IDEOLOGY OF THE REPUBLIC AND NEW SOCIETY: TEKIN ALP’S INTERPRETATION OF KEMALISM

Yıl 2022, Sayı: 5, 24 - 45, 31.08.2022

Alper Özkök

Öz

The period of 1923-1938, which is called the Atatürk period in Turkey, is a period of revolution that created a new socioeconomic and cultural structure with the proclamation of the republic, modernizing reforms and enacted laws. The ideology of this revolution, which is active in Turkey's modernization process, is the ideology of Kemalism, which takes its name from the founding leader Atatürk. It is not only a new state mechanism built with the Republic, but also a new society. In the new society, which is tried to be created after the revolution, there is a new identity construction that centers nationalism and is compatible with contemporary values. In the period between 1923 and 1938, the transformation of both the new state and society and the ideology guiding it can be followed. This period of revolution is a period in which the foundations of Kemalism, which is still influential today, were established. During this period, books were written to define and promote ideology. In this article, Tekin Alp's book "Kemalism" has been examined in the context of the ideology of the republic and the new society, and Alp's Kemalism was discussed over the ideas developed in the next period. This book is important in terms of understanding the Kemalism perception of the period. The work was published as a book in 1936. It is not a coincidence that the work was published in 1936. The 1935 Republican People's Party congress was a congress where the principles of Kemalism were accepted as the official ideology and defined. In this period, it is important for the republican regime to introduce Kemalism to the public and to construct it as an ideology. In his work, Tekin Alp states that he wrote this book to introduce the Turkish revolution to foreign countries. Alp's Kemalism work, which was written after the 1935 CHP congress, in which the ideology of Kemalism took shape, offers us a photograph of the accepted ideological structure of the period.

Anahtar Kelimeler

Tekin Alp, Kemalism, Ideology, Nationalism, Statism, Democracy

CUMHURİYET İDEOLOJİSİ VE YENİ TOPLUM: TEKİN ALP’İN KEMALİZM YORUMU

Öz

Türkiye’de Atatürk dönemi olarak adlandırılan 1923-1938 dönemi, cumhuriyetin ilanı, modernleştirici reformlar ve çıkarılan yasalarla beraber yeni bir sosyoekonomik ve kültürel yapıyı var eden bir devrim dönemidir. Türkiye’nin çağdaşlaşma sürecinde etkin olan bu devrimin ideolojisi ise adını kurucu lider Atatürk’ten alan Kemalizm ideolojisidir. Cumhuriyetle beraber inşa edilen sadece yeni bir devlet mekanizması değil, ayrıca yeni bir toplumdur. Devrim sonrası oluşturulmaya çalışılan yeni toplumda, ulusalcılığı merkeze alan ve çağdaş değerlerle uyumlu yeni bir kimlik inşası söz konusudur. 1923-1938 arası dönemde hem yeni devlet ve toplumun hem de ona yön veren ideolojinin dönüşümü izlenebilir. Günümüzde dahi Türk siyasetinde etkisi olan Kemalizm’in temellerinin atıldığı bu dönemde ideolojiyi tanımlamak ve tanıtmak amacıyla eserler kaleme alınmıştır. Bu makalede, cumhuriyetin ideolojisi ve yeni toplum bağlamında, Tekin Alp’in “Kemalizm” adını taşıyan eseri incelenmiş, Alp’in Kemalizm’i, kendinden sonraki dönemde gelişen diğer fikirler üzerinden tartışılmıştır. Dönemin Kemalizm algısını anlamamız açısından önemli olan bu eser 1936 yılında kitap olarak yayınlanmıştır. Eserin 1936 yılında yayınlanması bir tesadüf değildir. 1935 tarihli Cumhuriyet Halk Partisi kongresi Kemalizm prensiplerinin resmî ideoloji olarak kabul edildiği ve tanımının yapıldığı bir kongredir. Bu dönemde, cumhuriyet rejimi için Kemalizm’in halka tanıtılması ve bir ideoloji olarak kurgulanması önem arz etmektedir. Tekin Alp eserinde, Türk devrimini yabancı ülkelere tanıtmak amacıyla bu kitabı yazdığını ifade etmektedir. Kemalizm ideolojisinin şekil aldığı 1935 tarihli CHP kongresinden sonra yazılan Alp’in Kemalizm eseri dönemin kabul edilmiş ideolojik yapısının bir fotoğrafını bize sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tekin Alp, Kemalizm, İdeoloji, Milliyetçilik, Devletçilik, Demokrasi

