Investigation of Dry Hay Yield and Quality Characteristics of Common Vetch (Vicia sativa L.) Cultivars for in Igdir Plain Download Conditions

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 3, 67 - 76, 30.09.2015

Süleyman Temel , Bilal Keskı̇n Veli Yıldız Ahmet Eren Kır

Öz

This research was carried out to determine the most appropriate common vetch variety or varieties in terms of dry matter yield and quality characteristics in bottom land of Igdir Plain with arid region. For this purpose, hay yield (HY), crude protein (CP), neutral detergent ber (NDF), acide detergent ber (ADF), acide detergent lignin (ADL), dry matter digestibility (DMD), digestibility energy (DE) and metabolic energy (ME) and relative feed values (RFV) of 13 common vetch registered in Turkey and one local population were examined in Igdir University Agricultural Application and Research Station. The research was established randomized block design with three replications for two years in 2013 and 2014. According to the results, signi cant differences in all examined parameters in terms of common vetch cultivars and sowing years has been observed. In the research, It ranged from 213.35 to 547.88 kg-1 for hay yield, from 15.15 to 20.69% for HP, from 40.63 to 47.27% for NDF, form 28.94 to 35.71% for ADF, from 4.39 to 7.06% for ADL, from 61.08 to 66.35% for DMD, from 2.90 to 3.11 Mcal kg-1 for DE, from 2.38 to 2.55 Mcal kg-1 for ME and from 121.75 to 149.90 for RFV of vetch cultivars. According to the two-year combined averages, Gülhan-2005 Orakef and Bakır-2001 cultivars produced higher hay yields than other cultivars. While the highest DE, ME, DMD, RFV were measured in Görkem and Alınoğlu-2001, HP rates was measured in Emir cultivar. While the lowest ADL content was determined in Özveren cultivar, ADF and NDF percentages were found in Görkem. According to years, higher NDF, ADF, ADL and hay yield has produced in the second year. However, the highest HP, DMD, DE, ME and RFV were obtained in the first year. 

Anahtar Kelimeler

Adaptation, nutritional values, cultivar, Igdir Plain

Iğdır Ovası Taban Koşullarında Adi Fiğ (Vicia sativa L.) Çeşitlerinin Kuru Ot Verimi ve Kalite Özelliklerinin İncelenmesi

Öz

Bu araştırma, kurak iklim özelliğe sahip Iğdır ovası taban arazilerinde kuru ot verimi ve kalite özellikleri
açısından en uygun adi ğ çeşidi veya çeşitlerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla Iğdır
Üniversitesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi istasyonunda Türkiye de tescil edilen 13 adi ğ çeşidi ve
bir yerel popülasyonun kuru ot verimi (KOV), ham protein oranı (HP), nötr çözücülerde çözünemeyen lif (NDF),
asit çözücülerde çözünemeyen lif (ADF), asit çözücülerde çözünemeyen lignin (ADL) kuru madde sindirilebilirliği
(KMS), sindirilebilir enerji (SE), metabolik enerji (ME) ve nispi yem değerleri (NYD) incelenmiştir. Araştırma 2013
ve 2014 de olmak üzere iki yıl süreyle tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak kurulmuştur.
Araştırma sonuçlarına göre, incelenen tüm parametreler açısından adi ğ çeşitlerinde ve ekim yıllarında önemli
farklar görülmüştür. Araştırmada incelenen çeşitlerde kuru ot verimi 213.35-547.88 kg da-1, HP %15.15-20.69,
NDF %40.63-47.27, ADF %28.94-35.71, ADL %4.39-7.06, KMS %61.08-66.35, SE 2.90-3.11 Mcal kg-1, ME
2.38-2.55 Mcal kg-1 ve NYD 121.75-149.90 arasında değişmiştir. İki yıllık birleştirilmiş ortalamalara göre Gülhan
2005, Orakefe ve Bakır-2001 çeşitleri diğer türlere göre daha yüksek kuru ot verimi üretmiştir. Türler arasında en
yüksek SE, ME, KMS, NYD’leri Görkem ve Alınoğlu-2001’de ölçülürken, HP oranı Emir çeşidinde belirlenmiştir.
Oysa en düşük ADL içeriği Özveren çeşidinde, ADF ve NDF yüzdeleri ise Görkem de tespit edilmiştir. Yıllar
arasında ise ikinci yıl birinci yıla göre daha yüksek NDF, ADF, ADL ve kuru ot verimi üretmiştir. Oysa en yüksek
HP, KMS, SE, ME ve NYD birinci yılda elde edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Adaptasyon, besin değerleri, çeşit, Iğdır Ovası

