Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre Güncel Türkçe Öğretim Programları

Yıl 2020, , 56 - 71, 25.04.2020

Efecan Karagöl

https://doi.org/10.31464/jlere.666641

Cited By: 10

Öz

Dil öğretimi, öğreniciyi dil becerileri açısından yetkin kılmayı amaçlar. Bu yetkinlik, 21. yüzyıl becerileri doğrultusunda hazırlanmış öğretim programlarıyla mümkündür. Söz konusu beceri ve hedeflere sağlıklı biçimde ulaşmak için öğretim programlarındaki kazanımların yapısı önemlidir. Bu yapılara yönelik ilkeler ortaya koyan taksonomik yaklaşımlardan biri de yenilenmiş Bloom taksonomisidir. Yenilenmiş Bloom taksonomisi, kazanımları ad ve fiil merkezli yapılandırarak alt basamaktan üst basamağa doğru (hatırlama, anlama, uygulama, çözümleme, değerlendirme, yaratma) bilişsel olarak sınıflandırmaktadır. Araştırmanın amacı güncel Türkçe öğretim programlarındaki kazanım fiillerini bilişsel stratejiler açısından değerlendirmektir. Araştırma nitel bir durum çalışması olarak planlanmıştır. Araştırmanın inceleme nesnesini Türkiye Maarif Vakfı 2019 Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretim Programı ile 2018 Türkçe ve Türk Kültürü Dersi Öğretim Programı (MEB) oluşturmaktadır. Araştırmanın sonucunda üst düzey bilişsel becerileri (çözümleme, değerlendirme, yaratma) içeren kazanımlara programlarda az yer verildiği belirlenmiştir. Ayrıca incelenen programlardaki kazanımların -üst düzey bilişsel stratejilere az yer verilmesi nedeniyle- CEFR’in (2018) işaret ettiği eylem odaklı yaklaşıma uygun olmadığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye Maarif Vakfı Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretim Programı, Türkçe ve Türk Kültürü Programı, Yenilenmiş Bloom Taksonomisi

