THE ROLE OF PRODUCTION LOSES IN THE EFFECT OF PRODUCTION COSTS OF COMPANIES ON THE EFFICIENCY: AN APPLICATION IN DENIZLI PROVINCE TEXTILE SECTOR

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 2, 508 - 525, 29.11.2021

Büşra Tosunoğlu , Gülşah Dönmez

https://doi.org/10.54558/jiss.976515

Öz

The aim of this study is to determine the role of production losses in the effect of production costs on firm productivity. Accordingly, a model was developed and tested. To test the model, two hypotheses were created and a questionnaire was applied to 193 textile enterprises operating in the Denizli Province Textile Industry. Structural equation modeling was used to test the hypotheses. According to the analysis findings; It can be said that the direct effect of production costs on firm productivity is negative and high, and when production losses are taken into account as an intermediary role, this effect decreases to a certain extent. In line with this result, it can be stated that production losses seriously affect the productivity of the firm.

Anahtar Kelimeler

Production Cost, Production Loses, Firm Productivity, Structural Equation Model

Üretim Maliyetlerinin Firma Verimliliği Üzerindeki Etkisinde Üretim Kayıplarının Rolü: Denizli İli Tekstil Sektöründe Bir Uygulama / The Role of Production Loses in the Effect of Production Costs of Companies on the Efficiency: An Application in Denizli Province Textile Sector

Öz

Bu çalışmanın amacı, üretim maliyetlerinin firma verimliliği üzerindeki etkisinde üretim kayıplarının rolünü belirlemektir. Bu doğrultuda, bir model geliştirilmiş ve test edilmiştir. Modelin test edilmesi için iki hipotez oluşturulmuş ve Denizli İli Tekstil Sektöründe faaliyet gösteren 193 tekstil işletmesine anket uygulanmıştır. Hipotezlerin test edilmesinde yapısal eşitlik modeli kullanılmıştır. Yapılan analiz bulgularına göre; üretim maliyetlerinin firma verimliliği üzerinde doğrudan etkisinin negatif yönde ve yüksek oranda olduğu, aracı rol olarak üretim kayıpları dikkate alındığında ise bu etkinin belirli bir oranda düşüş gösterdiği söylenebilmektedir. Bu sonuç doğrultusunda üretim kayıplarının firma verimliliğini ciddi anlamda etkilediği ifade edilebilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Üretim Maliyetleri, Üretim Kayıpları, Firma Verimliliği, Yapısal Eşitlik Modeli