Kaynakça

• Acar Z, Sabancı CO, Tan M, Sancak C, Kızılşimşek M, Bilgili U, Ayan İ, Karagöz A, Mut H, Aşcı ÖÖ, Başaran U, Kır B, Temel S, Yavuzer GB, Kırbaş R, Pelen MA, 2015. Yem bitkileri üretiminde değişimler ve yeni arayışlar. Türkiye Ziraat Mühendisliği VIII. Teknik Kongresi. 508-547.
• Albayrak S, Türk M, Sevimay CS, 2013. Göller yöresinde adi yonca (Medicago sativa L.) populasyonlarının toplanması ve karakterizasyon çalışmaları. Türkiye X. Tarla Bitkileri Kongresi, 10-13 Eylül 2013 Konya, Cilt 3. s. 117-124.
• Altınok S, Türk M, Erol T, Akçelik Somay E, 2013. Doğal yonca populasyonlarında tohum veriminin ve verim unsurlarının belirlenmesi. Türkiye X. Tarla Bitkileri Kongresi, 10-13 Eylül 2013 Konya, Cilt 3. s. 366-372.
• Anonim 2014. Başbakanlık DMİ Genel Müdürlüğü Meteroloji Bültenleri. Ankara.
• Ammar H, López S, Andrés S, 2010. In uence of maturity stage of forage grasses and leguminous on their chemical composition and in vitro dry matter digestibility. Options Méditerranéennes, A no. 92, 199-203.
• AOAC 1990. Of cial Method of Aanalysis. 15th. edn. Association of Of cial Analytical Chemist, Washington, DC. USA, 1990.
• Ayan İ, Acar Z, Başaran U, Önal Aşçı Ö, Mut H, 2006. Samsun ekolojik koşullarında bazı burçak (Vicia ervilia L.) hatlarının ot ve tohum verimlerinin belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2006, 21(3): s.318-322.
• Balabanlı C, Kara B, 2003. Adi ğ (Vicia sativa L.) hatlarının Isparta koşullarında bazı bitkisel ve tarımsal özelliklerinin belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi. Ankara, 2003. 12(1/2): s.57-63.
• Ball DM, Collins M, Lace eld GD, Martin NP, Mertens DA, Olson KE, Putnam DH, Undersander DJ, Wolf MW, 2001. Understanding forage quality. American Farm Bureau Federation Publication, 1-01, Park Ridge, IL.
• Bucak B, 2007. Bazı ğ (Vicia spp.) hat ve çeşitlerinin Harrran Ovası şartlarında tarımsal karakterlerinin belirlenmesi. HR.Ü.Z.F.Dergisi, 11(3/4): 53-58.
• Bulur V, Çelik N, 1996. Bazı seçilmiş adi ğ (Vicia sativa L.) hat ve çeşitlerinin verim ve önemli tarımsal özellikleri. Türkiye 3. Çayır-Mera ve Yem Bitkileri Kongresi, 479-485, 17-19 Haziran, Erzurum.
• Caballero R, Haj Ayed M, Galvez JF, Hernaız PJ, 1995. Yield components and chemical composition of some annual legumes under continental mediterranean conditions. Int J Agric Sci Agricolture Mediterranea, 125, 220-230.
• Çaçan E, Aydın A, Başbağ M, 2015. Bingöl Üniversitesi yerleşkesinde yer alan bazı baklagil yem bitkilerine ait kalite özelliklerinin belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 2 (1): 105-111.
• Çil A, Çil AN, Yücel C, 2006. Bazı adi ğ (Vicia sativa L.) hatlarının Harrran Ovası koşullarına adaptasyonu. HR.Ü.Z.F.Dergisi, 10(1/2): 53-61.
• Erdurmuş C, Çeçen S, Yücel C, 2010. Antalya koşullarında bazı yaygın ğ (Vicia sativa L.) hat ve çeşitlerinin verim ve verim özelliklerinin saptanması. Akdeniz Üniv Zir Fak Derg, 23 (1): 53-60.
• Ertuş MM, Sabancı CO, Şensoy S, 2014. Bazı yonca (Medicago sativa L.) ekotiplerindeki moleküler farklılıkların RAPD işaretleyicileri kullanılarak belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üni. Ziraat Fak. Tarım Bilimleri Dergisi 24(1): 7-15.
