The Investigation of Relationship Between of Fathers Perceptions of Fatherhood Role and Relationships of Fathers With Their Pre-School Children

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 1, 1 - 22, 30.04.2019

Ayşe Belgin Aksoy Sümeyya Tatlı

Öz

Positive father-child relationship established at an
early age is an important building block in the development of the child.
Perception of fatherhood role of fathers is greatly influenced by their own
perceptions. The main purpose of this study is to examine the relationship
between relationships of fathers with their pre-school children and perceptions
of fatherhood role. It also examines whether fatherhood role perceptions and
father-child relationships lead to differences in terms of father's age, education
status, gender of child, order of birth and time spent with children. The study
of relational survey model, was conducted with 321 fathers in Cankiri province
center whose children continues to pre-school educational institutions. The
data of the study were obtained by "Personal Information Form",
"Child Parent Relationship Scale (Father Form)" and "Perception
Measurement for Father’s Role (PMFR)". T-test, variance analysis and
Pearson Correlation analysis were used in analyzing the data. As a result of
the research, it was revealed that there is a significant relationship between
the perception of fatherhood role of father and positive father-child
relationship. In addition, while there are significant differences in fathers'
average scores in terms of father's age, education status, children's birth
order, and time spent with their children, there is no change in the average
scores of the fathers in terms of their children's gender change.

Anahtar Kelimeler

Pre-school Period, Father-Child Relationship, Fatherhood Role Perception

Okul Öncesi Dönem Çocuğu Olan Babaların Çocuklarıyla Olan İlişkileri ile Babalık Rolü Algıları Arasındaki İlişkinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Öz

Erken
yaşlarda kurulan olumlu baba çocuk ilişkisi çocuğun gelişiminde önemli bir yapı
taşıdır. Babaların babalık rolü algısı ise kendi algılarından büyük oranda
etkilenmektedir. Bu çalışmanın temel amacı; okul öncesi dönem çocuğu bulunan
babaların çocuklarıyla olan ilişkileri ile babalık rolü algıları arasındaki
ilişkinin incelenmesi olmuştur. Ayrıca babaların yaşı, öğrenim düzeyi,
çocuklarının cinsiyeti, doğum sırası ve çocuklarıyla geçirdikleri zaman
değişkenleri açısından, babalık rolü algılarının ve baba çocuk ilişkilerinin
farklılık meydana getirip getirmediği incelenmiştir. İlişkisel tarama modelinde
gerçekleştirilen çalışma, Çankırı il merkezinde çocukları okul öncesi eğitim
kurumlarına devam eden 321 baba ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri
“Kişisel Bilgi Formu”, “Çocuk Ebeveyn İlişki Ölçeği (Baba Formu)” ve “Babalık
Rolü Algı Ölçeği (BRAÖ)” ile elde edilmiştir. Verilerin çözümlenmesinde
t-testi, varyans analizi ve Pearson Korelasyon analizinden faydalanılmıştır.
Araştırma sonucunda babaların babalık rolü algısı ile olumlu baba çocuk
ilişkisi arasında anlamlı bir ilişki bulunduğu ortaya konulmuştur. Bununla
birlikte babaların yaşı, öğrenim düzeyi, çocuklarının doğum sırası ve
çocuklarıyla geçirdikleri zaman değişkenleri bakımından babaların puan
ortalamalarında anlamlı farklılaşmalara rastlanırken; çocuklarının cinsiyet
değişkeni açısından babaların puan ortalamalarında farklılaşma görülmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Okul Öncesi Dönem, Baba-Çocuk İlişkisi, Babalık Rolü Algısı

