6-8. Sınıftaki Öğrencilerin Okumaya İlişkin Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2013, Cilt: 4 Sayı: 1, 159 - 174, 01.12.2013

Ender Durualp Enver Durualp Pınar Çiçekoğlu

Öz

Araştırmada, altı, yedi ve sekizinci sınıflara devam eden çocukların kitap, gazete ve dergi
okuma ve kütüphane kullanım durumları ile bu özelliklerin okuma tutumlarını etkileyip
etkilemediğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini Çankırı il merkezindeki
Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı ortaokullarda öğrenim gören çocuklar oluşturmuştur.
Araştırmaya, tabakalı örnekleme yöntemine göre belirlenen, alt, orta ve üst sosyo-ekonomik
düzeyde yer alan altı ortaokulun 6-8.sınıflarına devam eden 241 kız, 269 erkek toplam 510
çocuk dâhil edilmiştir. Veriler “Genel Bilgi Formu” ve Özbay ve Uyar (2009) tarafından
geliştirilen “İlköğretim İkinci Kademe Öğrencileri İçin Okumaya Yönelik Tutum Ölçeği” ile
toplanmıştır. Verilerin analizinde Kolmogorov-Smirnov, Mann-Whitney U ve Kruskal Wallis
H testlerinden yararlanılmıştır. Sonuçta, kitap okumaya zaman bulan, annesi ve babası kitap
okuyan, ailesi gazete alan, kütüphaneye haftada iki-üç kez giden çocukların okumaya yönelik
tutum puanlarının anlamlı düzeyde yüksek olduğu belirlenmiştir (p < 0,05).

Anahtar Kelimeler

Ortaokul, Okuma Tutumu, Kütüphane, Anne-Baba

A Study on Students’ Attitudes towards Reading in terms of Some Variables at 6-8 GradeLevel

Öz

This study aims to examine secondary school students’ book, newspaper and magazine
reading and library use habits and whether these traits affect their reading attitudes. The study
population comprised children attending the secondary schools located in Çankırı under the
Ministry of Education. Participants were a total of 510 children, 241 girls and 269 boys, who
were attending the 6th-8th grades of 6 different secondary schools at the lower, middle and
upper socioeconomic level. The children were selected through stratified sampling. Data were
collected with“General Information Form”, andÖzbay and Uyar’s (2009) “Reading Attitude
Scale for Elementary Second Stage Students”. Data were analysed by using the KolmogorovSmirnov,
Mann-Whitney U, and Kruskal Wallis H tests. The results showed that children who
spare time to read, whose parents read for them, whose family buy newspapers, who visit the
library twice or three times weekly have significantly higher reading attitude scores (p < 0,05).

