Bolucan (Zara-Sivas) Yöresinde Oligosen Yaşlı Selimiye Formasyonu Kumtaşlarının Sedimanter Petroloji İncelemesi

Yıl 1992, Cilt: 16 Sayı: 2, 131 - 137, 15.11.1992

Orhan Özçelik Mehmet Altunsoy

Öz

Bolucan (Zara-Sivas) yöresinde Oligosen yaşlı Selimiye formasyonu jips, kumtaşı, marn ve dolomitik kireçtaşlarından oluşur. Formasyonun egemen bileşeni olan kumtaşları üzerinde hafif, ağır ve kil minerali analizleri yapılarak sedimanter petrolojik özellikleri incelenmiştir. Kumtaşlarında klorit, illit ve kaolinit gibi kil mineralleriyle piroksen, klorit, biyotit, muskovit ve demir oksit çe zengin opak mineraller gibi ağır mineraller belirlenmiştir. Van Andel (1958), Travis (1970) ile Folk ve diğ. (1970)'nin üçgen sınıflandırma diyagramlarına göre kumtaşları sırasıyla grovak, kayaç parçalı kumtaşı ve litarenit olarak tanımlanmıştır. Dickinson ve Suczek (1979) ile Dickinson (1982)'ın klastik petrofasiyes sınıflamalarında ise karışık ve rösiklik kaynak alanları ile yay orojen kaynak alanlarının varlığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kumtaşı, Sedimanter Petroloji, Bolucan -Zara-Sivas

Sedimentary Petrological Investigation of The Oligocene Selimiye Formation in The Bolucan (Zara-Sivas) Region

Öz

In the Bolucan (Zara-Sivas) region, The Selimiye formation which is Oligocene in age, is composed of gypsium, sandstone, marl and dolomitized limestones. The sandstones are the dominant components of this formation. The sedimentary petrological characteristics of these sandstones have been investigated by using their light, heavy and clay mineral analysis. Chlorite, pyroxcene, biotite, muscovite and heavy mineral such as iron oxide rich opac minerals have been defined as greywacke, rock fragmented sandstone and lithic arenite perspectively according to the triangular classification diagrams of Van Andel (1958), Travis (1970) and Folk et al (1970). In the clastic petrofacies classifications of Dickinson and Suczek (1979) and Dickinson (1982), mixed and recycled provenance and orogen sources have been observed.

Anahtar Kelimeler

Sandstone, Sedimentary Petrology, Bolucan- Zara-Sivas

Kaynakça

• Artan, Ü., ve Sestini, G., 1971, Sivas-Zara Beypınarı bölgesinin jeolojisi: MTA Derg., 76, 80-97.
• Arpat, E., 1964, Gürlevik Dağı bölgesinin genel jeolojisi ve petrol imkanları: MTA Rap. No: 4180 (yayınlanmamış)
• Baykal, F., ve Erentöz, C, 1966, İzahlı 1/500 000 ölçekli Sivas paftası: MTA yayını, 116 s.
• Blumenthal, M., 1937, Kangal ile Divriği arasındaki mıntıkada başlıca jeolojik hatlar: MTA Rap. No: 568 (yayınlanmamış).
• Demirmen, F., 1965, Sincan (Zara-Divriği) bölgesinin jeolojisi: MTA Rap. No: 5127 (yayınlanmamış).
• Dickinson, W.R., and Suczek, C.A., 1979, Plate tectonics and sandstone composition: A.A.P.G. Bull., 63, 2164-2182.
• Dickinson, W.R., 1982, Composition and sandstone in circum pasific subduction complexes and fore-arc bassins: A.A.P.G. Bull, 66, 121-127.
• Dickinson, W.R., Beared, L.S., Brankenrdge, G.R., Erjavec, J.A., Ferguson, R.C., Inman, K.F., Knepp, R.A., Lindberg, F.A., and Ryberg, P.T., 1983, Provenance of North American Phanerozoic sandstones in relation to tectonic setting: Geol. Soc. Amer. Bull., 94, 222-235.
• Folk, R.L., Andrews, and Lewis, D.W., 1970, Detrital sedimentary rock classification and nomenclature for use New Zeland: N.Z.J. Geol. Geops., 12.
• Gökçen, S.L., 1981, Zara-Hafik güneyindeki paleojen istifinin sedimantolojisi ve paleocoğrafik evrimi: Yerbilimleri, 8, 1-25.
• Gökçen, S.L., 1982, Zara-Hafik (SE Sivas) ve Refahiye (SW Erzincan) bölgeleri Eosen filişinin sedimanter petrolojik karşılaştırılması: Yerbilimleri, 9, 141-147.
• Gökçen, S.L., and Kelling, G., 1985, Oligocene deposits of the Zara-Hafik region (Sivas Central Turkey): Evolution from storm influenced shelf to evaporitic basin: Geologische Rundschau 74/1, 139-153.
• Kurtman, F., 1961, Sivas-Divriği arasındaki sahanın jeolojisi ve jipsli seri hakkında müşahedeler: MTA Derg., 56, 14-25.
• Kurtman, F., 1973, Sivas-Hafik-Zara ve İmranlı bölgesinin jeolojik ve tektonik yapısı: MTA Derg., 80, 1-32.
• Nebert, K., 1956, Sivas Vilayetinin Zara-İmranlı mıntıkasındaki jips serisinin stratigrafik durumu hakkında: MTA Derg., 48, 76-82.
• Norman, T., 1964, Celalli (Hafik) bölgesinin genel jeolojisi: MTA Rap., No: 4114, (yayınlanmamış).
• Travis, R.D., 1970, Nomenclature for sedimentary rock: A.A.P.G. Bull., 54, 1095-1107.
• Van Andel, T.J.H., 1958, Origin and classification of Cretaceous, Paleocene and Eocene sandstone of Western Venezuela: A.A.P.G. Bull., 42, 734-763.