EĞİTİM YÖNETİCİLERİNİN KARİYER BAŞARILARININ SIRRI: SINIRSIZ VE ÇOK YÖNLÜ KARİYER YOLUYLA DEMOGRAFİK DEĞİŞKENLERİN GÜCÜNÜN KEŞFİ

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 14, 30.06.2024

Osman Söner , Ferhat Dündar , Mehmet Koşar , Gökhan Şarlayan , Fatih Ece , Yakup Kangal

Öz

Eğitim yöneticilerinin öznel kariyer başarılarının yaş, çocuk sayısı, çok yönlü ve sınırsız kariyer düzeyleri tarafından yordanma düzeyinin belirlenmesi için yordayıcı korelasyonel model kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul, Sakarya ve Kocaeli illerinde bulunan okullarda okul müdürü olarak çalışan eğitim yöneticileri oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu ölçüt örnekleme yöntemi ile seçilmiş 128 kadın ve 228 erkek eğitim yöneticisi olmak üzere 356 eğitim yöneticisi oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak ‘Demografik Bilgi Formu’, ‘Çok Yönlü ve Sınırsız Kariyer Ölçeği’ ve ‘Öznel Kariyer Başarısı Ölçeği’ kullanılmıştır. Eğitim yöneticilerinin öznel kariyer başarılarının yaş, çocuk sayısı, çok yönlü ve sınırsız kariyer düzeyleri tarafından yordanma düzeyini belirlemek için hiyerarşik regresyon analizi yapılmıştır. Eğitim yöneticilerinin yaş ve çocuk sayılarının birlikte öznel kariyer başarılarının %2’sini açıklamaktadır. Analize ikinci blok olarak çok yönlü kariyer ve sınırsız kariyer alınmıştır. Yaş ve çocuk sayısı kontrol edildiğinde sınırsız ve çok yönlü kariyerin eğitim yöneticilerinin öznel kariyer başarısına %19 katkı sağladığı görülmektedir. Böylece açıklanan toplam varyansın %21’e yükseldiği saptanmıştır. Elde edilen bulgular alan yazından hareketle tartışılmış ve sonuçlara uygun önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Eğitim yöneticileri, öznel kariyer başarısı, sınırsız kariyer, çok yönlü kariyer