• Fonnesbeck PV, Clark DH, Garret WN, Speth CF, 1984. Predicting energy utilization from alfalfa hay from the Western Region. Proc. American Animal Science, 35: 305 - 308.
• Geren H, Avcıoğlu R, Soya H, 2003. Bazı ümitvar yeni ğ (Vicia sativa L.) çeşitlerinin Ege bölgesindeki hasıl performansları üzerinde araştırmalar. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi. 13- 17 Ekim 2003, Diyarbakır, s.363-367.
• Gökkuş A, Bakoğlu A, Koç A, 1996. Bazı adi ğ (Vicia sativa L.) hat ve çeşitlerinin Erzurum sulu şartlarına adaptasyonu üzerine bir çalışma. Türkiye 3. Çayır - Mera ve Yembitkileri Kongresi 17-19 Haziran, 675-678, Erzurum.
• Güllap MK, Erkovan Hİ, Koç A, 2011. Bazı yerel ğ çeşitlerinin Erzurum ekolojisine adaptasyonu üzerine bir araştırma. Türkiye IX. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt III, Çayır Mera ve Yem Bitkileri ile Diğerleri, 1611-1614, 12-15 Eylül, Bursa.
• Kacar B, 1986. Gübreler Gübreleme Tekniği (III. Basım), T.C. Ziraat Bankası Kültür Yayınları No:20, Ankara, 439 s.
• Kaplan M, 2013. Yaygın ğ (Vicia sativa L.) genotiplerinde hasat zamanının ot verimi ve kalitesine etkisi. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 29 (1): 76-80.
• Karslı MA, Akdeniz H, Levendoğlu T, Terzioğlu Ö, 2005. Evaluation of the nutrient content and protein fractions of four different common vetch varieties. Turk J. Vet. Anim. Sci. 29: pp.1291-1297.
• Khalil JK, Sawaya WN, Hyder SZ, 1986. Nutrient composition of Atriplex leaves grown in Saudi Arabia. Journal of Range Management, 39: 104-107.
• Lyons RK, Machen RV, Forbes TDA, 1999. Why Range Forage Quality Changes. Texas Agric. Ext. Serv., B - 6036, p. 7.
• Mountousis J, Papanikolaou K, Stanogias G, Chatzitheodoridis F, Roukos C, 2008. Seasonal variation of chemical composition and dry matter digestibility of rangelands in NW Greece. Journal of Central European Agriculture, 9(3): 547-556.
• Oddy VH, Robards GE, Low SG, 1983. Prediction of in vivo dry matter digestibility from the ber nitrogen content of a feed. In: Robards, G.E., Packham, R.G. (Eds.), Feed Information and Animal Production. Commonwealth Agricultural Bureaux, Farnham Royal, UK, pp. 395-398.
• Parlak AÖ, Hakyemez BH, Alatürk F, 2011. Fiğ (Vicia sativa L.) çeşitlerinin Çanakkale koşullarına adaptasyonu. Türkiye IX. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt III, Çayır Mera ve Yem Bitkileri ile Diğerleri, 1663-1666, 12-15 Eylül, Bursa.
• Sabancı CO, Ertuş MM, Zorer Çelebi Ş, 2013. Collection, conservation and evaluation for forage yield of alfalfa landraces grown in East Anatolia. Turkish Journal of Field Crops, 18(1): 46-51.
• Sağlamtimur T, Genç İ, Özgüven M, Tükel T, Engin M, Tansı V, Anlarsal AE, Gök M, Orhan E, Baytekin H, Kılınç M, 1993. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Sulu Koşullarda Uygulanabilecek Ekim Nöbeti Sistemleri Üzerinde Araştırmalar. Çukurova Üni. Ziraat Fak. GAP Tarımsal Araştırma-İnceleme ve Geliştirme Proje Paketi Kesin Sonuç Raporu, Ç.Ü. Zir. Fak. Genel Yayın No: 68, GAP Yay. No: 79, 26 s. Adana.
• Sheaffer CC, Peterson MA, Mccalin M, Volene JJ, Cherney JH, Johnson KD, Woodward WT, Viands DR, 1995. Acide Detergent Fiber, Neutral Detergent Fiber Concentration and Relative Feed Value. North American Alfalfa İmprovemnt Conference, Minneapolis.
