SAĞLIK SEKTÖRÜNDE ETİK

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 2, 201 - 211, 30.12.2024

Şule Kullu , Ela Hiçyorulmaz

Öz

2024 yılının son günlerini yaşadığımız bu dönemde sağlıkta etik kurallarının önemi bir kez daha ön plana çıkmıştır. Hasta bilgilerinin gizliliği, mahremiyeti, hastaların doğru tedavi alıp almaması, hukuki hakları, kullanılan teknoloji gibi konular tartışılmaktadır. Bunun nedeni taraflar arasındaki ilişkinin asimetrik olmasındandır. Çünkü taraflardan biri hizmeti veren ve bilenler iken diğer tarafta hizmeti alan ve konuyu bilmeyenler yer almaktadır. Bu durum etik ihlallerine açık bir durum ortaya koymaktadır. Sağlık hizmeti sunan kişilerin belirlenen ilkelere, değerlere ya da oluşturulan standartlara uyması hekim-hasta dengesinin korunmasını sağlamaktadır. Bu nedenle çalışmada öncelikle etik ve etik kuralları hakkında bilgilere yer verilmiştir. Daha sonra meslek etiğine değinilerek sağlık sektöründe bulunan; kamu etiği, tıp etiği ve eczacılık etiği açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

etik, meslek etiği, sağlık sektöründe etik

Kaynakça

• Avcı, E. (2022). Sağlık Hizmetlerinde Kalite ve Etik İlişkisi, Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 20(1): 57-70.
• Bilgin R. & Küçük Hazar M. (2018), Türkiye de Kamu Sağlık Kuruluşlarında Yaşanan Etik Dışı Davranışlar ve Uygulamaların Genel Görünümü. Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (13), 119-140.
• Çelik, Ö. & Kaya, E. (2024). Sağlık Hizmetlerinde Yapay Zeka ve Etik: Bir Bibliyometrik Analiz, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 15(43): 1046-1062. https://doi.org/10.52880/sagakaderg.1420580
• Dönmez A., Yeyğel Ç. & Kılınç D. (2022), Sağlık Hizmet Uygulamalarında Etik Karar Verme Süreci Sağlık ve Etik Karar. Tıp ve Sağlık Bilimler Dergisi, 1 (2), 65-74.
• Ekici M. (2012), Meslek Etiği. Savaş Kitap ve Yayınevi, Ankara.
• İştar Işıklı E. (2018), Hastane Çalışanlarının Meslek Etiği Hakkındaki Görüşlerinin ve Etik Sorunlarının İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(66), 861-873 https://doi.org/10.17755/esosder.376757
• İyi, S. (2019). Etik Nedir? Etik, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2356 Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1353, Bölüm 1, Editörler: İoanna KUÇURADİ, Demet TAŞDELEN, Eskişehir.
• Kayıran, B. Sözen Şahne, B. & Yeğenoğlu, S. (2020). Sağlık İle İlgili Bilgi İçeren Web Sitelerine Yönelik Etik Düzenlemeler: İlaç Firmaları Örneği, Lokman Hekim Dergisi, 10(1): 58-63. https://doi.org/10.31020/mutftd.642334
• Kırılmaz, H. & Kırılmaz Kılıç, S. (2014). Sağlık Hizmetlerinde Etik İkilemlerde Ampirik Etik Çalışmalarının Yararları, İnsan ve İnsan Dergisi, (1), Yaz, 35-44. https://doi.org/10.29224/insanveinsan.279976
• Kolçak M. (2018), Meslek Etiği. Ekin Basım ve Yayıncılık, Bursa.
• Kozak, M. A.& Nergiz, H. G. (2016). Turizmde Etik. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Kumaş, G. Nergiz Güçlü, H. & Bilgili, B. (2022). Yerli Zincir Otellerin İK Sayfalarındaki Etik Değerlerin Analizi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24 (2), Haziran, 790-809. https://doi.org/10.32709/akusosbil.996162
• Nora, C. R. D. & Junges, J. R. (2013). Humanization Policy in Primary Health Care: A Systematic Review, Revista de saude publica 47(6): 1186-1200. https://doi.org/10.1590/S0034-8910.2013047004581
• Özçelikay G., Özcömert H., Şar S.& Asil E. (1997), Eczane Eczacılığı ve Etik. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi Dergisi, 5(1), 6-9.
• Özdemir, S. İş ve Meslek Ahlakı. İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi, https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/atila.temiz/135546/ET%C4%B0K.pdf, Erişim Tarihi:10.11.2024.
• Sarıhan M. & Yarar O. (2021). Sağlık Sektöründe Yönetsel Etik Kaygılar. Avrupa Bilim Ve Teknoloji Dergisi, 27, 267-282. https://doi.org/10.31590/ejosat.826022
• Sayan, İ. (2023). Sağlık Yönetiminde Etik Eğitimi, Eğitimde Etik Konular, Editör: Zerrin Ayvaz Reis, IUC University Press, İstanbul.
• Şeker, A. (2013). Etik Karar Alma Süreci, İş Etiği Bölüm 4, Editör: Nuray Tokgöz, Anadolu Üniversitesi Yayını No: 3011, Eskişehir.
• Tamer, G. Ünsal Jafarov, G. Boz, D. Tetik, G. & Oktay, S. (2024). Sağlık Çalışanları Etik Kodlar Ölçeği: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması, IGUSABDER, 23: 468-488. https://doi.org/10.38079/igusabder.1472850
• Tepe, H. (2019). 20. Yüzyılda Etik, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2356 Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1353, Bölüm 5, Editörler: İoanna KUÇURADİ, Demet TAŞDELEN, Eskişehir.
• Türk Dil Kurumu. (2024). https://sozluk.gov.tr/, Erişim Tarihi: 10.11.2024.
• Türk Tabipleri Birliği. (2021). Cenevre Bildirgesi Tüm Hekimler İçin Ortak ve Bağlayıcıdır: Hekimlik Andı Cenevre Bildirgesi’ne Uygun Okunmalıdır. https://www.ttb.org.tr/haber_goster.php?Guid=1849aaa8-d597-11eb-891e-1ee00b95cb3b#:~:text=Cenevre%20Bildirgesi%20t%C3%BCm%20hekimler%20i%C3%A7in,ayr%C4%B1cal%C4%B1kl%C4%B1%20ya%20da%20azade%20g%C3%B6remez. Erişim Tarihi: 04.11.2024.
• Türkistanlı, E. (1997). Sağlıkla İlgili Etik Konular, Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 13 (1-3): 153-164.
• Yıldız Ayvaz M, Karadağ ÖE, Gür G, Bolatlı G. (2024). Sağlık Alanında Eğitim Gören Öğrencilerin Etik Duyarlılık Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler. STED. 32(5): 350-5. https://doi.org/10.17942/sted.1217428