Kaynakça

• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., Yıldırım, Engin (2005). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı, Sakarya: Sakarya Kitabevi. Anderson, J. C., Gerbıng, D. W. (1998). Structural Equation Modeling in Practice: A Review and Recommended Two-Step Approach, Psychological Bulletin, 103, 411-423.
• Arabacı, M. (2001). Giyim Sektöründe Üretim Kayıplarının Değerlendirilmesi, Maliyetlendirilmesi ve Maliyetlere Etkisi Bir Uygulama Çalışması, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi.
• Assaf, S.A., Bubshait, A.A., Atiyah, S., Al-Shahri M. (2001). The Management of Construction Company Overhead Costs, International Journal of Project Management, 19 (5), 295-303.
• Bayazıt Hayta, A. (2007). Çalışma Ortamı Koşullarının İşletme Verimliliği Üzerine Etkisi, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 21-41.
• Cihan Alaca, A. (2018). Tam Zamanında Üretim Sisteminin Üretim Maliyetleri ve Maliyet Muhasebesi Açısından Değerlendirilmesi: Mobilya Üretim İşletmesinde Örnek Bir Uygulama. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi.
• Durna, C. (2008). Enformasyon Teknolojilerinin Firma Verimliliği Üzerine Etkilerinin Araştırılması. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü.
• Ekergil, V. (1999). Safha Maliyeti Sisteminde Üretim Kayıplarının Değerlendirilmesi ve Bir Uygulama, (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Eskişehir Anadolu Üniversitesi.
• Eroğlu, Ö., Özdamar, G. (2006). Türk İmalat Sanayiinin Rekabet Gücü ve Beyaz Eşya Sektörü Üzerine Bir İnceleme, Akdeniz İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11, 85-104.
• Hair, J. F., Black, W.C., Babin, B. J., Anderson, R. E. (2009). Multivariate Data Analysis, London: Prentice Hall.
• Jorgenson, D. W., Kuroda, M. (1991). Productivity and International Competitiveness in Japan and the United States, 1960-1985, NBER Discussion Papers, W.P., 8442, 29-57.
• Kalaycı, Ş. (2018). SBSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, İstanbul: Asil Yayın Dağıtım.
• Koçsoy, M. (2008). Hedef Maliyetleme ve Türk İmalat İşletmelerinde Uygulanması. (Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kumar, S. (2006). Productivity in Indian Chemical Sector An Intra-Sectoral Analysis, Economic and Political Weekly, 41,39, 4148-4152.
• Navarro, L., Soto, R. (2006). Procyclical Productivity in Manufacturing, Cuadernos de Economia, 43, 127, 193-220.
• Obeng, K., Sakano, R. (2000). The Effects of Operating and Capital Subsidies on Total Factor Productivity: A Decomposition Approach, Southern Economic Journal, 67 (2), 81-397.
• Örücü, E., Kanbur, A. (2008). Örgütsel-Yönetsel Motivasyon Faktörlerinin Çalışanların Performans ve Verimliliğine Etkilerini İncelemeye Yönelik Ampirik Bir Çalışma: Hizmet ve Endüstri İşletmesi Örneği, Yönetim ve Ekonomi Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15 (1), 85-97.
• Özgener, Ş. (2005). Çalışma Hayatında Esnekliğin İşletme Verimliliği Üzerine Etkileri: Karşılaştırmalı Bir Çalışma, Amme İdaresi Dergisi, 38(3), 51-79.
• Özlücan, A. (1999). Sanayi İşletmelerinde Üretim Kayıplarının Maliyetlere Etkisi ve Tekstil Sektöründe Bir Uygulama, (Yayınlanmış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi.
• Rodriguez, F. J. G., Gutierrez, C. C., Flores, C. B. (2012). Implementation of Reverse Logistics as a Sustainable Tool for Raw Material Purchasing in Developing Countries: The Case of Venezuela, International Journal of Production Management, 141(2), 582-592.
• Sarıaltın, H. (2017). Performans Yönetiminde Performans Değerlendirme ve Öneri Sitemlerinin Sürdürülebilir Verimliliğe Etkisinin İncelenmesi: Bir Örnek Olay Çalışması, İşletme Bilimi Dergisi (JOBS), 5 (1), 117-141.
• Son, C. B., Jang, W.S. Lee, D.E. (2014). Effect of Changes in the Construction Economy on Worker’s Operating Rates and Productivity, KSCE Journal of Civil Engineering, 18 (2), 419-429.
• Streiner, D. L. (2006). Building A Better Model: An Introduction to Structural Equation Modeling’, The Canadian Journal of Psychiatry, 51(5), 317-324.
• Stoyanov, A., Zubanov, N. (2012). Productivity SpilloversAcross Firms through Worker Mobility, American Economic Journal: Applied Economics, 4 (2), 168-198.
• Yeşilyurt, İ. (2013). Sanayi İşletmelerinde Üretim Kayıplarının Muhasebeleştirilmesi ve Bir Uygulama, (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Kırıkkale Üniversitesi
• Yılmaz, V. Çelik, H. E. (2005). Bankacılık Sektöründe Müşteri Memnuniyeti ve Bankaya Bağlılık Arasındaki İlişkinin Yapısal Eşitlik Modeliyle Araştırılması, VII. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, İstanbul.
• Yılmaz, E. F. (2008). Performans Değerlendirme Sisteminin İşletme Verimliliği Üzerine Etkisi ve Örnek Bir Uygulama, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Edirne Trakya Üniversitesi.
• Yükçü, S. (2014). Yönetim Açısından Maliyet Muhasebesi, Altın Nokta Basım Yayın Dağıtım, İzmir.