Kaynakça

• AÇEV (2017). Türkiye’de İlgili Babalık ve Belirleyicileri-Ana Rapor. Türkiye’de Babalığı Anlamak Serisi-I. İstanbul: Taymaz Matbaacılık.
• Arabacı, N. ve Ömeroğlu, E. (2013). 48-72 Aylık Çocuğa Sahip Anne-Babaların Çocukları İle İletişimlerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30, 41-53.
• Atabey, D. (2017). Bazı Değişkenlere Göre Erken Çocukluk Döneminde Okul – Baba İlişkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (52), 721-729.
• Barker, B., Elles, J. & Ramchandani, P. G. (2017). Fathers, Fathering and Child Psychopathology. Current Opinion in Psychology, 15, 87-92.
• Barker, G., Contreras, J.M., Heilman, B., Singh, A.K., Verma, R.K. & Nascimento, M. (2011). Evolving Men: InitialResults from the International Men and Gender Equality Survey (IMAGES). Washington, D.C.: International Center for Research on Women (ICRW) and Rio de Janeiro: Instituto Promundo.
• Bawadi, H. A., Qandil, A.M. Al-Hamdan, Z.M. & Mahallawi, H. H. (2016). The role of fathers during pregnancy: A qualitative exploration of arabic fathers’ beliefs. Midwifery 32. 75-80.
• Baydar, N., Akçinar, B. ve İmer, N. (2012). Çevre, Sosyoekonomik Bağlam ve Ana Babalık. Der. M. Sayıl ve B. Yağmurlu. “Ana Babalık: Kuram ve Araştırma” (81-127). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Bloom, K.C. (1997). Perceived Relationship with the Father of the Baby and Maternal Attachment in Adolescents, JOGNN, 27(4), 420-430.
• Buckley, C. K. & Schoppe-Sullıvan, S. J. (2010). Father Involvement and Coparenting Behavior: Parents’ Nontraditional Beliefs and Family Earner Status as Moderators, Personal Relationships, 17, 413-431.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. Kılıç, A., Özcan, E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cabrera, N., Tamis-LeMonda, C. S., Bradley, R. H., Hoffert, S. & Lamb, M. E. (2000). Fatherhood in the Twenty-First Century. Child Development, 71(1), 127-136.
• Çakıcı, S. (2006). Alt ve Üst Sosyoekonomik Düzeydeki Ailelerin Aile İşlevlerinin, Anne Çocuk İlişkilerinin ve Aile İşlevlerinin Anne-Çocuk İlişkilerine Etkisinin İncelenmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Castillo, J., Welch, G. ve Sarver, C. (2011). Fathering: The Relationship Between Fathers’ Residence, Fathers’ Sociodemographic Characteristics, and Father Involvement. Matern Child Health Journal, 15 (8), 1342-1349.
• Driscoll, K. & Pianta, R. C. (2011). Mothers’ and Fathers’ Perceptions of Conflict and Closeness in Parent-Child Relationships During Early Childhood. Journal of Early Childhood and Infant Psychology, 7, 1-24.
• Dökmen, Z.Y. (2016). Toplumsal Cinsiyet. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Dündar, Ö. Z., Durugönül, E. ve Arıkan, E. (2011). “Anne” ve “Baba” Sözcüklerine Yüklenilen Anlamların Bir İncelemesi. Contemporary Online Language Education Journal, 1(2), 25-34.
• Erdoğan, A. (2004). Çocuğun Psikososyal Gelişiminde Babanın Rolü, Yeni Symposium, 42 (4), 147-153.
• Garfield, C. F. Mapp, M.D. & Chung, P. J. (2006). A qualitative study of early differences in fathers’ expectations of their child care responsibilities. AmbulatoryPediatrics. 6(4), 215-220.
• Gültekin-Akduman, G. ve Türkoğlu, D. (2013). Okul öncesi dönem çocuğu olan babaların babalık rollerini algılamaları ile çocuklarının davranış problemleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Aile Çocuk ve Eğitim Dergisi, 1(1), 1-17.
• Güngörmüş-Özkardeş, O. (2016). “Baba Olmak”. (Ed.: Haluk Yavuzer). Ana-Baba Okulu. İstanbul: Remzi Kitabevi, s. 128-142.
• Gürşimşek, I., Kefı, S. ve Girgin, G.(2007). Okul Öncesi Eğitime Babaların Katılım Düzeyi ile İlişkili Değişkenlerin İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 181-191.
