bir yaklaşım: gezi-gözlem destekli öğretim. Marmara Coğrafya Dergisi, 23, 373-388.
• Özkan, İ. (2009). Gezi-gözlem ve inceleme yönteminin 6.sınıf sosyal bilgiler programı ülkemizin kaynakları ünitesindeki öğrenci başarılarına etkisi (Tez no. 263523) [Yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
• Öztürk, C., & Baysal, N. (1999). İlköğretim 4-5. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik tutumu. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(6), 11-20.
• Patton, M. Q. (1987). How to use qualitative methods in evaluation. Newbury Park, CA: Sage.
• Rudman, C. L. (1994). A review of the use and implementation of science field trips. School Science and Mathematics, 94, 138-141.
• Scarce, R. (1997). Field trips as short term experiential education. Teaching Sociology, 25(3), 219-226.
• Serin, E. (2003). İlköğretim ikinci kademe din kültürü ve ahlak bilgisi derslerinde gezi-gözlem ve inceleme yönteminin uygulanma durumu (Şanlıurfa örneği) [Yayımlanmamış yüksek Lisans Tezi]. Erciyes Üniversitesi.
• Simmons, D. (1998) Using natural settings for environmental education: perceived benefits and barriers. Journal of Environmental Education, 29(3), 23-31.
• Sitali-Mubanga1, G. N., Lukonga1, L. R., & Denuga, D. D. (2018). Effects of lack of field trips on leaner’s performance in social studies at primary school. International Journal of Education, 10(2), 60-73.
• Şan, A. (2016). Ortaokul sosyal bilgiler derslerinde çevre gezilerinin etkililiği üzerine öğretmen görüşlerinin incelenmesi (Antalya ili örneği) (Tez no. 436755) [Yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
• Şimşek, A., & Kaymakçı, S. (2015). Okul dışı sosyal bilgiler öğretiminin amacı ve kapsamı. A. Şimşek ve S. Kaymakçı (Ed.), Okul dışı sosyal bilgiler öğretimi içinde (ss. 1-13). Pegem Akademi
• Tal, T., & Morag, O. (2009). Reflective practice as a means for preparing to teach outdoors in an ecological garden. Journal of Science Teacher Education, 20, 245-262.
• Taşkaya, S. M., & Bal, T. (2009). Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler öğretim yöntemlerine ilişkin görüşleri. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 173 -185.
• Tatar, N., & Bağrıyanık, K. E. (2012). Fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin okul dışı eğitime yönelik görüşleri. İlköğretim Online, 11(4), 883-896.
• Tavşancıl, E., & Aslan, E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon Yayınları.
• Taylor, S. I., Morris, V. G., & Cordeau-Young, C. (1997). Field trips in early childhood settings: expanding the walls of the classroom. Early Childhood Education Journal, 25(2), 141-147.
• Topçu, E. (2017). Sosyal bilgiler öğretiminde okul dışı öğrenme ortamları: öğretmen adayları ile fenomenolojik bir çalışma. International Education Studies, 10(7), 1-27.
• Tozkoparan, U. (2013). Burdur ilindeki öğrencilerin gezi ve seyahat kültürü üzerine düşünceleri (Tez no. 330906) [Yüksek lisans tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
• Tunç, S. (2006). Gezi-gözlem yönteminin coğrafya eğitim öğretimindeki önemi, öğrenci başarısına etkisi ve diğer öğretim yöntemleriyle karşılaştırılması [Yayımlanmamış yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Uludağ, Ö. (2003). İlköğretim beşinci sınıf sosyal bilgiler dersinde araştırma inceleme yoluyla öğretim ve geleneksel öğretimin akademik başarıya etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Çukurova Üniversitesi.
• Yener, Ş. (2015). Sosyal bilgiler öğretiminde karşılaşılan öğretmen ve öğrenci kaynaklı sorunlar: muş il örneği. Muş Alparlan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 105-120.
• Yıldırım, R. (2012). İlköğretim II. kademe sosyal bilgiler derslerinde gezi gözlem yönteminin uygulanma durumunun incelenmesi (Tez no. 319874) [Yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
• Yılmaz, K. (2010). Sosyal bilgiler eğitimindeki sorunlar ve çözüm önerileri: öğretim elemanlarının görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(4), 839-867. Yılmaz, K., & Şeker, M. (2011). İlköğretim öğrencilerinin müze gezilerine ve müzelerin sosyal bilgiler öğretiminde kullanılmasına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 3(9), 21-39.
• Yorulmaz, E. (2016). Sosyal bilgiler dersi kapsamında okul dışı çevrelerin kullanımı: Çorum yatılı arkeoloji müzesinde bir gün (Tez no. 416198) [Yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.