Kaynakça

• Abele, A.E., & Spurk, D. (2009). How do objective and subjective career success interrelate over time?. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 82(4), 803-824. https://doi.org/10.1348/096317909X470924
• Arthur, M. B., & Rousseau, D. M. (1996). The boundaryless career: A new employment principle for a new organizational era. Oxford University Press.
• Baruch, Y. (2006). Career development in organizations and beyond: Balancing traditional and contemporary viewpoints. Human Resource Management Review, 16(2), 125-138. https://doi.org/10.1016/j.hrmr.2006.03.002
• Briscoe, J.P., & Hall, D.T. (2006). The interplay of boundaryless and protean careers: Combinations and implications. Journal of Vocational Behavior, 69(1), 4-18. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2005.09.002
• Budak, G. ve Gürbüz, S. (2017). Öznel kariyer başarısı: Bir ölçek uyarlama çalışması. İş ve İnsan Dergisi, 4(2), 87-99. https://doi.org/10.18394/iid.280529
• Bulut, Ö. (2019). Sınırsız ve değişken kariyer yönelimlerinin kariyer bağlılığı ile ilişkisi: bir araştırma [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Büyüköztürk, Ş. (2024). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum. Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Aygün, Ö., Kılıç Çakmak, E. ve Karadeniz, Ş. (2024). Bilimsel araştırma yöntemleri (35. baskı). Pegem Akademi.
• Can, A. (2023). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi (11. Basım). Pegem Akademi.
• Crant, J. M. (2000). Proactive behavior in organizations. Journal of Management, 26(3), 435-462. https://doi.org/10.1177/014920630002600304
• Çakmak Otluoğlu, K.Ö. (2014). Kariyer bağlılığının kariyer başarısı üzerindeki etkisinin incelenmesi üzerine bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 12(23), 350-363. https://doi.org/10.11611/JMER283
• De Vos, A. and Soens, N. (2008). Protean attitude and career success: the mediating role of selfmanagement. Journal of Vocational Behavior, 73(3), 449-456. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2008.08.007
• Dahling, J. J., & Lauricella, T. K. (2017). Linking job design to subjective career success: A test of self-determination theory. Journal of Career Assessment, 25(3), 371–388. https://doi.org/10.1177/1069072716639689
• DeFillippi, R. J., & Arthur, M. B. (1994). The boundaryless career: A competency-based perspective. Journal of Organizational Behavior, 15(4), 307-324. https://www. jstor .org /stable/2488429
• Duran, D. (2018). Duygusal emeğin çalışan performansı ve kariyer başarısı üzerine etkisi: otomotiv sektörü üzerine bir araştırma [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Eby, L. T., Butts, M., & Lockwood, A. (2003). Predictors of success in the era of the boundaryless career. Journal of Organizational Behavior, 24(6), 689-708. https://doi.org/10.1002/job.214
• Field, A. (2005). Discovering statistics using SPSS. Sage Publications.
• George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference, 17.0 update (10 ed.). Pearson.
• Greenhaus, J.H., & Powell, G.N. (2006). When work and family are allies: A theory of work-family enrichment. Academy of Management Review, 31(1), 72-92. https://psycnet.apa.org/doi/10.2307/20159186
• Greenhaus, J. H., Parasuraman, S., & Wormley, W. M. (2005). Effects of race on organizational experiences, job performance evaluations, and career outcomes. Academy of Management Journal, 33(1), 64-86. https://doi.org/10.5465/256352
• Hall, D.T. (2005). Careers in and out of organizations. Sage.
• Hall, D.T. (2004). The protean career: A quarter-century journey. Journal of Vocational Behavior, 65(1), 1-13. https://psycnet.apa.org/doi/10.1016/j.jvb.2003.10.006
• Hall, D.T., & Chandler, D.E. (2005). Psychological success: When the career is a calling. Journal of Organizational Behavior, 26(2), 155-176. https://psycnet.apa.org/doi/10.1002/job.301
• Hall, D.T., & Moss, J. E. (1998). The new protean career contract: Helping organizations and employees adapt. Organizational Dynamics, 26(3), 22-37. https://psycnet.apa.org/doi/10.1016/S0090-2616(98)90012-2
• Heslin, P. A. (2005). Conceptualizing and evaluating career success. Journal of Organizational Behavior, 26(2), 113-136. https://psycnet.apa.org/doi/10.1002/job.270
• Inkson, K. (2006). Protean and boundaryless careers as metaphors. Journal of Vocational Behavior, 69(1), 48-63. https://psycnet.apa.org/doi/10.1016/j.jvb.2005.09.004
• Inkson, K., & King, Z. (2012). Contested terrain in careers: A psychological contract model. Human Relations, 65(2), 153-175. https://doi.org/10.1177/0018726710384289
• Judge, T. A., Cable, D. M., Boudreau, J. W., & Bretz, R. D. (2005). An empirical investigation of the predictors of executive career success. Personnel Psychology, 48, 485-519. http://dx.doi.org/10.1111/j.1744-6570.1995.tb01767.x
• Kale, E. ve Günel, G. (2022). Turist rehberlerinin çok yönlü/sınırsız kariyer tutumlarının kariyer başarısı ve kariyer bağlılığına etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(3), 872-887. http://dx.doi.org/10.31592/aeusbed.1106764
• Kale, E. ve Özer, S. (2012). İşgörenlerin çok yönlü ve sınırsız kariyer tutumları: Hizmet sektöründe bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2), 173-196. Kircmeyer, C. (1998). Determinants of managerial career success: Evidence and explanation of male/female differences. Journal of Management, 24(6), 673-692. https://doi.org/10.1016/S0149-2063(99)80079-8
• King, Z. (2004). Career self-management: Its nature, causes and consequences. Journal of Vocational Behavior, 65(1), 112-133. https://psycnet.apa.org/doi/10.1016/S0001-8791(03)00052-6
• Mirvis, P.H., & Hall, D.T. (1994). Psychological success and the boundaryless career. Journal of Organizational Behavior, 15(4), 365-380. https://psycnet.apa.org/doi/10.1002/job.4030150406
• Ng, T.W.H., & Feldman, D.C. (2014). Subjective career success: A meta-analytic review. Journal of Vocational Behavior, 85(2), 169-179. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2014.06.001
• Peiperl, M.A., & Baruch, Y. (1997). Back to square zero: The post-corporate career. Organizational Dynamics, 25(4), 7-22. https://doi.org/10.1016/S0090-2616(97)90033-4
• Rodrigues, R., Guest, D., & Budjanovcanin, A. (2013). From anchors to orientations: Towards a contemporary theory of career preferences. Journal of Vocational Behavior, 83(2), 142-152. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2013.04.002
• Seibert, S.E., Kraimer, M.L., & Crant, J.M. (2001). What do proactive people do? A longitudinal model linking proactive personality and career success. Personnel Psychology, 54(4), 845-874. https://psycnet.apa.org/doi/10.1111/j.1744-6570.2001.tb00234.x
• Shockley, M.K., Ureksoy, H., Rodopman, O.B., Poteat, F.L. & Dullaghan, R.T. (2015). Development of a new scale to measure subjective career success: A mixed-methods study, Journal of Organizational Behavior, 37(1), 128-153. http://dx.doi.org/10.1002/job.2046
• Spurk, D., & Abele, A.E. (2011). Who earns more and why? A multiple mediation model from personality to salary. Journal of Business and Psychology, 26(1), 87–103. https://doi.org/10.1007/s10869-010-9184-3
• Sullivan, S.E. (1999). The changing nature of careers: A review and research agenda. Journal of Management, 25(3), 457–484. https://doi.org/10.1177/014920639902500308
• Sullivan, S.E., & Baruch, Y. (2009). Advances in career theory and research: A critical review and agenda for future exploration. Journal of Management, 35(6), 1542-1571. https://doi.org/10.1177/0149206309350082
• Tams, S., & Arthur, M. B. (2010). New directions for boundaryless careers: Agency and interdependence in a changing world. Journal of Organizational Behavior, 31(5), 629-646. https://www.jstor.org/stable/41683935
• Toyata, B. (2020). Öznel kariyer başarı sına yönelik yüksek performanslı insan kaynakları uygulamalarının etkisi: Psikolojik sermaye ve örgütsel bağlılığın ilişkiye aracılık etkisi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Başkent Üniversitesi, Ankara.
• Uzunbacak, H., Zengin, S. ve Çelik, Y. (2019). Sınırsız kariyerin kariyer başarısı üzerindeki etkisinde kariyer bağlılığının rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(3), 629-642.
• Volmer, J. and Spurk, D. (2011). Protean and boundaryless career attitudes: relationships with subjective and objective career success, Zeitschrift für Arbeitsmarkt Forschung (ZAF), 43, 207- 218.