Ortaokul 5. ve 6. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Yabancı Kökenli Sözcüklerin İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 3, 160 - 174, 25.12.2018

Kevser Yıldız , Zehra Canan Karababa

https://doi.org/10.31464/jlere.468011

Cited By: 5

Öz

Ortaokul 5. ve 6. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Yabancı Kökenli Sözcüklerin İncelenmesi

Öz

ÖZ: Bu çalışmanın amacı,
anadili öğretiminde temel kaynak olarak kullanılan Türkçe ders ve çalışma kitaplarındaki
yabancı kökenli sözcükleri incelemektir. Çalışmanın giriş bölümünde genel
olarak Türkçede bulunan alıntı sözcüklerin çeşitleri, yapısal özelliklerine ve
sözcük öğretiminin dil edinimi ve zihinsel gelişim açısından önemine yer
verilmiştir. Özelinde tarama modeline dayalı betimsel bir araştırma olan bu
çalışmada, ortaokul 5. ve 6. sınıf Türkçe ders ve öğrenci çalışma kitaplarında
geçen yabancı kökenli sözcüklerin varlığı ve niceliği belirlenmiştir.
Çalışmada, kitaplarda yer alan yabancı kökenli sözcükler, Türkçe karşılığı
olanlarla sınırlandırılmıştır. Belirlenen kitaplar incelenmiş ve sonuç olarak
Türkçe karşılığı olan yabancı kökenli sözcüklerin 5. Sınıf Türkçe Ders
Kitabı’nda %9,8; 6. Sınıf Türkçe Öğrenci Çalışma Kitabı’nda ise %5,3 oranında
olduğu saptanmıştır. Ayrıca, incelenen kitaplarda yer alan sözcük öğretimi
etkinlikleri ile çocukların sözcük dağarcığına kazandırılması amaçlanan
sözcüklerin, 5. sınıf düzeyinde %17; 6. sınıf düzeyinde ise %23 oranında
yabancı kökenli olduğu görülmüştür. İncelenen kitaplardaki yabancı kökenli
sözcüklerin en çok Arapça ve Fransızca kökenli olduğu belirlenmiştir. Bu bulgulara dayanarak, Türkçe ders kitapları
hazırlanırken sözcük seçiminde daha duyarlı olunabileceği sonucuna
ulaşılmıştır.   

Anahtar sözcükler: Türkçe ders kitapları,
yabancı kökenli sözcükler, sözcük öğretimi.

Anahtar Kelimeler

Türkçe ders kitapları, yabancı kökenli sözcükler, sözcük öğretimi

Kaynakça

• Kaynakçaa) İncelenen KaynaklarAğın Haykır, H., Kaplan, H., Kıryar, A., Tarakçı, R. ve Üstün, E. (2017). Ortaokul Türkçe 5. sınıf ders kitabı. E. Aktaş ve B. Bayram (Ed.). Ders Kitapları, 1. Baskı, İstanbul: Binet Matbaacılık.Bozkurt, B. Ü. ve Canlı, S. (2017). İlköğretim Türkçe 6. sınıf öğrenci çalışma kitabı. Ankara: Başak Matbaacılık ve Tanıtım Hiz. Ltd. Şti.b) Yararlanılan KaynaklarAdalı, O. (2011). Anlamak ve anlatmak. İstanbul: Pan Yayıncılık.Aksan, D. (2010). Her yönüyle dil: Ana çizgileriyle dilbilim. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.Aksan, D. (2015). Türkçenin sözvarlığı. Ankara: Bilgi Yayınevi.Aslan, C. (2006). Türkçe ders kitaplarında ‘Türkçe olmayan sözcükler’in kullanımı üzerine bir inceleme. Ankara Üniversitesi Tömer Dil Dergisi, Sayı:133, 7-19. Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.Hepçilingirler, F. (2007). Dilim dilim anadilim. İstanbul: Everest Yayınları.Karababa, Z. C. (1993). Türkçeyle İngilizce arasında birbirine paralel anlatım biçimlerinin değerlendirilmesi (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.Karadağ, Ö. (2013). Kelime öğretimi. İstanbul: Kriter Yayınevi.Kavcar, C. (2002). Türkçenin güncel sorunları. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, sayı 27, Sayfa 13-17.Kavcar, C., Oğuzkan, A.F., Aksoy, Ö (2012). Yazılı ve sözlü anlatım. Ankara: Anı Yayıncılık.Lüle Mert, E. (2013). Türkçe ders ve çalışma kitaplarının sözcüksel görünümlerine ilişkin örnek bir uygulama. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı 17, 152-168.Milli Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (2017). Türkçe Dersi Öğretim Programı, Ankara.Milli Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (2015). Türkçe Dersi Öğretim Programı, Ankara.Milli Eğitim Bakanlığı. (2012) Ders kitapları ve eğitim araçları yönetmeliği.Özkan, N. (2011). Türkçedeki yabancı unsurları tasnif denemesi. 38. ICANAS Bildiriler Dil Bilimi, Dil Bilgisi, ve Dil Eğitimi III. Cilt (S.1343-1349). Ankara: Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları. Püsküllüoğlu, A. (2009). Öz Türkçe kılavuzu. Ankara: Arkadaş YayıneviPüsküllüoğlu, A. (2012). Öz Türkçe sözlük. Ankara: Arkadaş YayıneviSever, S. (2011). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.Sezgin, F. (2004). Türkçede batı kökenli kelimelerin yoğunluğu. Ankara: TDK Yayınları. Tavşancıl, E., Aslan, E. (2001). Sözel yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınları.Ülper, H. (2010). Türkçe ders kitabı çözümlemeleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.Vardar, B. (2007). Açıklamalı dilbilim terimleri sözlüğü. İstanbul: Multilingual Yayınları.Zülfikar, H. (2011). Dünden bugüne Türkçe/ Yabancı kelimelerin dilde yayılışı. Türk Dili, Sayfa 49-56.Zülfikar, H. (2002). Türkçenin söz varlığında yabancılaşma. Türkler (Cilt 18). Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, Sayfa 74-79.