Ortaokul Öğrencilerinin Hoşgörü Eğilimleri ve Algılarının İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 12, 204 - 214, 30.08.2022

Mavi Akkaya Yılmaz Gökçe Kılıçoğlu

Öz

Bu araştırmanın amacı ortaokul öğrencilerinin hoşgörü eğilimlerinin ve algılarının belirlenmesidir. Araştırma karma araştırma desenlerinden biri olan yakınsayan paralel desende yürütülmüştür. Çalışma Aydın ilinde bulunan üç ortaokulda gerçekleştirilmiş ve çalışmaya 5., 6.,7. ve 8. sınıflarda öğrenim gören toplam 392 ortaokul öğrencisi katılmıştır. It was collected using the "Tolerance Tendency Scale" in the quantitative dimension of the study, and the tolerance metaphor form developed by the researchers in the qualitative dimension. Çalışmadan elde edilen veriler içerik analizi, frekans, yüzde, aritmetik ortalama, eta-kare, bağımsız gruplar t-testi ve tek yönlü ANOVA testleri kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda öğrencilerin hoşgörü eğilimlerinin cinsiyet ve sınıf değişkenine göre anlamlı farklılık göstermediği, ailelerini hoşgörülü olarak görme ve hoşgörüyü öğrenmelerindeki etkili olan faktör değişkenlerine göre hoşgörü eğilimlerinin anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda ailelerini hoşgörülü olarak değerlendiren öğrencilerin ve hoşgörüyü ailelerinden öğrenen öğrencilerin hoşgörü eğilim puan ortalamalarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin metaforlar incelendiğinde ise öğrencilerin kayda değer bir kısmının hoşgörüyü olumlu bir unsur olarak algıladıkları, bir kısmının olumsuz bir unsur olarak, bir kısmının ise değişkenlik gösterebilen bir unsur olarak algıladıkları sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

hoşgörü, hoşgörü eğilimi, ortaokul öğrencisi, metafor

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Akturan, U. ve Esen, A. (2008). Fenomenoloji. T. Baş ve U. Akturan (Ed.), Nitel Araştırma Yöntemleri Nvivo 7.0 ile Nitel Veri Analizi içinde (s.83-98). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Bektaş Öztaşkın, Ö. & İçen, M. (2015). Ortaokul öğrencilerinin hoşgörü eğilimleri ile demokrasi algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 7(02).
• Büyükkaragöz, S. S. (1990). Demokrasi eğitimi. Ankara: Türk demokrasi Vakfı Yayınları.
• Büyükkaragöz, S. ve Kesici, Ş. (1996). Öğretmenlerin hoşgörü ve demokratik tutumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 7(7), 353-365.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. & Demirel, F.(2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2000). Research methods in education. London and New York: Routledge.
• Creswell, J. W., ve Plano Clark, V. L. (2015). Karma Yöntem Araştırmaları Tasarımı ve Yürütülmesi. Y. Dede, & S. B. Demir (Çev.). Ankara: Anı.
• Çalışkan, H. ve Sağlam, H. İ. (2012). Hoşgörü eğilim ölçeğinin geliştirilmesi ve ilköğretim öğrencilerinin hoşgörü eğilimlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12 (2), 1431-1446.
• Çalışkan, H., Yıldırım, Y. ve Kılınç, G. (2019). Farklı kültürel yapıdaki ailelerde yetişen öğrencilerin sorumluluk ve hoşgörü değerlerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 44(199), 353-372.
• Ersoy, A. F. (2016). Dördüncü sınıf öğrencilerinin hoşgörü algısı ve deneyimleri: Bir Fenomenolojik Araştırma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 454-473.
• İnel, Y. ve Gökalp, A. (2018). Ortaokul öğrencilerinin hoşgörü eğilimlerinin incelenmesi. Turkish Studies, 13(27), 847-877.
• Kalın, Z. T. ve Nalçacı, A. (2017). Ortaokul 5. sınıf öğrencilerinin hoşgörü eğilimlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 293-304.
• Karaman Kepenekçi, Y. (2004). Sınıf öğretmenlerine göre hoşgörü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 38 (38), 250-265.
• Miles, M. & Huberman M. (1994). Qualitative data analysis: An Expanded Sourcebook (2nd Edition). California: Sage Press.
• Mutluer, C. (2015). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının “hoşgörü” kavramına ilişkin metaforik algıları. Tarih Okulu Dergisi, 8(22), 575-595.
• Tunar, T. (2017). İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Aile Birliğine Önem Vermeleri ile Hoşgörü Eğilimleri Arasındaki İlişki. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitütüsü, Sakarya.
• Türe, H. ve Ersoy, A. F. (2014). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin hoşgörü algısı. Journal of Social Studies Education Research, 5(2), 31-56.
• Uca, M. A. (2015). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları ile Hoşgörü Değerine Sahip Olma Düzeyleri Arasındaki İlişki. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Van Yüzüncüyıl Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitütüsü, Van.
• Yalçınkaya, E. ve Aktepe, V. (2019). İlkokul ve Ortaokul Öğrencilerinin Hoşgörü Eğilimlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. E. Yalçınkaya (Ed.), Eğitim Bilimlerinde Farklı Bakışlar içinde (s. 5-28). İksad: Ankara.
• Yarar Kaptan, S. (2019). Karma yaklaşıma dayalı bilgisayar destekli etkinliklerin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin hoşgörü değerine yönelik tutumlarına etkisi. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(2), 1087-1111.
• UNESCO (1995). Declaration of principles on tolerance. In 28th Session of the General Conference.