• Hair, E.C., Moore, K.A., Garret, S.B., Kinukawa, A., Lippman, L. & Michelsen, E. (2003). Psychometric analyses of the parent-adolescent relationship scale in the national longitudinal survey of Youth-1997. Indicators of Positive Development Conference, 1-31, (12-13 March), Washington, DC.
• Harris, K.M. & Morgan, S.P. (1991). Fathers, sons and doughters: differential paternal involvement in parenting. Journal of Marriage and the Familly, 53(3), 531-544.
• Hossain, Z., Roopnarine, J. L.Masud, J.Muhamed, A. A. H.Baharudin, R., Abdullah, R. & Juhari, R. (2005). Mothers' andfathers' childcare involvement with young children in rural families in Malaysia. International Journal of Psychology. 40(6), 385-394.
• Ishii-Kuntz, M. (1994). Paternal involvement and perception toward fathers' roles: A comparison between Japan and the United States. Journal of FamilyIssues. 15(1), 30-48.
• Ishii-Kuntz, M., Makino, K., Kato, K. ve Tsuchıya M. (2004). Japanese Fathers of Preschoolers and Their Involvement in Child Care. Journal of Marriage and Family, 66 (3), 779-791.
• Jones, J. & Mosher, W. D. (2013). Fathers’ Involvement With Their Children: United States, Division Of Vital Statistics. U.S. Department Of Health And Human Servıces Centers For Disease Control And Prevention National Center For Health Statistics, 71 (20), 1-21.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2010). Benlik, Aile ve İnsan Gelişimi: Kültürel Psikoloji. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kochanska, G., Forman, D.R., Aksan, N. & Dunbar, S.B. (2005). Pathways To Conscience: Early Mother-Child Mutually Responsive Orientation And Children‟s Moral Emotion, Conduct And Cognition. Journal Of Child Psychology Psychiatry, 46(1), 19-34.
• Kuruçırak, Ş. (2010). 4-12 Aylık Bebeği Olan Babaların, Babalık Rolü Algısı İle Bebek Bakımına Katılımı Arasındaki İlişki. Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Antalya.
• Kuzucu, Y. (1999). Babalarıyla Çatışma Düzeyi Yüksek ve Düşük Olan Ergenlerin ve Babalarının Babalık Rolüne İlişkin Algılarının Karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Kuzucu, Y. (2011). Değişen Babalık Rolü ve Çocuk Gelişimine Etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (35), 79-91.
• Lamb, M. E. (2010). The Rol of The Father in Child Development. (Edt. M. E. Lamb). “How Do Fathers Influence Children’s Development? Let Me Count the Ways” (1-22). United Stated of America: Wiley.
• Leidy, M. S., Schofield, T. J. & Parke, R. D. (2013). Fathers' contributions to children's social development. In N. J. Cabrera & C. S. Tamis-LeMonda (Eds.), Handbook of father involvement: Multidisciplinary perspectives (pp. 151-167). New York: Routledge/Taylor & Francis Group.
• Maridaki-Kassotaki, K. (2000). Understanding Fatherhood in Greece: Father’s Involvement in Child Care. Psicologia: Teoria e Pesquisa, 16(3): 213-219.
• MEB (2017). Milli Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2016/2017. http://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_09/08151328_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2016_2017.pdf (10.01.2019).
• Mehmet, N. (2010). Ebeveynlerin çocuklarına ilişkin sosyalleştirme hedeflerinin, kültürel değer yönelimleri ve eğitim düzeyleri ile çocuğun cinsiyeti ve doğum sırası açılarından incelenmesi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• O’Connell, M. (1993). Where’s Papa? Father’s role in child care. Population Trends and Public Policy, No. 20.Washington, DC: Population Reference Bureau, Inc.
• Özkan, T. (2014). Çocuğu Okul Öncesi Eğitim Kurumuna Devam Eden Babalara Uygulanan Baba Katılım Programının Baba-Çocuk İlişkisi Üzerine Etkisi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Özyürek, A. ve Tezel-Şahin, F. (2015). Anne-Çocuk İlişkisinin ve Baba Tutumlarının Çocukların Ahlâki ve Sosyal Kural Anlayışları Üzerine Etkisi. Eğitim ve Bilim, 40 (177), 161-174.
