Öz
Bu çalışmanın amacı Türkçe bilimsel söylemde edilgenliğin işlevlerini ve bu işlevler üzerinden yazarların bakış
açılarını nasıl yansıttığı betimlemektir. Dilbilim ve Eğitim bilimleri makaleleri üzerinde yapılan gözlemlere
dayanarak bu çalışma, işlevselci yaklaşımlardaki kılıcı veya etkilenen rolündeki üyelerin yükseltilmesi (tümce
başı pozisyonuna getirilmesi) ve konulaştırılması anlayışına karşı bir sav sumaktadır. Çalışmanın bulguları kılıcı
ve edilgen roldeki üyelerin yapısal nedenlere bağlı olarak çoğunlukla eylem önü pozisyonunda kaldığını ve tümce
başı pozisyonuna başka öğelerin taşındığını göstermektedir. Bu çalışmanın başlıca savı edilgen bilimsel metinlerde
edilgenlik kullanımının başlıca itkisi bilgi kaynağı temellidir. Çalışma ayrıca bilgi kaynağı temelli bir
sınıflandırma da önermektedir. Bu sınıflandırmaya göre bilgi kaynağı yazarların kendisi olduğunda edilgenlik 4
bağlamda karşımıza çıkmaktadır: Araştırmanın bir aşamasına gönderim yapmak, okuru metinde belli bir bölüme
yönlendirmek, sav ileri sürmek ve yorum yapmak. Kaynak yazar dışında olduğunda ise edilgenlik iki bağlamda
ortaya çıkmaktadır: Alanyazındaki diğer çalışmalara gönderim yapmak ve genel geçer veya paylaşılan bilgiyi
sunmak
Anahtar Kelimeler
Öz
This study aims at describing the functions of passive voice and how authors reflect their stance through those functions in Turkish academic discourse. Depending on the findings of a corpus based research, this study makes a counterpoint to functionalist views on the ground that passivization does not necessarily result in promoting agents in discourse, and it may not reflect the preference and perspective of writers when used under structural constraints. This study proposes a source-based pattern for the use of passive voice in academic discourse. The distribution of the passive clauses show that writers use passive clauses for different purposes depending on the source of information in epistemic sense. When the source is the writers, they make use of passive voice in four contexts: referring to a phase of their research, guiding the readers to some part of the text, making claims, predictions and suggestions. The writers prefer the passive voice in two contexts when the source is the others: Citing the contemporary work and reporting generic assumptions and shared knowledge.
Anahtar Kelimeler
Epistemic stance passive voice agency scientific discourse Turkish
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA79GH24MC |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Aralık 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 11 Sayı: 2 |