Adıgüzel Baraj Gölü’nde (Denizli/Türkiye) Deterjan, Fosfat, Bor ve Ağır Metal Kirliliğinin Belirlenmesi

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 1, 61 - 67, 31.03.2018

Orkide Minareci Murat Çakır

https://doi.org/10.21597/jist.407817

Cited By: 3

Öz

Bu çalışma Adıgüzel Baraj Gölü’ndeki deterjan, fosfat, bor ve ağır metal kirliliğini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Ortalama anyonik deterjan, fosfat, bor, bakır, nikel, krom ve kurşun konsantrasyonları, sırasıyla 0.235 mg L-1, 0.009 mg L-1, 0.659 mg L-1, 0.0048 mg L-1, 0.0170 mg L-1, 0.0016 mg L-1, 0.0002 mg L-1 bulunmuştur. Bu değerler “Kıta İçi Su Kaynaklarının Sınıflarına Göre Kalite Kriterleri” ile karşılaştırılmıştır. Adıgüzel Baraj Gölü anyonik deterjan parametresi açısından II. sınıf (az kirlenmiş su), fosfat, bor ve ağır metal parametreleri açısından I. sınıf (kirlenmemiş su) olarak sınıflandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Adıgüzel Baraj Gölü, ağır metal, anyonik deterjan, bor, fosfat

Determination of Detergent, Phosphate, Boron and Heavy Metal Pollution in Adıgüzel Dam Lake (Denizli/Turkey)

Öz

This study was performed to determine of anionic detergent, phosphate, boron and heavy metal pollution in Adıgüzel Dam Lake. The average concentrations of anionic detergent, phosphate, boron, copper, nickel, chromium and lead were found 0.235 mg L-1, 0.009 mg L-1, 0.659 mg L-1, 0.0048 mg L-1, 0.0170 mg L-1, 0.0016 mg L-1, 0.0002 mg L-1, respectively. These values were compared with “Quality Criteria for Inland Water Resources by Class”. Adıgüzel Dam Lake was classified as II. class (less contaminated water) in terms of anionic detergent parameter and I. class (uncontaminated water) in terms of phosphate, boron and heavy metal parameters.

