Kimliğin Toplumsal İnşâsı Ve Geleneksel Kadın Kimliğinin Aktarımı

Yıl 2011, Cilt: 2 Sayı: 1, 74 - 92, 01.12.2011

Abdullah Metin

Öz

Bu çalışmanın amacı toplumsal süreç içerisinde gerçekliğin nasıl inşâ edildiğini, genelde kimliğin, özelde ise geleneksel kadın kimliğinin nasıl aktarıldığını incelemektir. Çalışmanın teorik zemininde, Peter Berger ve Thomas Luckmann'ın gündelik hayatın oluşumu ve toplumun gerçekliğinin üretilmesi, devam ettirilmesi üzerine düşüncelerinden hareket edilmektedir. Bu, döngüsel bir süreçtir ve üç ayağı vardır: Dışsallaştırma, Nesnelleşme ve İçselleştirme. Dışsallaştırılan gerçeklik kendi gerçekliğimizin meşrulaştırılması ve öteki gerçekliklerin hiçleştirilmesi ile zaman içinde kurumsallaşır ve nesnelleşir. Nesnelleşen gerçeklik asli ve tâli sosyalleşme sürecinde içselleştirilir. İçselleştirilmiş olanın rol ve eylemlerle dışsallaştırılması ile de döngü tamamlanmış olur. Kimlikler de bu döngü dahilinde gündelik hayat içerisinde üretilirler. Bu kimliklerden birisi olan kadın kimliği de dışsallaştırılır, nesnelleşir, içselleştirilir ve zamanla "şey"leşir ve artık sorgulanmaksızın aktarımına devam edilir. Buradaki amacımız kadın kimliğini tanımlamak ve bu kimliğin hızlı ve radikal değişimlerini incelemek değil, değişimi daha yavaş olan geleneksel kadın kimliğinin aktarımını ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal İnşâ, Dışsallaştırma, Nesnelleşme, İçselleştirme, Kurumsallaşma, Toplumsallaşma, Kimlik, Kadın Kimliği

Social Construction of Identity and the Transition of the Traditional Female Identity

Öz

The aim of this research is to analyze the construction of the reality and the transition of the traditional female identity within the social process. In the theoretical basis of this research lie the thoughts of “the formation of the everyday life and the production of the realization of the society” of Peter Berger and Thomas Luckmann. It is a process of a cycle with three bases; externalization, objectivation and internalization. The externalized reality gets institutionalized and objectified in time by the legitimation of the self-reality and the nihilization of the other realities. The objectified reality gets internalized in the primary and the secondary socialization process. The cycle rounds out by the externalization of what is internalized in the roles and actions. The identities get constructed within this process of cycle in the everyday life. One of these identities, the female identity gets externalized, objectified, internalized and in time reified and the transition continues without questioning. Our objective here is neither to define the female identity nor to analyze its rapid and radical transition but to put forward the transition of the traditional female identity that has a slower rate of change.

Anahtar Kelimeler

Social Construction, Externalization, Objectivation, Internalization, Institutionalization, Socialization, Identity, Female Identity

Kaynakça

• AKIN, Erkan; “Ananın Aile İçindeki Rolü”, Türk Aile Ansiklopedisi, Ankara, TC. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları, 1991, cilt 1, s. 110-114
• ARAT, Necla; “Türkiye’nin Kadınları”, (Panel Konuşması), (Erişim) www.baskonsolosluk.ch/3633/, 6 Mart 2011
• BERGER, Peter L., KELLNER; Hansfried; “Marriage and the Construction of Reality: An Exercise in the Microsociology of Knowledge”, The Psychosocial Interior of the Family, Ed. Gerald Handel, Gail G. Wittchurch, New York, Walter de Gruyter Inc, 1994, s. 19-36. Makalenin aslı, Diogenes, June 1 1964, Volume 12, No. 4646, (1964), s. 1-24.
• BERGER, Peter L., LUCKMANN, Thomas; Gerçekliğin Sosyal İnşâsı, Bir Bilgi Sosyolojisi İncelemesi, çev. Vefa Saygın Öğütle, İstanbul, Paradigma Yayınları, 2008
• BERKTAY, Fatmagül; “Türkiye’de Kadın Hareketi”, Kadın Hareketinin Kurumsallaşması, Fırsatlar ve Rizikolar, İstanbul, Metis Yayınları, 1994, s. 18-27.
• GÖBENLİ, Mediha; “Modernite ile Geleneksellik Arasında Kadın”, Varlık, Mart 2003, s. 16-22.
• GÜMÜŞOĞLU, Firdevs; “Cumhuriyet Döneminde Ders Kitaplarında Cinsiyet Rolleri (1928-1998)”, 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, Ed. Ayşe Berktay Hacımirzaoğlu, İstanbul, Tarih Vakfı Yayınları, 1998, s. 101-128.
• İMAMOĞLU, E. Olcay; “Aile İçinde Kadın-Erkek Rolleri”, Türk Aile Ansiklopedisi, Ankara, TC. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları, 1991, cilt 3, s. 832-835
• KANCI, Tuba; “Cumhuriyetin İlk Yıllarından Bugünler Ders Kitaplarında Kadınlık ve Erkeklik Kurgusu”, Cinsiyet Halleri, der. Nil Mutluer, İstanbul, Varlık Yayınları, 2008, s. 88-102.
• KELLER, Evelyn Fox; “Toplumsal Cinsiyet ve Bilim”, Toplumsal Cinsiyet ve Bilim Üzerine Düşünceler¸ İstanbul, Metis Yayınları, 2007
• LEFEBVRE, Henri; Modern Dünyada Gündelik Hayat, çev. Işın Gürbüz, İstanbul, Metis Yayınları, 2. basım, 2007
• TOKUROĞLU, Belma; “Türkiye’de Feminizm”, Türk Aile Ansiklopedisi, Ankara, TC. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları, 1991, cilt 2, s. 534-538
• Tek Parti Dönemi Toplumsal Cinsiyet Anlayışı (1923-1946), Doktora Tezi, 2003, Gazi Üniversitesi (Özgürleşemeyen Kadın ismi ile basılmıştır, Ankara, Odak Yayınevi, 2004)
• TOLAN, Barlas; “Aile, Cinsiyet ve Roller”, Türk Aile Ansiklopedisi, Ankara, TC. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları, 1991, cilt 1, s. 208-213
• ZEYBEKOĞLU, Özge; Toplumsal Cinsiyet Rolleri Bağlamında Türk Toplumunun Erkeklik Algısı”, ETHOS, sayı 3(1), 2010, s. 1-13.