• Paulson J.F., Dauber S.E. ve Leiferman J.A. (2010). Parental Depression, Relationship Quality, and Nonresident Father Involvement with Their Infants. Journal of Family Issues, 32(4) 528 549.
• Poyraz, M. (2007). Babaların babalık rolünü algılamalarıyla kendi ebeveynlerinin tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Saygı, D. (2011). Ebeveyn-Çocuk İlişkisi Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması ve Anne-Çocuk İlişkisinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, YL Tezi, İstanbul.
• Seçer, Z., Çeliköz, N. ve Yaşa, S. (2007). Bazı kişisel özelliklerine göre okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların babalarının babalığa yönelik tutumları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 425-438.
• Sımsıkı, H. ve Şendil, G. (2014). Baba katılım ölçeği’nin (BAKÖ) geliştirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(49), 104-123.
• Summers, J. A., Raikes, H., Butler, J., Spicer, P., Pan, B., Shaw, S., Langager, M., McAllister, C. & Johnson, M. K. (1999). Low-income fathers'and mothers'perceptions of the father role: a qualitative study in four early head start communities. Infant Mental Health Journal, 20(3), 291–304.
• Şahin, H. ve Demiriz, S. (2014). Beş Altı Yaşında Çocuğu Olan Babaların, Babalık Rolünü Algılamaları İle Aile Katılım Çalışmalarını Gerçekleştirmeleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 18 (1), 273-294.
• Şimşek, A. (2006). Duygusal zekanın, ana-baba tutumunun ve doğum sırasının tercih edilen liderlik tarzına etkisi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Tabachnick , B.G. ve Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (Sixth Edition). Boston: Pearson.
• Taşkın, N. (2011). Çocukların Gelişiminde Katkıları Unutulanlar: Babalar. Eğitime Bakış, 7 (20), 43-47.
• Telli, A. A. ve Özkan, H. (2016). 3-6 yaş grubu çocuğu olan babaların babalık rolü algısı ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi, 6(2):127-134.
• Tichenor, V., McQuillan J., Greil, A. L., Contreras, R. & Shreffler, K. M. (2011). The Importance of Fatherhood U.S. Married and Cohabiting Men. Fathering, 9(3), 232-251.
• Tomul, E. (2008). Türkiye’de Ailenin Sosyo-Ekonomik Özelliklerinin Eğitime Katılım Üzerinde Göreli Etkisi. Eurasian Journal of Educational Research, 30, 153 – 168.
• Türk Dil Kurumu (2014). Güncel Türkçe Sözlük. http://www.tdk.org.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5a1ad4a6bc1267.02248693 (25.11.2017)
• Türkoğlu, D. ve Gültekin-Akduman, G. (2015). Okul Öncesi Dönem Çocuğu Olan Babaların Babalık Rolü Algıları ile Eş Destek Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (38), 761-772.
• Topçu-Bilir, Z. Ve Sop, A. (2016). Okul Öncesi Dönemindeki Çocukların Aile İlişkileri İle Çocuklarda Görülen Davranış Problemleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 20-43.
• Uzun, H., ve Baran, G. (2015). Çocuk Ebeveyn İlişki Ölçeği’nin Okul Öncesi Dönemde Çocuğu Olan Babalar İçin Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 2 (3), 30- 40
• Uyanık, Ö., Kaya, Ü. Ü., İnal-Kızıltepe, G. ve Can-Yaşar, M. (2016). An Investigation of the relationship between fathers and their children at preschool level. Journal of Theoretical Educational Science, 9(4), 515-531.
• Ünal, F. ve Kök, E. E. (2015). 0-6 Yaş Çocuğu Olan Ebeveynlerin Babalık Rolüne İlişkin Görüşleri. International Journal of Social Sciences And Education Research. 1(4). 1383-1396.
• Ünüvar, P. (2008). Babaların 3-6 Yaş Grubu Çocuklarıyla Geçirdikleri Zamanın Niteliğini Belirleme ve Geliştirme. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Konya.
• Webster, L., Low, J., Siller, C. & Hackett, R. K. (2013). Understanding the Contribution of A Father's Warmth on His Child's Social Skills. Fathering: A Journal of Theory, Research, and Practice about Men as Fathers, 11(1), 90-113.
• Yavuzer H. (2007). Ana-Baba ve Çocuk. İstanbul: Remzi Kitabevi.