Mekan-Öğrenme İlişkisinin Çocuk Müzeleri Üzerinden İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 2, 28 - 53, 30.11.2020

Selin Atacı

Öz

Çocuklarda doğumdan itibaren başlayan fiziksel, zihinsel ve sosyal gelişim süreçlerinde çevresindeki tüm koşul ve unsurlar, çocuktaki çevreyi algılama biçimini olumlu ya da olumsuz yönde etkileyip, şekillendirme gücüne sahiptir (Kail, 2003). Konu yaşamımız için önemli bir evre olan çocukluk dönemi olduğunda, bu dönemde etkileşim kurduğumuz mekânların bizim fiziksel ve zihinsel gelişmemize olumlu ya da olumsuz etki edebiliyor olması mekânların amacına uygun tasarım kriterlerine göre tasarlanmış olması gerekliliğini ortaya çıkarmaktadır. Çocukluk evresindeki temel dürtülerden biri olan öğrenme güdümüne cevap verilmesi ve köreltilmeden mekânlar yoluyla da karşılanması gerekmektedir. Doğru analiz edilmeden eksik ya da yanlış kurgulanması mekânın öğrenme işlevinden uzaklaşmasına neden olmaktadır. Öğrenme, dünyaya geldiğimiz andan itibaren uygulamaya içgüdüsel olarak başladığımız temel eylemlerden biridir. Öğrenmenin tek yeri okulların olduğu ve her türlü bilgiyi okullardan öğrenmeleri gerektiği düşüncesi, çocukların sosyal hayatında temas etmesi gereken birçok yaşam mekânından ve bu mekânlardan öğrenebilecekleri bilgi ve deneyimlerden alıkoymaktadır. Bu çalışmada da çocukların kullandıkları mekânlardan biri olan çocuk müzeleri, uluslararası çocuk ve müze kuruluşlarının amaçları ve bakış açılarıyla incelenmeye çalışılmıştır. Müzelerin temel amaçlarından biri olan öğretme konusunda yetersiz kalmakta, maalesef sadece koleksiyon oluşturma, koruma, sergileme ve bilgi verme misyonu ve sorumluluğu taşımaktadırlar. Sadece görsel ve işitsel olarak anlatılıp sergilenen unsurlar çocuklar için yetersiz kalmakla birlikte öğrenmelerine de katkı sağlamamaktadırlar. Bir öğrenme mekânı olması gereken müzeler çocukların öğrenme biçimlerine ve gelişimlerine paralel olarak yaptığı araştırmalar sonucunda kendini geliştirmelidir. Bu yönde bir gelişme çocukların eğitim sistemi içerisindeki okullara da destek olacağı gibi çocukların kendilerini ve çevrelerini bilinçli bir şekilde erken yaşlardan itibaren tanımalarına yardımcı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

öğrenme mekanı, çocuk müzesi, çocuk, mekan psikolojisi

Researching of Learning and Space Relations in Children's Museum

Öz

In the physical, mental, and social development processes of children starting from birth, all conditions and elements around them have the power to affect and shape the child's perception of the environment positively or negatively (Kail, 2003). When the subject is childhood, which is an important stage for our life, the fact that the spaces we interact within this period can affect our physical and mental development positively or negatively reveals the necessity of the spaces designed according to the design criteria suitable for their purpose. Learning motivation, which is one of the basic motives in childhood, should be answered and met through spaces without dulling. Incomplete or incorrect construction without correct analysis causes the space to move away from the learning function. Learning is one of the basic actions that we instinctively begin to practice from the moment we are born. The idea that schools are the only place to learn and that they have to learn all kinds of information from schools prevents children from many living spaces that they have to contact in their social life and from the knowledge and experiences they can learn from these places. . In this study, children's museums, which are one of the places used by children, were tried to be examined with the purposes and perspectives of international children and museum organizations. They are insufficient in teaching, which is one of the main objectives of museums, unfortunately, they only carry the mission and responsibility to create collections, preserve, exhibit, and inform. The elements that are explained and exhibited only visually and audibly are insufficient for children, but they do not contribute to their learning. Museums, which should be a place of learning, should develop themselves as a result of research conducted in parallel with children's learning styles and development. Development in this direction will also support the schools in the education system of children and will help children to know themselves and their environment consciously from an early age.

