Sosyal Hizmet Mesleğinin Prestiji: Sosyal Hizmet Uzmanları ve Öğrencilerinin Görüşleri Üzerine Nitel Bir Araştırma

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 2, 327 - 347, 25.11.2024

Mustafa Emin Akçin , Oğuzhan Zengin

https://doi.org/10.54558/jiss.1401956

Öz

Öz
Amaç: Bir mesleğin toplum genelinde nasıl algılandığı ve ne kadar saygı gördüğü toplumsal yaşamda var olması ve var olma amacına uygun hareket edebilmesi için önemlidir. Bu çalışma, sosyal hizmetin toplumsal yaşamda nasıl bir prestije sahip olduğunu araştırmak amacıyla planlanmış, sosyal hizmet mesleğinin bir bütün olarak saygınlığını betimlemeyi amaçlamıştır.
Yöntem: Çalışma, fenomenolojik desende nitel bir araştırmadır. Çalışma kapsamında 20 sosyal hizmet öğrencisi ve 15 sosyal hizmet uzmanı olmak üzere toplam 35 kişi ile derinlemesine görüşme gerçekleştirilmiştir. Veriler betimsel analiz yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir.
Bulgular: Katılımcıların verdiği yanıtların analiz edilmesiyle araştırma verileri “Mesleki Prestij Teması” altında “Toplum Genelinde Prestij, Kurum İçi Prestij ve Prestiji Etkileyen Unsurlar” olmak üzere 3 ayrı kategoride kümelenmiştir. Ayrıca katılımcıların genel prestij düşüncelerini özetlemeleri ve sözel düşüncelerini sayısal veri ile yansıtabilmelerini sağlamak adına sosyal hizmetin Türkiye’de toplum gözünde prestijini 10 üzerinden bir puanla puanlamaları istenmiştir. Yapılan puanlamalarda katılımcıların genel ortalaması 4.45 olmuştur. Öğrenci katılımcıların ortalaması 4.45 olurken sosyal hizmet uzmanı katılımcıların ortalaması 4.46 olmuştur.
Sonuç: Yapılan puanlamada ortalamanın 5’in altında olması katılımcıların toplum zihninde sosyal hizmetin prestijinin zayıf olduğunu düşündüklerini göstermiştir. Araştırma sonucunda sosyal hizmetin prestij algısında, mesleğin toplum tarafından tanınmasının önemli bir etken olduğu, mesleğin içeriğine hâkim olanların prestijli olarak yorumladığı keşfedilmiştir. Katılımcıların mesleklerine özsaygılarının yüksek olduğu, ortak çalıştıkları diğer meslek elemanlarının mesleklerine değer verdiklerini düşündükleri dikkat çekmiştir. Ayrıca katılımcıların, mesleki prestiji; mesleğin tanınırlığı başta olmak üzere, istihdamın düşük olması, açıköğretim fakültesinden kazanılabilmesi ve mesleki derneklerin konuya önem vermiyor oluşunun etkilediğini düşündükleri görülmüştür.
Özgünlük: Bu çalışma, direkt olarak sosyal hizmetin toplumsal yaşamadakini prestijini sorgulaması ve bunu sosyal hizmet çevresinin içindeki kişilerle yapması açısından özgündür.

Abstract
Purpose: How a profession is perceived and respected in society is important for it to exist in social life and to act in accordance with its purpose of existence. This study was planned to investigate the prestige of social work in social life and aimed to describe the prestige of the social work profession as a whole.
Method: The study is a qualitative research in phenomenological design. Within the scope of the study, in-depth interviews were conducted with a total of 35 people, including 20 social work students and 15 social workers. The data were analysed using descriptive analysis method.
Findings: By analysing the responses of the participants, the research data were clustered under the "Professional Prestige Theme" in 3 different categories as "Prestige in Society, Prestige in the Institution and Elements Affecting Prestige". In addition, the participants were asked to summarise their general prestige thoughts and to score the prestige of social work in the eyes of the society in Turkey with a score out of 10 in order to enable them to reflect their verbal thoughts with numerical data. The overall average of the participants was 4.45. While the average of the student participants was 4.45, the average of the social worker participants was 4.46.
Implications: The fact that the average was below 5 in the scoring showed that the participants thought that the prestige of social work was weak in the minds of the society. As a result of the research, it was discovered that the recognition of the profession by the society is an important factor in the prestige perception of social work, and those who have a good command of the content of the profession interpret it as prestigious. It was noteworthy that the participants had high self-esteem for their profession and thought that other professionals they worked with valued their profession. In addition, it was observed that the participants thought that professional prestige was affected by the recognition of the profession, low employment, the fact that it can be gained from open education faculty and the fact that professional associations do not attach importance to the subject.
Originality: This study is unique in that it directly questions the prestige of social work in social life and does this with people within the social work environment.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Hizmet Mesleği, Prestij, Sosyal Hizmet Uzmanı, Sosyal Hizmet Öğrencisi