Anahtar Kelimeler

Adıgüzel Dam Lake, anionic detergent, boron, heavy metal, phosphate

Kaynakça

• Akar D, 2007. Potential boron pollution in surface water, crop and soil in the lower Büyük Menderes basin. Environmental Engineering Science, 24: 1273-1279.
• Akın M, Akın G, 2007. Suyun önemi, Türkiye’de su potansiyeli, su havzaları ve su kirliliği. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 47(2): 105-118.
• Anonim, 1995. Standard methods for the examination of water and wastewater. 19th Edition, APHA, AWWA, WPCF, Washington.
• Anonim, 2005. Standard methods for the examination of water and wastewater. 21st Edition, APHA, AWWA, WEF, Washington.
• Atalık A, 2006. Küresel ısınmanın su kaynakları ve tarım üzerine etkileri. Bilim ve Ütopya, 139: 18-21.
• Aydın G, Seferoğlu S, 2000. Investigation of boron concentration of some irrigation waters used in Aydın region for plant nutrient and soil pollution. Proceedings of International Symposium on Desertification, 13-17 June 2000, Konya, 109-115.
• Başıaçık S, Sarı HM, İlhan A, Ustaoğlu MR, 2012. Adıgüzel baraj gölü (Denizli) bıyıklı balık (Luciobarbus kottelati Turan, Ekmekçi, İlhan ve Engin, 2008) populasyonunun bazı büyüme özellikleri. Journal of Fisheries Sciences.com, 6(1): 32-38.
• Bilgin A, 2015. Borçka Baraj Gölü su kalitesinin çok değişkenli istatistiksel yöntemle değerlendirilmesi. Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 11(2): 287-293.
• Bulut C, Atay R, Uysal K, Köse E, 2012. Çivril Gölü (Işıklı Gölü) yüzey suyu kalitesinin değerlendirilmesi. Anadolu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi – C Yaşam Bilimleri ve Biyoteknoloji, 2(1): 1-8.
• Cüce H, Bakan G, Akıncı H, 2011. Balık Gölü (Kızılırmak Deltası, Samsun) su kalitesinin konumsal analizi. TMMOB (Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği) Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi, 31 Ekim – 4 Kasım 2011, Antalya.
• Çakır M, Minareci O, 2015. Işıklı Gölü ve Işıklı Çayı’nda (Çivril-Denizli) deterjan, fosfat ve bor kirliliğinin araştırılması. İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 30(1): 23-34.
• Çondur F, Cömertler N, 2010. Çevre kirliliği ve yoksulluk ilişkisi: Büyük Menderes Havzası Örneği. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2(2): 1309-8020.
• Dağlı H, 2005. İçme suyu kalitesi ve insan sağlığına etkileri, bizim İller. İller Bankası Aylık Yayın Organı, 3: 16-21.
• Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, 2017. Adıgüzel Barajı. http://www2.dsi.gov.tr/baraj/detay.cfm?BarajID=153 (Erişim tarihi: 19 Ağustos, 2017).
• Dökmeci AH, Dinçer AR, 2005. Gala gölü ve gölü besleyen su kaynaklarında ağır metal kirliliğinin araştırılması. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 122 s.
• Duman F, 2005. Sapanca ve Abant Gölü su, sediment ve sucul bitki örneklerinde ağır metal konsantrasyonlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 227 s.
• Egemen Ö, 2011. Su Kalitesi. 7. Baskı, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi, Yayın No:14, Bornova – İzmir, 90-91.
• Gürleyen N, İlhan A, Başıaçık S, Ustaoğlu MR, Sarı HM, 2012. Adıgüzel baraj gölü’ndeki kababurun balığı (Chondrostoma meandrense Elvira, 1987)’nın bazı büyüme özellikleri. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 29(3): 123-126.
• Hatcher JT, Wilcox LV, 1950. Colorimetric determination of boron using. Analytical Chemistry, 22(4): 567-569.
• Kabay N, Yılmaz I, Bryjak M, Yüksel M, 2006. Removal of boron from aqueous solutions by ion exchange-membrane hybrid process. Desalination, 198: 74-81.
• Kalıpcı E, Cüce H, Toprak S, 2017. Damsa Barajı (Nevşehir) yüzey suyu kalitesinin coğrafi bilgi sistemi ile mekansal analizi. Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi, 7(1): 312-319.
• Keskin F, Demirak A, Şahin Y, 2012. Köyceğiz Gölü sedimentinde ağır metal fraksiyonlarının incelenmesi. 26.Ulusal Kimya Kongresi, 1-6 Ekim 2012, Muğla.
• Kır İ, Özan ST, Tuncay Y, 2007. Kovada Gölü’nün su ve sedimentindeki bazı ağır metallerin mevsimsel değişimi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 24(1-2): 155-158.
• Kır İ, Tumantozlu H, 2012. Karacaören-II Baraj Gölü’ndeki su, sediment ve sazan (Cyprinus carpio) örneklerinde bazı ağır metal birikiminin incelenmesi. Ekoloji Dergisi, 21(82): 65-70.
• Küçük S, 2007. Büyük Menderes Nehri su kalite ölçümlerinin su ürünleri açısından incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 4: 7-13.
• Küçükyılmaz M, Örnekci GN, Uslu AA, Özbey N, Şeker T, Birici N, Yıldız N, Koçer MAT, 2014. Işıktepe Baraj Gölü (Maden, Elazığ) kıyı bölgesi fizikokimyasal su kalitesi üzerine ilk bulgular. Yunus Araştırma Bülteni,14(2): 55-63.
• Küçükyılmaz M, Uslu G, Birici N, Örnekçi NG, Yıldız N, Şeker T, 2017. Karakaya Baraj Gölü su kalitesinin incelenmesi. Yunus Araştırma Bülteni, 17(2): 145-155.
• Parsons TR, Matia Y, Lalli CM, 1984. A manual of chemical and biological methods for sea water analysis. Pergamon Press, New York, 173 p.
• Resmi Gazete, 2004. Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği. Tarih 31.12.2004, Sayı 25687.
• Resmi Gazete, 2012. Yerüstü Su Kalitesi Yönetmeliği. Tarih 30.11.2012, Sayı 28483.
• Samsunlu A, 1999. Çevre Mühendisliği Kimyası. Sam-Çevre Teknolojileri Merkezi Yayını, İstanbul, 394s.
• Vural N, 1983. Sentetik deterjanlar. Bilim ve Teknik Dergisi, 165(14): 9-11.
• Yılmaz F, 2004. Mumcular Barajı (Muğla-Bodrum)'nın fiziko-kimyasal özellikleri. Ekoloji Dergisi, 13(50): 10–17.
• Zengin O, 2008. Van Gölü ve gölü besleyen kaynaklarda ağır metal kirliliğinin araştırılması. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 104 s.