Kaynakça

• Anderson, L. W. & Krathwohl, D. R. (2010). Öğrenme öğretim ve değerlendirme ile ilgili bir sınıflama: Bloom’un eğitimin hedefleri ile ilgili sınıflamasının güncelleştirilmiş biçimi. (D. A. Özçelik, Çev.). Ankara: Pegem Akademi. Arı, G. (2017). Okuma becerisi kazanımlarının bilişsel kategorilere göre sınıflandırılması. R. Gürses (Ed.) içinde, Ana dili olarak Türkçenin eğitimi ve öğretimi toplantısı bildirileri (30-31 Ekim 2014) (ss.35-52). Ankara: Türk Dili Kurumu Yayınları. Aslan, M. ve Atik, U. (2018). 2015 ve 2017 İlkokul Türkçe Dersi Öğretim Programı kazanımlarının revize edilmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 7(1), 528-547. Avşar, G. (2017). 2006 ve 2015 Türkçe öğretim programlarında kullanılan fiillerin yenilenmiş Bloom taksonomisine göre sınıflandırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi, Zonguldak. Avşar, G. ve Mete, F. (2018). Türkçe öğretim programlarında kullanılan fiillerin yenilenmiş bloom taksonomisine göre sınıflandırılması, Karaelmas Journal of Educational Sciences, 6, 75-87. Bloom, B. S., Engelhart, M. D., Furst, E. J., Hill, W. H. & Krathwohl, D. R. (1956). Taxonomy of educational objectives: the classification of educational goals. handbook 1: cognitive domain. New York: David McKay. Bümen, N. T. (2006). Program geliştirmede bir dönüm noktası: yenilenmiş Bloom taksonomisi. Eğitim ve Bilim, 31(142), 3-14. Büyükalan Filiz, S. ve Yıldırım N. (2019). Ortaokul Türkçe dersi öğretim programı kazanımlarının revize edilmiş bloom taksonomisine göre analizi. Elementary Education Online, 18(4), 1550-1573. Council of Europa (2018). Common European framework of reference for languages. Strasbourg: Cambrigde University Press. Çeçen, M. A. ve Kurnaz, H. (2014). Ortaokul Türkçe dersi öğrenci çalışma kitaplarındaki tema değerlendirme soruları üzerine bir araştırma. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/149862 Erişim tarihi: 10.09.2019 Çerçi, A. (2018). 2018 Türkçe dersi öğretim programı kazanımlarının (5, 6, 7, 8. sınıf) yenilenen bloom taksonomisine göre incelenmesi. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 6(2), 70-81. Çiftçi, Ö. (2010). İlköğretim Türkçe öğretim programında 5. sınıfa ait okuduğunu anlama kazanımlarının bilişsel beceriler yönünden değerlendirilmesi. TÜBAR, 27, 185-200. Demirel, Ö. (2004). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem Akademi. Ensar, F. (2002). İlköğretim 6. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metin altı soruları üzerine bir inceleme. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara. Eroğlu, D. (2013). 6, 7, 8. sınıf Türkçe çalışma kitaplarındaki dilbilgisi soruları ve kazanımlarının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Başkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Eroğlu, D., Kuzu, T.S. (2014). Türkçe ders kitaplarındaki dilbilgisi kazanımlarının ve sorularının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. Baskent University Journal of Education, 1(1), 72-80. Ertürk, S. (1994). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Meteksan. Gözütok, F. D. (2003). Türkiye’de program geliştirme çalışmaları. Millî Eğitim Dergisi, 160, 44-64. Kara, M. ve Ulutaş, M. (2018). Millî Eğitim Bakanlığı Türkçe Dersi 2018 Öğretim Programındaki okuma kazanımlarının bilişsel stratejiler açısından incelenmesi. ILTER, 6-8 Eylül, Amasya, Türkiye. Kızıltepe, Z. (2015). İçerik analizi nedir? Nasıl oluşmuştur? F. N. Seggie ve Y. Bayyurt (Ed.) içinde, Nitel araştırma yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları (ss. 253-266). Ankara: Anı Yayıncılık. Kuzu, S. T. (2013). 6, 7, 8. sınıf Türkçe çalışma kitaplarındaki dilbilgisi soruları ve kazanımlarının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Başkent Üniversitesi, Ankara. Millî Eğitim Bakanlığı. (2018). Türkçe ve Türk Kültürü Dersi Öğretim Programı (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Seviyeler). http://abdigm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_11/30092244_TTKD_YYretim_ProgramY-TYrkYe.pdf Erişim tarihi: 10.09.2019 Millî Eğitim Bakanlığı. (2018). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=222 Erişim tarihi: 02.06.2018 Millî Eğitim Bakanlığı. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/20195716392253-02-T%C3%BCrk%C3%A7e%20%C3%96%C4%9Fretim%20Program%C4%B1%202019.pdf Erişim tarihi: 10.10.2019 Patton, Q., M. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev. Ed.) Ankara: Pegem Akademi. Savaş, Ö. (2014). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki dinleme etkinliklerinin güncelleştirilmiş Bloom sınıflamasına göre üst düzey bilişsel beceriler açısından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu. Seggie, N. F. ve Bayyurt, Y. (2015). Nitel araştırma yöntemi. F. N. Seggie & Y. Bayyurt (Ed.) içinde, Nitel araştırma yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları (ss. 11-22). Ankara: Anı Yayıncılık. Türk Dil Kurumu. (2005). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Türkiye Maarif Vakfı. (2019). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi programı. https://www.turkiyemaarif.org/uploads/yabancidilolarakturkceogretimi.pdf Erişim tarihi: 19.10.2019 Ulutaş, M. ve Kara, M. (2019). TÖMER Türkçe öğretim programları okuma kazanımlarının bilişsel stratejiler açısından incelenmesi. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 5(2), 232-250. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Yüksel, S. (2007). Bilişsel alanın sınıflamasında (taksonomi) yeni gelişmeler ve sınıflamalar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(3), 479-50.