Kaynakça

• Andrews, J. (1987). Social Work Public Image Building: East Side/West Side Revisited. Social Service Review, 61(3), 484-497.
• Bolgün, C., & Şahin, F. (2019). Public perception and attitudes about social work in Turkey. International Social Work, 62(5), 1329-1342.
• Cambridge Dictionary. (2021). English-Turkish Dictionary. https://dictionary.cambridge.org/tr/s%C3%B6zl%C3%BCk/ingilizcet%C3%BCrk%C3%A7e/occupation Erişim tarihi: 23.11.2021.
• Ger, G. (2009). Tüketici Araştırmalarında Nitel Yöntemler Kullanmanın İncelikleri ve Zorlukları. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 1-19.
• Işıkhan, V., Erbay, E., Akçay, S., & Ege, A., (2016). Sosyal Hizmet Bölümü Öğrencilerinin Mezuniyet Sonrası Gelecek Planları: Ankara, Başkent ve Hacettepe Üniversitesi Örneği. Toplum ve Sosyal Hizmet, 27(1), 7-24.
• Kadushin, A. (1958). Prestige of Social Work—Facts and factors. Social Work, 3(2),37-43.
• Koytak, E. (2020). Meslek Sosyolojisinde Teorik Yaklaşımlar. Journal of Economy Culture and Society, 61(1),1-27.
• Köksalan, B., & Celkan, H. Y. (2018). Mesleklerin Tanımlanması ve Sınıflandırılması Üzerine Bir Değerlendirme. Electronic Turkish Studies, 13(19),1219-1233.
• Lim, V. K., Teo, T. S., & See, S. K. (2000). Perceived Job Image Among Police Officers in Singapore: Factorial Dimensions and Differential Effects. The Journal of Social Psychology, 140(6), 740-750.
• Olin, J. (2013). The Public and The Profession’s Perception of Social Work. Columbia Social Work Review, 11(1), 92-102.
• Pawelek, K. (2016). Polonya’da Sosyal Çalışma. (Çev. Serdar Aykut). İçinde O. Zengin (Ed.), Avrupa’da Sosyal Çalışma (s. 186-200). Sabev Yayınları.
• Puhl, R. (2016). Almanya’da Sosyal Çalışma. (Çev. Melike Tunç). İçinde O. Zengin (Ed.), Avrupa’da Sosyal Çalışma (s. 99-120). Sabev Yayınları.
• Seçer, H. Ş. (2007). Mesleki yaşam modelinin oluşturulması ve mesleki analizlerde kullanımı.Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı, İzmir.
• Sunar, L. (2020). Türkiye’de Mesleki İtibar: Dönüşen Çalışma Hayatı ve Mesleklerin Sosyal Konumu. Journal of Economy Culture and Society, (Özel Sayı 1/Supplement 1), 29-58.
• Tekindal, M., & Uğuz Arsu, Ş., (2020). Nitel Araştırma Yöntemi Olarak Fenomenolojik Yaklaşımın Kapsamı ve Sürecine Yönelik Bir Derleme. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 20(1), 153-172.
• Tutkun, Ö. F., & Koç, M. (2008). Mesleklere Atfedilen Kalıp Yargılar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(1), 255-273.
• Türk Dil Kurumu. (2021). Güncel Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr/ Erişim tarihi: 11.10.2021
• Yıldırım, A. ve H. Şimşek. (2005), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Genişletilmiş 5. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Vilka, L., & Baha, I. (2018). Prestige of Social Work as Profession: Social Worker's Perspective. In SHS Web of Conferences (Vol. 51, p. 03006). EDP Sciences.
• Zanca R. & Şimon M. (2016). Romanya’da Sosyal Çalışma. (Çev. Hicran Atatanır). İçinde O.Zengin (Ed.), Avrupa’da Sosyal Çalışma (s.201-210). Sabev Yayınları.
• Zugazaga, C. B., Surette, R. B., Mendez, M., & Otto, C. W. (2006). Social Worker Perceptions of The Portrayal of The Profession In The News and Entertainment Media: An Exploratory Study. Journal of Social Work Education, 42(3), 621-636.