Kaynakça

• Alp, Tekin (1944). Türk Ruhu. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Alp, Tekin (1998). Kemalizm. İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları.
• Atalay, Lemi (2014). Atatürk Dönemi Düşünürlerinin Gözüyle Kemalizm ve Türk İnkılabı. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Ankara.
• Aysal, Necdet (2017). “Tek Parti Döneminde Cumhuriyet Halk Partisi Dördüncü Büyük Kurultayı (9-16 Mayıs 1935)”. History Studies, 9 (1), 21-45.
• Aysal, Necdet; Ökte, Sezai Kürşat (2016). “Tek Parti Döneminde Cumhuriyet Halk Partisi Üçüncü Büyük Kongresi (10-18 Mayıs 1931)”. The Journal of Academic Social Sciences, (30), 39-71.
• Belge, Murat, vd. (2011). Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce Cilt 2 Kemalizm, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Berkes, Niyazi (1975). Türk Düşününde Batı Sorunu. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Engin, Vahdettin (2015). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Tarihi Devamlılık. İstanbul: Yeditepe Yayınları.
• Feyzioğlu, Turhan (1985). “Türk Millî Mücadelesinin ve Atatürkçülüğün Temel İlkelerinden Biri Olarak Millet Egemenliği”. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 1 (3), 741-792.
• Giritli, İsmet (1984). “Atatürkçülük İdeolojisi”. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 1 (1), 102-107.
• İlhan, Suat (1989). “Atatürk’ün Kazandırdığı Değerler ve Atatürkçülükten Beklentilerimiz”. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 5 (14), 267-276.
• İnan, A. Afet (1998). Medeni Bilgiler ve M. Kemal Atatürk’ün El Yazıları. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Karpat, Kemal H. (2012). Türk Demokrasi Tarihi. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Kışlalı, Ahmet Taner (2021). Kemalizm, Laiklik ve Demokrasi. İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi.
• Landau, Jacob M. (1996). Tekinalp Bir Türk Yurtseveri (1883-1961). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Mardin, Şerif (2017 a). İdeoloji. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Mardin, Şerif (2017 b). Türkiye’de Toplum ve Siyaset. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Nadi, Nadir (1988). Ben Atatürkçü Değilim. İstanbul: Çağdaş Yayınları.
• Oçak, Zeliha (2018). “İdeoloji Kavramına Marksist ve Post Marksist Yaklaşımlar: Karl Marks, Antonio Gramsci ve Louis Althusser”. Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergi, 1 (2), 56-74.
• Ortaylı, İlber (2018). İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı. İstanbul: Kronik Kitap.
• Özbudun, Ergun (1989). “Atatürk ve Demokrasi”. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 5 (14), 285-295.
• Özden, Mehmet (2005). “Atatürk Döneminde Kemalist Metinler: A’râfda Bir Kemalizm: Tekin Alp ve Kemalizm (1936)”. Bilig, (34), 45-81.
• Öztürk, Osman (2013). Kemalizm, İdeoloji ve Hegemonya: Kuramsal Bir İnceleme. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Siyaset Bilimi Bilim Dalı, Ankara.
• Sayın, Önal (1999). “İdeoloji”. Sosyoloji Dergisi, (7), 1-12.
• Tunaya, Tarık Zafer (2016). Türkiye’de Siyasal Gelişmeler (1876-1938) İkinci Kitap Mütareke, Cumhuriyet ve Atatürk (1918-1938). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Uzun, Hakan (2010). “Tek Parti Döneminde Yapılan Cumhuriyet Halk Partisi Kongreleri Temelinde Değişmez Genel Başkanlık, Kemalizm ve Milli Şef Kavramları”. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 9 (20), 233-271.