Determination of Environmental Radioactivity in the Iğdır Region

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 2, 131 - 139, 30.06.2017

Gülçin Bilgici Cengiz Volkan Göksu Hüseyin Ertap

Öz

In this study, radioactivity existing in soil and water is analyzed in the region of Iğdır. For this
purpose, the radioactivity concentrations of soil and water samples collected from different points along the
Armenia boundary of Iğdır and indoor radon concentrations were determined. Gamma spectrometric analysis of
soil samples collected from different points of Iğdır was performed by using the Canberra and an HPGe detector.
The radionuclide activity concentrations in 11 soil samples collected from the study area were measured through
gamma-ray spectrometry. The average activity concentration of soil samples in the investigated area were determined
as 15.7, 18.3 and 332.6 Bq kg-1 for the natural radionuclides 238U, 232Th and 40K, respectively. In addition to these,
the fssion product of 137Cs concentration was determined 17.7 Bq kg-1. The radioactivity levels of 12 water samples
taken from Aras River were analyzed. The gross-alpha and gross-beta activities were determined using a Berthold
LB770 an alpha/beta counter of low background multiple detector type system. According to the data collected, it
is found that maximum levels which are determined by the World Health Organization not achieved. In this study,
track etch flm (CR-39) was used to determine the distribution of radon levels in dwellings. The average indoor
radon concentration was obtained as 105. 62 Bq m-3.

Anahtar Kelimeler

Alpha, beta, Iğdır, radon, soil, water

Iğdır Yöresinde Çevresel Radyoaktivitenin Belirlenmesi

Öz

Bu çalışmada Iğdır yöresine ait toprak ve sudaki radyoaktivite incelenmiştir. Bu amaçla Iğdır ilinin
değişik noktalarından alınan toprak ve su örneklerinin radyoaktif çekirdek konsantrasyonları ve ev içi radon
konsantrasyonları belirlendi. Iğdır ili sınırları içerisinde 11 farklı noktadan alınan toprak örneklerinin gamma
spektrometrik analizi Canberra marka HPGe dedektörü kullanılarak yapılmıştır. İlgilenilen alanlarda topraktaki
ortalama aktivite konsantrasyonları sırasıyla, 238U, 232Th ve 40K için 15.7, 18.3 ve 332.6 Bq kg-1 olarak bulunmuştur.
Bunlara ek olarak, fsyon ürünü olan 137Cs konsantrasyonu 17.7 Bq kg-1 olarak bulunmuştur. Aras nehrinden alınan
su örnekleri, Berthold LB770 marka düşük doğal fonlu bir alfa/beta sayım sistemi kullanılarak ölçülmüştür. Elde
edilen verilere göre Dünya Sağlık Örgütünün içme suları için belirtilmiş olduğu sınır değerlerinin aşılmadığı
görülmüştür. Iğdır ili ev içi ortalama radon konsantrasyonu ise pasif CR-39 nükleer iz dedektörleri kullanılarak
105.62 Bq m-3 olarak bulunmuştur

Anahtar Kelimeler

Alfa, beta, Iğdır, radon, su, toprak

Kaynakça

• Gelir, A, 2001. İçme suyundaki radyoaktivitenin belirlenmesi ve yıllık doz eşdeğerinin hesaplanması, , İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• United Nations Scientific Committee on the Effects of Atomic Radiation UNSCEAR, 1982. Report to the General Assembly, 88-90p.
• United Nations Scientific Committee on the Effects of Atomic Radiation UNSCEAR, 2000. Sources, Effects and Risks of Ionizing Radiation. Volume I: Sources, United Nations, New York, 110-280p.
• OECD Nuclear Energy, Report of a Group of Expert 1979. No: 48761, .35-36p.
• Myrick TE, Berven BA, Haywood FF, 1983. Determination of concentrations of selected radionuclides in surface soil in the U.S. Healthy Physics, 45: 631 642.
• Kam E, Yarar Y, Karahan G, Çelebi N, 2004. Tekirdağ ili ve çevresinin doğal radyasyon seviyelerinin belirlenmesi. 22.Ulusal Fizik Kongresi, BODRUM.
• Keser R, 2004. Fırtına vadisinin Çamlıhemşin’den yukarı kısmının doğal radyoaktivite seviyesinin belirlenmesi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Yalçın M, 2002. Malatya şehir merkezi ile ilçe merkezlerinin içme sularının toplam alfa ve beta radyoaktivite seviyelerinin tayini. Fırat Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Topçuoğlu S, Karahan G, Güngör N, ve Kırbaşoğlu Ç, 2003. Natural and artificial radioactivity in Emendere thermal spring area in Western Anatolia. Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry, 256: 395 398.
• Köksal M, Çelebi N, Özçınar B, 1993. Indoor radon concentration in İstanbul houses. Healthy Physics, 65: 87-88.
• Özçınar B, Köksal EM, Akar B, Kopuz G, Büyükkasap E, Çetin A, Küçükönder A, Ünlü Y, 1996. Erzurum ve Şanlıurfa illerinde radon gazı radyoaktivite konsantrasyonları. 7. Ulusal Nükleer Bilimler ve Teknoloji Kongresi, 538 543.
• Çelebi N, Alkan H, 1997. Evaluation of natural radiation in the Kestanbol spa region. Radiation Protection Dosimetry, Volume: 69, No: 3, 227 230.
• Çelebi N, Taşdelen M, Kopuz G, Uluğ A, 2000. Antalya evlerinde radon konsantrasyon ölçümleri. GAP-Çevre Kongresi, 2: 1053 1058.
• Merdanoğlu B, 2004. Kestanbol civarındaki su, toprak ve granit örneklerinde doğal radyoaktivitenin belirlenmesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Enerji Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.