• Serin Y, Tan M, 2011. Yembitkileri Kültürüne Giriş. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Ders Yay. No: 206, Erzurum, 219 s.
• Tamer G, Soya H, 1996. Farklı Ekim Zamanlarının Tüylü Fiğde Ot Verimi ve Verim Özelliklerine Etkisi. Ege Üniv. Fen Bil. Enst. Derg., İzmir.
• Tamkoç A, Avcı AA, 2004. Doğal vejetasyondan seçilen adi ğ (Vicia sativa L.) hatları arasındaki bazı farklılıkların belirlenmesi. Selçuk Üni. Zir. Fak. Dergisi 18(34): 114-117.
• Tan M, Serin Y, 2011. Baklagil Yem Bitkileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Yayınları No: 190, Erzurum.
• Tan M, Temel S, 2012. Alternatif Yem Bitkileri. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Ders Yayınları No: 246, 195 - 207, Erzurum.
• Temel S, Tan M, 2002. Erzurum şartlarında adi Fiğ (Vicia sativa L.)’in ekim ve hasat zamanlarının belirlenmesi üzerine bir araştırma. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Der., 33 (4): 363-368.
• Temel S, Şahin K, 2011. Iğdır ilinde yem bitkilerinin mevcut durumu, sorunları ve çözüm önerileri. YYÜ Tar. Bil. Derg. 21: 64-72.
• Temel S, Pehluvan M, 2015. Evaluating orchard and poplar leaves during autumn as an alternative fodder source for livestock feding. Cien. Inv. Agr. 42:27-33.
• Tosun F, Altın M, Akten Ş, Akkaya A, Serin Y, Çelik N, 1987. Erzurum kıraç şartlarında bazı ekim nöbeti sistemlerinin buğday verimine etkileri üzerinde bir araştırma. Türkiye Tahıl Sempozyumu. 6-9 Ekim 1987, Görükle, Bursa, s: 123-135.
• TÜİK 2013. T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu, http://www. tuik.gov.tr Bitkisel üretim istatistikleri. Erişim:07.07.2014.
• Türk Z, Koç M, 2003. Ceylanpınar ekolojik koşullarında Nohut (Cicer arietinum L.)’ta verim ve verim öğelerini sınırlayan etkenlerin belirlenmesi üzerine bir araştırma, Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim, Diyarbakır, 118-420.
• Van Soest PJ, Robertson JD, Lewis BA, 1991. Methods for diatery bre, neutral detergent bre and non-starch polysaccharides in relation to animals nutrition. Journal of Dairy Science, 74: 3583-3597.
• Yılmaz MF, Erol A, 2015. Bazı yaygın Fiğ (Vicia sativa L.) genotiplerinde biyolojik verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 2(2): 142-151.
• Yolcu H, Daşcı M, Tan M, 2009. Evaluation of annual legumes and barley as sole crops and intercrop in spring frost conditions for animal feding I. Yield and Quality. J Anim Vet Adv, 8 (7): 1337-1342.
• Yücel C, Ayaşan T, 2010. Çukurova koşullarında yetiştirilen bazı yaygın ğ (Vicia sativa L.) çeşitlerinin in vitro yem sindirilebilirliği üzerine farklı inkubasyon zamanlarının etkisi. Gaziosmanpaşa Üniv Zir Fak Derg, 28 (2): 1-8.
• YücelC,SayarMS,YücelH,2012.Diyarbakırkoşullarındayaygın ğ (Vicia sativa L.) genotiplerinin ot kalitesi ile ilgili bazı özelliklerinin saptanması. HR.Ü.Z.F.Dergisi, 16(2): 45-54.
• Yücel C, Avcı M, Kılıçalp N, Gültekin R, 2013. Çukurova şartlarında bazı adi ğ (Vicia sativa L.) hatlarının ot verimi ve ot kalitesi bakımından değerlendirilmesi. Anadolu Tarım Bilim., Derg., 28 (3): 134-140.
• Yücel C, Yücel D, Akkaya MR, Anlarsal AE, 2014. Bazı ümitvar yaygın ğ (Vicia sativa L.) genotiplerinde kalite özellikleri. KSÜ Doğa Bil. Derg., 17 (1): 8-14.