Mısır Üretiminde Girdi İsrafında Etkili Olan Faktörler: Kahramanmaraş İli Örneği

Yıl 2019, , 1710 - 1718, 01.09.2019

Emine İkikat Tümer , Yeşim Aytop , Özlem Kuşçu

https://doi.org/10.21597/jist.538027

Öz

Tarımsal üretimde kullanılan girdilerin bilinçli ve planlı kullanılması tarımsal üretimin sürdürülebilirliği açısından üzerinde durulması gereken önemli konulardan birisidir. Bu araştırmanın amacı, Kahramanmaraş ilindeki mısır üreticilerinin girdi kullanım düzeylerini ve girdi israfını etkileyen faktörleri belirlemektir. Araştırmanın ana materyalini Kahramanmaraş ilinde 104 üretici ile yüz yüze yapılan anketlerden elde edilen veriler oluşturmaktadır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler ve lojistik regresyon analizinden yararlanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, üreticilerin %80,1’inin girdi israfında bulunduğu, en çok sulamada en az ise ilaç kullanımında israf olduğu tespit edilmiştir. Lojistik regresyon model sonucuna göre; eğitim seviyesi ve ailede yaşayan birey sayısı arttıkça girdi israf etme olasılığının azalacağı, yaş arttıkça israf etme olasılığının artacağı sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmanın sonuçları ile tarımsal üretimde kullanılan girdi miktarının azaltılması, maliyetlerin düşürülmesi, çiftçi gelirinin artırılması, girdi israfının önlenmesi ve dolayısıyla çevre kirliliğinin önüne geçilmesine yönelik çalışmalara katkı sağlanmış olacaktır. Çalışmanın konunun ilgili paydaşlarına yol gösterici nitelikte bir kaynak olması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Mısır üretimi, girdi israfı, Kahramanmaraş, Lojistik regresyon

Factors Affecting Input Wastage in Maize Production: The Case of Kahramanmaraş Province

Öz

The conscious and planned utilize of inputs used in agricultural production is one of the important issues to be considered in terms of sustainability of agricultural production. The aim of this study is to determine the input utilization levels of maize producers and the factors affecting input wastage in Kahramanmaras. The main material of the study is the data obtained from the surveys conducted with 104 producers in Kahramanmaraş province. Descriptive statistics and logistic regression analysis were used to analyze the data. According to the findings of the study, it was found that 80.1% of the producers wasted input. Moreover, there is the least amount of wastage in using pesticides, while there is the highest amount of wastage in irrigation. According to the logistic regression model; it was concluded that the probability of wastage of input decrease as the education level and the number of people living in the family increase. On the other hand, the possibility of wasting input increases when age of producers increase. The results of the study will contribute to research carried out on reducing the amount of input used in agricultural production, reducing costs, increasing farmer income, preventing wastage of input as well as preventing environmental pollution. The study is expected to be a source for the relevant stakeholders.

