Rekabetçi Otoriter Rejim Örneği Olarak Viktor Orban Siyaseti ve Avrupa Birliği’ne Yansımaları

Yıl 2023, Sayı: 8, 81 - 97, 31.08.2023

Reyhan Bayramoğlu

Öz

Soğuk Savaş sonrasında otoriter ve demokratik rejim özelliği taşıyan ülkelerin arttığı görülmektedir. Hibrit rejimler olarak ifade edilen ülkeler özgün özelliklere sahip olmaktadır. Bir hibrit rejim örneği olarak rekabetçi otoriteryanizmde demokrasinin kimi kriterleri asgari düzeyde işletilmektedir. Böyle bir ortamda seçimler olur ancak adaletsiz biçimde olur. Medya hükümet tarafından kontrol altına alınır ve yargı tamamen değiştirilir. Rekabetçi otoriter rejimlerin en önemli yansımalarından biri ise Macaristan’daki Viktor Orban iktidarıdır. Kuruluşunda yer aldığı Fidesz Hareketi’nin 2010’da iktidara gelmesiyle ülkede yeni bir dönem başlamıştır. Popülist lider olma özellikleri taşıyan Orban iktidarı süresince Macaristan’da yaptığı değişimlerle rejimi dönüştürmüştür. Demokrasinin altının oyulduğu ülke AB içerisinde gelişmiş hibrit rejim olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu durum da Macaristan’ı özgün bir ülke konumuna getirmektedir. Rejimin dönüştürülmesi amacıyla gerçekleştirilen uygulamalar AB’nin de dikkatini çekmektedir. Dolayısıyla AB-Orban arasında gerilimler yaşanmaktadır. Bu çalışmada rekabetçi otoriteryanizmin neyi ifade ettiği incelenmiş, ardından Fidesz Hareketi ve Orban’ın Macaristan’ı nasıl dönüştürdüğü, ortaya çıkan yeni rejimin AB ile yarattığı gerilimler ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Rekabetçi Otoriteryanizm, Fidesz Hareketi, Viktor Orban, Avrupa Birliği

Viktor Orban Politics as an Example of Competitive Authoritarian Regime and Its Reflections on the European Union

Öz

After the Cold War, it is seen that countries with authoritarian and democratic regimes have increased. Countries expressed as hybrid regimes have unique characteristics. In competitive authoritarianism, as an example of a hybrid regime, some criteria of democracy are operated at a minimum. In such an environment, elections take place, but in an unjust way. The media is controlled by the government and the judiciary is completely changed. One of the most important reflections of competitive authoritarian regimes is the power of Viktor Orban in Hungary. A new era began in the country when the Fidesz Movement, of which he was a part, came to power in 2010. Orban, who has the characteristics of being a populist leader, transformed the regime with the changes he made in Hungary during his rule. The country where democracy is undermined appears as a developed hybrid regime within the EU. This situation makes Hungary a unique country. The practices carried out to transform the regime also attract the attention of the EU. Therefore, there are tensions between the EU and Orban. In this study, what competitive authoritarianism means was examined, then how the Fidesz Movement and Orban transformed Hungary, and the tensions created by the new regime with the EU were revealed.