Anahtar Kelimeler

Elementary School, Reading Attitude, Library, Parents

Kaynakça

• Akkılık, R. (2011). Türkiye okuma kültürü haritası. Türk kütüphaneciliği, 25(2): 326-329.
• Anonim. (2011). Türkiye okuma kültürü haritası. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü.
• Anonim. (2012). Milli eğitim istatistikleri örgün eğitim 2011-2012. http://sgb.meb.gov.tr/istatistik/meb_istatistikleri_orgun_egitim_2011_2 012.pdf, Erişim tarihi: 13.11.2012.
• Anonymous (2004). Peel reading attitudes survey report. http://www.peelearlyyears.com/pdf/Research/Peel%20School%20Age/ Reading%20Attitudes%20Survey.pdf, Erişim tarihi: 15.01.2013.
• Atasoy, F. (2005). Küreselleşme ve milliyetçilik. (1. Baskı). İstanbul. Ötüken Neşriyat.
• Balay, R. (2004). Küreselleşme, bilgi toplumu ve eğitim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2): 61-82.
• Baran, G. (2011). Çocuk gelişimine giriş. Çocuk gelişimi. (Ed: N. Aral ve G. Baran), 17-51, İstanbul: Ya-Pa Yayın A.Ş.
• Başaran, M., Ateş, S. (2009). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin okumaya ilişkin tutumlarının incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1): 73-92
• Bayram, N. (2009). Sosyal bilimlerde SPSS ile veri analizi. (2. Baskı). Bursa: Ezgi Yayınevi.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (16. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Campbell, M.B., Kmiecik, M.M. (2004). The greatest literacy challenges fa cing contemporary high school teachers: Implications for secondary teacherpreparation. Reading Horizons, 45: 1-25.
• Çakmak, T., Yılmaz, B. (2009). Okul öncesi dönem çocuklarının okuma alışkanlığına hazırlık durumları üzerine bir araştırma: Hacettepe Üniversitesi Beytepe Anaokulu Örneği. Türk Kütüphaneciliği 23(3): 489-509.
• Çetin, Y.,Karaata, C. (2010). Türk öğrencilerin okumama sorununa çözüm önerileri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1): 202-215.
• Dengiz, A.Ş., Yılmaz, B. (2007). 2004 ilköğretim programında okuma ve kütüphane kullanma alışkanlıklarına ilişkin öğretmen görüşleri. Bilgi Dünyası, 8(2): 203-229.
• Doğan, İ. (2008). Sosyoloji kavramlar ve sorunlar. (8. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Esgin, A., Karadağ, Ö. (2000). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığı. Popüler Bilim, 82: 19-23.
• Gallik, J.D. (1999). Do the yread for pleasure? Recreational reading habits of college students. Journal of Adolescent ve Adult Literacy, 42: 480-489.
• Gür, S.G., Dalmış, İ., Boz, N., Kırmızıdağ, N., Çelik, Z. (2012). Türkiye’nin gençlik profili. (1. Basım). Ankara: Seta Yayınları
• Karim, N.S.A., Hasan, A. (2007). Reading habits and attitude in the digitalage: Analysis of gender and academic program differences in Malaysia. Electronic Library, 25(3): 285-298.
• Kurt, C. (2009). Okuma üstüne. Çocuk ve Okuma Kültürü Sempozyumu Kitabı. (Ed: A. Afacan), 71-78, Ankara: Eğitim Sen Yayınları.
• Kurulgan, M. (2006). Bilgi toplumunun kütüphaneler üzerine etkisi. (Ed: A. Yıldızeli, H. K. Bahşişoğlu, B. Bulgun, ve F. Başar). ÜNAK’05 Bildiriler: Bilgi Hizmetlerinin Organizasyonu ve Pazarlanması, 22-24 Eylül 2005 içinde, 162-180, İstanbul: Kadir Has Üniversitesi.
• Kurulgan, M., Çekerol, G.S. (2008). Öğrencilerin okuma ve kütüphane kullanma alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2): 237-258.
• Neuman, S. (1986).The home environment and fifth-gradestudents’ leisure reading. Elementary School Journal, 83: 131-137.
• Özbay, M., Uyar, Y. (2009). İlköğretim ikinci kademe öğrencileri için okumaya yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. E-Journal of New World Sciences Academy, 4(2): 632-651.
• Rukancı, F.,Anameriç, H. (2012). Bilgi toplumu ve toplumun bilgilenmesinde kütüphanelerin rolü. Erişim Tarihi: 26.06.2012. http://acikarsiv.ankara.edu.tr/browse/5/165.htm?show#_ftn1.
• Strommen, L.T., Mates, B.F. (2004). Learning tolovereading: Interview swith older children and teens. Journal of Adolescent ve Adult Literacy, 48: 188-199.
• Tezel, D. (2009). Bir aile olmak. Erken çocukluk gelişimi ve eğitimi. (Ed: Y. Fazlıoğlu), 173-183, İstanbul: Kriter Yayınlar.
• Topçu, Y.E. (2007). İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıkları. Milli Eğitim Dergisi, 176: 36-57.
• Üstün, E. (2007). Okul öncesi çocuklarının okuma yazma becerilerinin gelişimi. İstanbul: Morpa Kültür.
• Yılmaz, B. (1996). Halk kütüphanesi kullanımına sosyolojik bir yaklaşım. Türk Kütüphaneciliği Dergisi, 10(4): 360-383.
• Yılmaz, B. (2000). Çok kültürlü toplumlarda etnik azınlık çocuklarının okuma ve kütüphane kullanma alışkanlıkları. Türk Kütüphaneciliği, 14(4): 451-465.
• Yılmaz, B. (2009). Çocuklarda okuma kültürünü geliştirmede ebeveyn ve öğretmenin rolü. Çocuk ve Okuma Kültürü Sempozyumu Kitabı. (Ed: A. Afacan), 133-140, Ankara: Eğitim Sen Yayınları.