Anahtar Kelimeler

Maize production, input wastage, Kahramanmaras, Logistic regression

Kaynakça

• Aktaş C, Erkuş O, 2009. Lojistik Regresyon Analizi İle Eskişehir’in Sis Kestiriminin İncelenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 8 (16): 47-59.
• Alben E, 2013. Kahramanmaraş İli Türkoğlu İlçesinde Çiftçilerin Zirai İlaçları Bilinçli Bir Şekilde Kullanmalarına Etki Eden Faktörler, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi (Basılmış).
• Anonim, 2017. Bitki Besleme İstatistikleri, https://www.tarimorman.gov.tr/Konular/Bitkisel-Uretim/Bitki-Besleme-ve-Tarimsal-Teknolojiler/Bitki-Besleme-Istatistikleri (Erişim tarihi: 26/02/2019).
• Anonim, 2018. Tarımda Su Tasarrufu http://suyonetimi.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/site s/88/2016/05/TARIMDA-SU-TASARRUFU.pdf (Erişim tarihi: 26/02/2019
• Arslan S,ÇiçekgilZ, 2018. Türkiye’de Tarım İlacı Kullanım Durumu ve Kullanım Öngörüsü. TEAD, 4(1): 1-12.
• Aytop Y, 2018. Maraş Biberi’nin Ekonomik Analizi ve Üretici Memnuniyeti, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, (Basılmamış)
• Büyük G, 2006 Çukurova Koşullarında Mısır Çeşitlerine Değişik Dönemlerde Uygulanan Farklı Azot Dozlarının Azot Kullanım Etkinliğine Tane Verimine ve Kaliteye Etkisi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, (Basılmış)
• Candemir S, Kızılaslan M, Kızılaslan H, Uysal O, Aydoğan M, 2017. Kahramanmaraş İlinde Dane Mısır ve Pamuk Üretiminde Girdi Gereksinimi ve Karlılıkları Açısından Karşılaştırmalı Analizi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 4(1): 1–8
• Ceyhan V, Bozoğlu M, Cinemre HA., 2000. Bafra ve Çarşamba Ovalarında Kimyasal Madde Kullanım Düzeyi ve Çevresel Etkileri. IV. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 6-8 Eylül 2000, Tekirdağ.
• Çelik N, 2000. Tarımda Girdi Kullanımı ve Verimliliğe Etkileri. İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü Tarım Dairesi, Uzmanlık Tezi, Ankara, 143s.
• Çokluk Ö, Şekercioğlu G, Büyüköztürk Ş, 2012. Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli SPSS ve LİSREL Uygulamaları. PEGEM Akademi, 2. Baskı ISBN: 978-605-5885-67-0 414s.
• Demircan V, Aktaş A, 2004. Isparta İli Kiraz Üretiminde İlaç Kullanım Düzeyi İle Üretici Eğilimlerinin Belirlenmesi. Tarım Ekonomisi Dergisi, 9, 51-65
• Field A, 2005. DiscoveringStatistics Using Spss (2nd Ed.). London: Sage.
• Garson GD, 2008. LogisticRegression. http://www2.chass.ncsu.edu/garson/ pa765/ logistic.htm (Eişim Tarihi:20.05.2017)
• Gujarati ND, 1995. Basic Econometrics, Mcgraw-Hill. Third Edition, USA.
• Güldal, H.T. Özçelik, A. 2017. Buğday Yetiştiriciliğinde Toprak Analizi Sonucuna Göre Kullanılan Gübrenin Maliyete Etkilerinin Belirlenmesi: Konya İli Cihanbeyli İlçesi Örneği, ADÜ Ziraat Dergisi, 14(1):9-15
• Hair JF, Black W, Babin B, Anderson RE, Tatham RL, 2005. Multivariate Data Analysis. (5th Ed.). UpperSaddleRiver, Nj: PrenticeHall.
• İnan H, 2001. Konya İlinde Zirai İlaç Bayilerinin Mesleki ve Bilgi Düzeyleri Bakımımdan Durumu İle Çiftçilerin Zirai Mücadele Uygulamaları Üzerine Bir Araştırma, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, yüksek lisans tezi, (Basılmış)
• Karnez E, 2010. Aşağı Seyhan Ovasında Buğday ve Mısır Üretim Alanlarında Azot Bütçesine İlişkin Girdi ve Çıktıların İrdelenmesi. Çukurova ÜniversitesiFen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, (Basılmış)
• Kızılaslan N, Ünal Y, 2013. Çiftçilerin Tarımsal Yayım Farkındalıklarının Belirlenmesi (Tokat/Erbaa Örneği). Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 5: 1-19
• Midmore DJ, 1993AgronomicModification of Resource UseandIntercrop Productivity. FieldCropsResearch 34, 357-380.
• Newbold P, 1995. Statisticsfor Business andEconomics.Prentice-Hall International, New Jersey, 867pp.
• Olhan E, 1997. Türkiye'de Bitkisel Üretimde Girdi Kullanımının Yarattığı Çevre Sorunları ve Organik Tarım uygulaması. Manisa İli Örneği, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, 206s.
• Özdamar K, 1999. Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi. Kaan Kitabevi, 2. Baskı, ISBN: 975-6787-02-3 Eskişehir, 499s.
• Paksoy M, Ortasöz N, 2018. Kahramanmaraş İli Pazarcık İlçesinde Mısır Üretim Faaliyetinin Ekonomik Analizi, KSÜ Tarım Ve Doğa Dergisi 21(Özel Sayı): 95-101
• Sarımehmetoğlu G,2007. Farklı Sulama Uygulamaları Altında Mısır Çeşitlerinin Sulama Suyu ve Gübre Kullanım Etkinliği. Çukurova ÜniversitesiFen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi (Basılmış).
• Sönmez İ, Kaplan M, Sönmez S, 2008. Kimyasal Gübrelerin Çevre Kirliliği Üzerine Etkileri ve Çözüm Önerileri. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Derim Dergisi, 25(2):24-34.
• Süt N, Şenocak M, 2007. Relatif Risk Ölçütünün Odds Oranı, Atfedilen Risk ve Tedaviye Gerekli Sayı Ölçütleriyle Karşılaştırılması.TheOffical of Journal of Trakya UniversityFaculty Of Medicine, 24(3): 213-226 .
• Tutar F, Kılıç N, Aytekin S, 2012. Türkiye’de Suyun Ekonomik Analizi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9: 231-246.
• Uçak AB, 2013. Doğrudan ve Geleneksel Ekim Yöntemlerinin ve Farklı Su Düzeylerinin Mısırın Su-Verim İlişkilerine Etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi (Basılmış).
• Uygun N, Ulusoy MR, Satar S, 2010. Biyolojik Mücadele. Türk. Biyo. Müc. Derg., 1(1): 1-14
• Ünlü H, PademH, 2009. Organik Domates Yetiştiriciliğinde Çiftlik Gübresi, Mikrobiyal Gübre ve Bitki Aktivatörü Kullanımının Verim ve Kalite Özellikleri Üzerine Etkileri. Ekoloji 19(73): 1-9
• Ünver A, 2016. Su Kaynaklarının Yönetimi ve Çevresel Sürdürülebilirlik Açısından Sulama Kooperatifleri, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü,Yüksek Lisan Tezi(Basılmış).
• Yolcu R, 2014. Diyarbakır Koşullarında Damla Sulama İle Sulanan Silajlık Mısırda Farklı Sulama Düzeylerinin Ve Farklı Dönemlerde Uygulanan Azotlu Gübrenin Verim ve Verim Özelliklerine Etkisi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi,(Basılmış).