Anahtar Kelimeler

Competitive Authoritarianism, Fidesz Movement, Viktor Orban, European Union

Kaynakça

• Anadolu Ajansı. (2022). Macaristan, Rusya-Ukrayna Savaşı’nda da AB’den ayrı yol izliyor. Erişim Adresi: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/macaristan-rusya-ukrayna-savasinda-da-abden-ayri-yol-izliyor/2647555
• Anadolu Ajansı. (2022). AB, Macaristan’ın 6.3 milyar avroluk fonunu dondurdu. Erişim Adresi: https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/ab-macaristanin-6-3-milyar-avroluk-fonunu-dondurdu/2762493
• BBC. (2020). Hungary broke EU law by forcing out university, says European Court. Erişim Adresi: https://www.bbc.com/news/world-europe-54433398
• BBC. (2019). Hungary depriving asylum seekers of food- Council of Europe. Erişim Adresi: https://www.bbc.com/news/world-europe-48336590
• Baştan, Ş. A. (2021). Popülizm ve toplumsal cinsiyet karşıtı hareketler: Orban hükümeti özelinde Macaristan örneği. Yakın Doğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 131-160.
• Bozóki, A. (2011). Occupy the State: The Orban regime in Hungary. Journal of Contemporary Central and Eastern Europe, 19(3), 649-663. https://doi.org/10.1080/0965156X.2012.703415
• Bozóki, A., Hegedűs, D. (2018). An externally constrained hybrid regime: Hungary in the European Union. Democratization, 25(7), 1-17. https://doi.org/10.1080/13510347.2018.1455664
• Cabinet Office of the Prime Minister (2016). Speech by Prime Minister Viktor Orban on 15 March. Erişim Adresi: https://miniszterelnok.hu/speech-by-prime-minister-viktor-orban-on-15-march/
• Case study: Global tax deal. Tax Foundation. (2023, Ağustos). Erişim Adresi: https://taxfoundation.org/taxedu-case-study-oecd-global-tax-deal/#:~:text=global%20minimum%20tax.-,The%20OECD%20Global%20Tax%20Deal,shift%20in%20international%20tax%20rules, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/130-ulkeden-kuresel-vergi-anlasmasi/2291753
• Castaldo, A. (2018). Popülism and competitive authoritarianism in Turkey. Southeast European and Black Sea Studies, 18(4), 1-21. https://doi.org/10.1080/14683857.2018.1550948
• Euronews. (2022). Avrupa Parlamentosu: Macaristan’ın artık tam işleyen bir demokrasisi yok. Erişim Adresi: https://tr.euronews.com/2022/09/15/avrupa-parlamentosu-macaristanin-artik-tam-isleyen-bir-demokrasisi-yok
• Euronews. (2021). Macaristan, AB tepkisi üzerine eşcinsellik yasasını referanduma götürüyor. Erişim Adresi: https://tr.euronews.com/2021/07/21/macaristan-ab-tepkisi-uzerine-escinsellik-yasas-n-referanduma-goturuyor
• Gökçe, A. F. (2019) “Hibrit rejimlerde hükümet sistemleri ve demokrasi”. ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, 6(15), 145-160.
• Haber Global. (2023). Brexit’ten sonra şimdi de Huxit AB’de yeni bir ayrılık hikayesi. Erişim Adresi: https://haberglobal.com.tr/dunya/brexitten-sonra-simdi-de-huxit-abde-yeni-bir-ayrilik-hikayesi-247309
• Hargitai, T. (2020). How Eurosceptic is Fidesz actually?. Politics in Central Europe, 16(1), 189-209. https://doi.org/10.2478/pce-2020-0009
• Keneş, B. (2020). Viktor Orban: Past to present. ECPS Leader Profiles European Center for Populism Studies, 3-34.
• Kovács, B., Hevesi, Á. F. (2011). Freedom house report 2011: Hungary. Erişim Adresi: https://freedomhouse.org/sites/default/files/inline_images/NIT-2011-Hungary.pdf
• Krekó, P., Enyedi, Z. (2018). Orban’s Laboratory of Illiberalism. Journal of Democracy, 29(3), 39-51. https://doi.org/10.1353/jod.2018.0043
• Macaristan, Kurtarma Planının Imzalanmasını Bekliyor. Dünya Gazetesi. (2022, Aralık 13). Erişim Adresi: https://www.dunya.com/dunya/macaristan-kurtarma-planinin-imzalanmasini-bekliyor-haberi-677209
• Oğuz, M. C. (2021). Rekabetçi otoriter rejimlerde seçimlerin ve ulusaltı siyasetin önemi: Meksika’dan PAN örneği. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 9(1), 26-50. https://doi.org/10.14782/marmarasbd.798902
• Rydliński, B. M. (2018). Viktor Orban-First among illiberals? Hungarian and Polish steps towards populist democracy. Online Journal Modelling the New Europe, (26), 95-107. DOI:10.24193/OJMNE.2018.26.07
• Szilágyi, A., Bozóki A. (2015). Playing it again in post communism: The revolutionary rhetoric of Viktor Orban in hungary. Advances in the History of Rhetoric, 18, 153-166. https://doi.org/10.1080/15362426.2015.1010872
• Tok, G. C. (2018). The politicization of migration and the rise of competetive authoritarianism in Hungary. Akdeniz İİBF Dergisi, 18(37), 88-117. https://doi.org/10.25294/auiibfd.420805
• Yıldırım, Y. (2017) “Liberal demokrasilerin krizi bağlamında Avrupa’da sağ popülizm ve yükselen aşırı sağ”. Amme İdaresi Dergisi, 50(2), 51-72.
• Zinecker, H. (2009) “Regime hybridity in devoloping countries: Achievements and limitations of new research on transitions”. International Studies Review, 11(2), 302-331. http://www.jstor.org/stable/40389063.
• Way, L., Levitsky S. (2002). The rise of competitive authoritarianism. Journal of Democracy, 13(2), 51-65. DOI: 10.1353/jod.2002.0026
• Way, L., Levitsky, S. (2010). Competetive authoritarianism hybrid regimes after cold war. Cambridge University Press.