Anahtar Kelimeler

Children, psychology of space, learning space, museum.

Kaynakça

• Atagök, T. (1999). Yeniden Müzeciliği Düşünmek. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Basım Yayın Merkezi.
• Buyurgan, S. & Mercin, L. (2005). Görsel Sanatlar Eğitiminde Müze Eğitimi ve Uygulamaları. Ankara: Görsel Sanatlar Eğitimi Derneği.
• Cleaver, J. (1988). Doing Children’s Museums: A Guide to 225 Hands-On Museums, Williamson Publishing Co. United States of America.
• Cüceloğlu, D. (1994, 2002). İnsan ve Davranışı, Remzi Kitabevi, 11. Basım, İstanbul.
• Dewey, J. [1938] (2011). Deneyim ve Eğitim, çev: Sinan Akıllı, ODTU Geliştirme Vakfı, Yayıncılık, Ankara.
• Ergenoğlu, A. S. (2013). Mimarlıkta Kapsayıcılık: Herkes İçin Mimarlık, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Ergin, A. (1998). Öğretim Teknolojisi İletişim, Anı Yayıncılık, 2. Baskı, Ankara.
• Fidan, N. (1996). Okulda Öğrenme ve Öğretme, Kavramlar İlkeler Yöntemler, Alkım Yayınevi, Ankara.
• Günal, B. & Esin, N. (2007). İnsan – Mekân İletişim Modeli Bağlamında Konutta Psikososyal Kalitenin İrdelenmesi, İ.T.Ü. Dergisi/a: Mimarlık, Planlama, Tasarım, 6, 19-37, İstanbul.
• Kail, R. V. (2003). Advances in Child Devolopment and Behavior, Academic Press, California, ABD.
• Karadeniz, C. (2009). Dünyada çocuk müzeleri ile bilim, teknoloji ve keşif merkezlerinin incelenmesi ve Türkiye için bir çocuk müzesi modeli oluşturulması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kay, İ. (2013). Zamanda barınan tasarım: Çocuklar için etkin öğrenme mekânları oluşturmak, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Korkutal, P. (2010). Resim-iş eğitimi anabilim dallarında görsel belleğin gelişimine yönelik öğretim etkinlikleri ile görsel algı ilişkileri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Kuban, D. (1992). Mimarlık Kavramları, YEM Yayınları, İstanbul.
• Meervein, Mahnke & Rodeck, (2007). Color: Communication in Architectural Space. E-book.
• Mete, S. & Karaman, A., (2009). Müze Yönetimi ve Pazarlaması, Çizgi Kitapevi Yayınları, Konya.
• Morton, J., (1998). Color Voodoo For The Office, Retrieved from Colorcom.com
• Öktem, D., (2012). Türkiye’deki çocuk adalet sisteminin yönetimi ve yaş ayrımcılığına ilişkin paradigmanın incelenmesi, Türkiye’de Çocuk Adalet Sisteminin Yönetimi, İHOP, Ankara, Uluslararası Çocuk Merkezi Yayınları, Ankara.
• Örer, G., (2002) Konut-kimlik ev modeli ve modelin bir örnek olarak İstanbul Kenti’nde uygulanması, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Öz, İ., (1997). Çocuk Olmak: Çocuğun Gelişim Dönemleri, Kök Yayıncılık, 2. Basım, İstanbul.
• Pallasmaa, J. & Holl, S. (2011). Tenin Gözleri: Mimarlık ve Duyular, (Çev. Aziz Ufuk Kılıç), Yapı Endüstri Merkezi, İstanbul.
• Piaget. J. & Inhelder, B. (1967). The Child's Conception of Space, The Norton Library: New York, ABD.
• Piaget, J. [1947] (2005). Giriş: Sorunlar ve Yöntemler, Çocuğun Gözüyle Dünya, çev: İsmail Yerguz, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.